ASSISEN. Alexander Dean (29) schuldig aan viervoudige moord en foltering van fotograaf: “Hij had feiten ruim op voorhand aangekondigd via sociale media”

Na het voorlezen van het arrest over de schuldvraag schorst voorzitter De Pauw de zitting. Donderdag om 10 uur gaan de pleidooien over de strafmaat van start. In de loop van de namiddag weet Alexander Dean vervolgens welke straf hij krijgt voor de vier moorden en foltering.

Ook de feiten op Maïlys Descamps, Gery Cappon en Marie-José Vanleene werden allemaal bewezen verklaard. "Maïlys overleed volgens de wetsdokter door een diepe messteek in het hart. De beschuldigde kondigde in een conversatie op sociale media ruim op voorhand aan haar en zichzelf om het leven te zullen brengen. Marie-José en Gery zijn volgens de wetsdokter dan weer overleden door verschillende, diepe messteken in de romp. Net als bij Maïlys bestaat ook bij hen niet de minste twijfel dat de doodslagen met voorbedachten rade werden gepleegd."

"Tijdens het onderzoek bleek dat de beschuldigde voor het toebrengen van de messteken in aanwezigheid van Gery en Marie-José een minstens dertig minuten durende conversatie had met Maïlys. Er bleek niet dat hij op voorhand wist dat hij hen in de woning zou aantreffen, maar het staat wel vast dat hij zich naar de woonplaats van Maïlys begaf met het voornemen om haar om het leven te brengen. Wanneer dan moet vastgesteld worden dat hij de grootouders ook met messteken om het leven bracht, kan dit niet anders uitgelegd worden dan het uitvoeren van een voornemen dat ontstond tijdens de dertig minuten durende conversatie. Die periode was lang genoeg om zich te kunnen bedenken."

Voorzitter Willem De Pauw leest eerst voor waarom de moord op en foltering van fotograaf Jeroen Verstraete bewezen werd verklaard. "De diepe messteek in het hart toont aan dat de beschuldigde handelde met het oogmerk om hem te doden. Er is uit het onderzoek ook gebleken dat hij een diepe wrok koesterde en plannen smeedde om Jeroen Verstraete om het leven te brengen. Dat blijkt uit conversaties via sociale media met Maïlys Descamps. Er is niet de minste twijfel over de voorbedachtheid."

"De beschuldigde sloeg Jeroen Verstraete neer met een baseballknuppel, spoot pepperspray in z'n gezicht en liet hem vervolgens, zo goed als volledig naakt, zichzelf tapen aan handen en voeten. Hij ondervroeg hem de ganse avond en nacht, terwijl hij voortdurend gekneveld was en zich springend en kruipend moest verplaatsen onder de voortdurende bedreiging van de beschuldigde. Jeroen Verstraete verkeerde al die tijd in doodsangsten. Over de foltering bestaat ook niet de minste twijfel."

De jury heeft Alexander Dean schuldig bevonden aan viervoudige moord en foltering van Jeroen Verstraete.

De jury heeft haar beraad afgerond en komt de assisenzaal binnen. Het is nu wachten op de voorlezing van het arrest.

De jury trekt zich na een woordje uitleg van de voorzitter terug voor het beraad over de schuldvraag. De zitting wordt voor onbepaalde tijd geschorst. Een arrest wordt in de loop van de avond verwacht.

Jef Vermassen was van mening dat Maïlys Descamps en haar grootouders ook gefolterd werden door Alexander Dean. De voorzitter laat echter weten dat hij die vragen niet zal voorleggen aan de jury. Zij moeten dus niet over de foltering van de drie andere slachtoffers oordelen. "Ik ben van oordeel dat dat in deze fase van de procedure niet meer kan", stelt De Pauw.

Voorzitter Willem De Pauw geeft Alexander Dean een laatste keer het woord. De bodybuilder staat op en slaakte een diepe zucht. "Wat kan ik nog zeggen?", zegt hij, om nadien opnieuw een diepe zucht te slaken. "Ik wil zeggen dat het...(zucht opnieuw diep). Ik wil zeggen dat ik me kapot schaam om hier te staan vandaag. Dat jullie allemaal door mij naar hier zijn moeten komen. Door het leed dat ik jullie heb aangedaan. Het enige wat ik kan zeggen is dat het me spijt. Als ik de tijd kon terugdraaien, zou ik het doen. Het spijt me.”

De verdediging blijft ontkennen dat Dean de grootouders van Maïlys met voorbedachten rade om het leven bracht. "Wekenlang zou hij een plan hebben gehad", voegt hij eraan toe. "Waarom heeft hij in die periode niets gedaan? Omdat hij toen nog niet de beslissing genomen had om Maïlys te doden."

Meester Horsten benadrukt dat zijn cliënt z'n verantwoordelijkheid opnam. "Men heeft vijf jaar nodig gehad om deze zaak voor het hof van assisen te brengen", sneert hij. "Hij heeft drie dagen nodig gehad om bekentenissen af te leggen. Ik zeg niet dat die man na vijf jaar buiten moet komen. We weten allemaal dat hij een zware straf zal krijgen. Maar hij zal aan zichzelf werken. Twintig jaar. Dertig jaar."

"Meester Vermassen schreef indertijd een boek nadat hij Freddy Horion verdedigde: 'Monster zonder waarde?'.  Alexander Dean is geen monster zonder waarden. Alexander Dean is een mens zonder hoop."

"Wat psychiaters normaal doen, is testen afnemen", klinkt de repliek van Brecht Horsten. "Risicotaxaties opstellen op basis van een klinisch gesprek: dat is buikgevoel. Dat zijn praktijken uit de jaren 1990 die nu compleet afgeschreven zijn."

De advocaat van Dean betwist nog eens de foltering van Jeroen Verstraete. "Ik herhaal het nog eens, omdat ik het cruciaal vind. Is dit juridisch gezien folteren als er ook nog lagere trappen als mensonterende en onmenselijke behandeling bestaan? Zijn deze feiten het equivalent van zwavelzuur dat uw huid en schedel wegvreet? Ik denk het niet. Hij heeft niet de wil gehad om Jeroen Verstraete te folteren."

Zijn laatste woorden wijt Vermassen aan de voorbedachtheid van de feiten op Gery Cappon en Marie-José Vanleene. "Als je staat te loeren en je ziet dat de grootouders binnenkomen, weet je dat ze er zijn", zegt hij. "Als je van plan bent om Maïlys dood te doen, moeten die grootouders ook dood. Hij wilde immers geen bewijzen achterlaten. Hij zat op voorhand al met de gedachte dat ze er allemaal aan moesten."

Ook Jef Vermassen keert in z'n repliek nog even terug op de vermeende depressiviteit van Alexander Dean. "Hij stond na de feiten nog met de politie te grappen en grollen! Die man is helemaal niet depressief. Dat is iets helemaal anders. Hij wilde zogezegd op een mooi plaatsje sterven. Iemand die depressief is, wil dat niet. Van depressiviteit is geen sprake."

De strafpleiter staat ook stil bij de betwisting die de verdediging voerde over de foltering van Jeroen Verstraete. "Foltering kan psychisch zijn", zegt hij. "Jullie moeten eventjes in die mens z'n schoenen gaan staan. Die zit daar vastgebonden, moet als een kangoeroe naar het toilet springen, als een kangoeroe naar de keuken springen om te eten en acht uur lang wachten op z'n executie. Het uur van z'n dood werd bepaald door het uur van de trein. Acht uur met je toekomstige moordenaar zitten praten en discussiëren over je dood... Ik heb nu zoveel ervaring in het vak, maar dit heb ik nog nooit meegemaakt."

Hoewel de verdediging van mening is dat het hof niet gevat is om te oordelen over de foltering van de drie andere slachtoffers, blijft Vermassen bij z'n standpunt dat hij dinsdag al naar voren bracht. "Ik blijft erbij dat u gevat bent om over die feiten te oordelen", zegt hij. "Volgens mij werden die mensen ook gefolterd."

Na een korte pauze beginnen de replieken. Procureur-generaal Serge Malefason neemt als eerste het woord en hamert nog eens op het verslag van de gerechtspsychiaters. "Drie professionele geneesheren stelden wel degelijk vast dat er geen depressieve verschijnselen te merken waren bij Alexander Dean", klinkt het. "Dit alles past gewoon in de strategie van de verdediging."

Brecht Horsten (24) sluit z'n sterk pleidooi af en geeft aan dat het z'n eerste assisenzaak is. "Mijn vader zit hier trots in de zaal en mijn moeder heeft me vanmorgen opgebeld om me succes te wensen", zegt hij. "Ik wil daarmee zeggen: men kiest zijn afkomst niet."

De verdediging betwist wel expliciet dat Gery Cappon en Marie-José Vanleene met voorbedachten rade om het leven werden gebracht. "In tegenstelling tot Maïlys en Jeroen werden de grootouders allebei in het wilde weg neergestoken met vier steken. Hij moest en zou stilte en controle krijgen. Dat is geen voorbedachtheid. Alexander Dean wist niet dat die mensen daar zouden zijn. Zijn focus was 100 procent zeker Maïlys. Het is op het ogenblik dat hij haar neerstak dat de grootouders begonnen te schreeuwen en hij besliste om hen neer te steken."

De internering wordt uiteindelijk niet gevraagd door de advocaten van Dean.

Horsten is er naar eigen zeggen van overtuigd dat Dean naar de woning in Moere trok om te praten met Maïlys. "Hij heeft Verstraete al gedood op dat moment en trekt een foto om dat te tonen aan haar. Waarom toont hij een foto van de dode Jeroen Verstraete als hij niet wil praten met Maïlys? Dat zij verkracht is geweest door Jeroen Verstraete staat vast. In berichten beschreef ze zelf hoe dat gebeurde tijdens een fotoshoot. Ik twijfel aan de voorbedachtheid bij de feiten op Maïlys. Maar ik zeg niet nee en ik zeg niet ja op die vraag. Ik leg de beslissing in jullie handen."

De verdediging geeft toe dat Alexander Dean zich schuldig maakte aan moord op fotograaf Jeroen Verstraete. De foltering wordt wel betwist. "Onze cliënt moet wetens en willens hebben gefolterd", stelt Horsten. "Hij heeft Jeroen Verstraete één slag op het hoofd gegeven met een baseballknuppel en twee op de arm. Die man was 140 kilo. Hij heeft hem gewoon willen overmeesteren. Als hij Jeroen had willen folteren, had hij hem niet één messteek recht in het hart gegeven waardoor hij onmiddellijk stierf."

De gerechtspsychiaters kwamen vorige week vertellen dat psychopathie onbehandelbaar is. Ze baseerden zich daarvoor op 20 jaar oude studies van onder meer de Canadese psycholoog Robert Hare. Horsten zwaait nu met een nieuw rapport van diezelfde Hare. "In 2005 zei hij dat het medisch fout was om te zeggen dat het onbehandelbaar is!"

De advocaat van Alexander Dean is op dreef. "De psychiaters zeggen dat hij niet ziek is. Ik zeg dat hij ziek is geworden! We hebben z'n moeder hier gehoord. Niemand kan een duidelijker beeld geven van hem. Over de situatie waarin hij opgroeide. Financiële problemen, voortdurend verhuizen,... De financiële problemen gingen zo ver dat de zaak op zijn naam moest gezet worden. Maar een prototype narcist? Ik heb uren en dagen in een kot met hem gezeten. Ik ken hem! Hij is geen narcist en geen psychopaat!"

"Psychopaten zijn niet in staat om empathie te voelen voor niemand. Hij was verdorie als een vader voor zijn zus! Hij was 14 jaar en zorgde voor z'n zus van 2 thuis. Terwijl z'n moeder in de gevangenis werd gestoken en ze niet wisten wanneer ze thuis zou komen."

"Depressie valt onder geestesstoornis", gaat Horsten verder. "Maar de psychiaters zeggen dat zijn gedachtegang ten tijde van de feiten logisch en coherent was? En dan nog het beste: z'n stemming zou stabiel en voldoende opgewekt zijn? Dat is de reden waarom ik gedegouteerd ben over het psychiatrisch deskundigenverslag. Als je dat verslag leest, zou die mens fluitend door het leven moeten gaan. Dat klopt van geen kanten! Ik vraag mij af waar dit eigenlijk op gebaseerd is? (zwaait met het verslag)."