Direct naar artikelinhoud
Voor u uitgelegdSociale media

Denk tweemaal na voor u uw kroost op Facebook pleurt: vijf zelfreflecties voor enthousiaste ouders

Denk tweemaal na voor u uw kroost op Facebook pleurt: vijf zelfreflecties voor enthousiaste ouders
Beeld RV

Denk toch maar tweemaal na voor u die schattige, maar ietwat gênante foto van uw kinderen op Facebook pleurt. Liselot Hudders is professor Communicatie (UGent) en medebezieler van Magditonline.be, een online leidraad voor ouders over de gevolgen en gevaren van zo’n post. Ze geeft vijf vragen mee om bij stil te staan voor u die foto deelt.

1. Post ik in het belang van mijn kind?

Eerst dit: als ouder moet u zich geen zorgen maken dat u de rechten van uw kind schendt door een foto te posten. Een ouder draagt namelijk de wettelijke verantwoordelijkheid en mag zelf beslissingen nemen in het belang van het kind. En net daar ligt een gevoeligheid, vertelt Hudders: “Als ouder ben je dus rechter én partij. Want het gaat over het belang van het kind, maar evengoed het eigenbelang omdat je die foto wil posten. En dat is vaak een moeilijke balans.”

Wat volgens Magditonline.be kan helpen is om uzelf de vraag te stellen: is dit ook leuk voor mijn kind? “Een mooie gezinsfoto bijvoorbeeld is een manier om de gezinsband te versterken en daar zullen kinderen dan ook geen problemen mee hebben”, zegt Hudders. “Maar een rapportkaart posten gaat vaak meer over het goede gevoel dat je als ouder iets juist aan het doen bent, dan over het kind zelf.”

2. Kan het niet anoniemer?

U bent een trotse ouder en wil dat ook kunnen delen met de wereld, begrijpelijk. Maar er zijn ook heel wat methodes om dit stijlvol aan te pakken, zonder dat uw kind meteen wordt blootgesteld aan de gevaren van het grote, boze internet.

Zo kan u het gezicht van uw oogappel (deels) vermommen met een masker van een favoriete superheld of een leuke zonnebril. Of neem eens een foto vanop een afstand, met een focus op die idyllische achtergrond. Pakt u het liever subtiel en creatief aan? Laat slechts een ‘hint’ van uw kind zien in de foto – denk maar aan speelgoed of enkel een handje dat in beeld komt. 

Denk tweemaal na voor u uw kroost op Facebook pleurt: vijf zelfreflecties voor enthousiaste ouders
Beeld RV

Nog een populaire methode is om de foto te bewerken door bijvoorbeeld een emoji op het gezichtje te plakken. “We raden wel aan om de foto niet op de socialemedia-app zelf te bewerken”, waarschuwt de professor communicatie. “Als gebruiker sta je het recht op de foto af, dus de platformen bezitten dan ook de onbewerkte foto.”

3. Heb ik al eens gevraagd om hun mening?

Zoals we hierboven al aanhaalden, mag u zelf beslissingen nemen voor uw kroost. Maar kinderen hebben wel het recht om hun eigen mening te geven over beslissingen die hen aangaan. Dat staat zelfs zo in het Kinderrechtenverdrag, leert het UGent-initiatief ons. Want u kan een foto dan nog zo schattig vinden. Uw kind denkt daar misschien heel anders over en dan blijft het belangrijk om te luisteren, zelfs als u het niet begrijpt.

“De aard van het gesprek zal natuurlijk wel heel erg afhangen van de leeftijd en ontwikkeling van je kind”, zegt Hudders. “Een jong kind zal vaak ook niet kunnen inschatten welke gevolgen zo’n post kan hebben, maar toch raden we aan om van jongs af aan al te tonen wat je zou willen delen. Probeer uit te leggen wat de impact kan zijn door vragen te stellen als ‘Weet je wie die foto allemaal te zien krijgt’ en ‘Zou je het erg vinden als je klasvriendjes dit zien?’.” Volgens de bezielers van de online handleiding brengt u uw kind zo ook meteen mediawijsheid bij zodat het later kritischer en weerbaarder in de digitale wereld kan staan.

Nog een manier om het eerlijker te maken is om uw kind ‘vetorecht’ te geven. Zo weten ook de minder mondige nakomelingen dat hun stem gerespecteerd zal worden. “Of bekijk het zo: wat zou u ervan vinden als uw kind te pas en te onpas foto’s van u zou delen op sociale media, zonder het te bespreken?”

4. Wil ik/mijn kind dat dit voor eeuwig op het internet blijft?

Het internet is voor eeuwig en dweilen met de kraan open klinkt bijna gezellig in vergelijking met het verwijderen van virale beelden. Dat weet ook Hudders: “Wanneer je een foto wil verwijderen is het meestal al te laat. Je weet niet altijd wie het al heeft gedeeld en naar waar het nog is verspreid. Denk dus vooral preventief goed na over de beelden die je deelt.”

Bovendien worden uw kinderen ook ouder. Die foto in bed met Stamper de konijnenknuffel vindt Junior nu nog leuk, maar wat als hij over een paar jaar op de middelbare school in een volledig nieuwe klas zit? Zo ondervonden Hudders en haar team dat kinderen er vaak geen problemen mee hebben dat hun ouders zaken delen op sociale media. Maar bij tieners was het een heel ander verhaal, legt de professor uit: “Vanaf dan willen ze hun eigen identiteit naar buiten brengen, en zelf kunnen beslissen over hoe ze op sociale media worden neergezet.”

Denk tweemaal na voor u uw kroost op Facebook pleurt: vijf zelfreflecties voor enthousiaste ouders
Beeld RV

5. Wat voor gedrag wil ik mijn kind aanleren?

Als u stoute woorden gebruikt in het bijzijn van uw kind, kunt er zeker van zijn dat mini-u later ook ligt te vloeken tegen zijn klasgenootjes. De kleintjes bootsen hun ouders na, ook zo met sociale media volgens Hudders: “Onderzoek toont aan dat restricties op schermtijd een veel kleinere impact hebben op kinderen dan het schermgebruik van de ouders. Het goede voorbeeld geven is dus extreem belangrijk: als u verslaafd bent aan de likes onder je foto, en er ook veel over praat, dan gaat het kind daar ook steeds meer belang aan hechten.” 

Als extra tip geeft de online leidraad ook nog mee dat u de likes op Instagram kunt afzetten, zodat de cijfers niet meer belangrijk zijn en u gewoon kunt genieten van die mooie, en hopelijk niet te gênante, foto.

‘Mag dit online?’ is een initiatief van het Centrum voor Persuasieve Communicatie, Vakgroep Communicatiewetenschappen aan de Universiteit Gent. 

Meer informatie vindt u op de website.

Denk tweemaal na voor u uw kroost op Facebook pleurt: vijf zelfreflecties voor enthousiaste ouders
Beeld RV