Na het coronavirus duikt nu ook het apenpokkenvirus op in ons land: wat zijn de verschillen tussen de twee?
Het coronavirus is nog niet helemaal van de baan of er staat al een nieuw virus voor de deur. Er is inmiddels sprake van twee besmettingen met het apenpokkenvirus in ons land. Toch loopt het met de verspreiding van de apenpokken wellicht niet zo’n vaart als bij het coronavirus. We sommen enkele belangrijke verschillen tussen de twee virussen op.
Infectie
Het belangrijkste verschil tussen de twee virussen is wellicht de manier waarop je besmet kan raken. Bij het coronavirus gebeurt dat via aerosolen die onze luchtwegen binnendringen. Zo kunnen coronapatiënten anderen besmetten door bijvoorbeeld te niezen, schreeuwen of hoesten.
Bij de apenpokken is dat anders. “Het apenpokkenvirus wordt iets moeilijker overgedragen dan het coronavirus”, aldus viroloog Marc Van Ranst (Rega Instituut KU Leuven) bij HLN LIVE. “Het virus is beperkt overdraagbaar”, zegt ook Isabel Brosius (Instituut voor Tropische Geneeskunde in Antwerpen) bij VRT NWS. “Er is normaal nauw lichamelijk contact nodig voordat het virus wordt doorgegeven.” Het virus verspreidt zich via lichaamsvloeistoffen, letsels op de huid of op interne slijmvliesoppervlakken (bijvoorbeeld in de mond of de keel), ademhalingsdruppels en besmette voorwerpen. De incubatietijd (de tijd tussen besmetting en symptomen) bedraagt 5 tot 21 dagen.
Gezien het apenpokkenvirus zich normaal trager verspreidt, zijn vorige uitbraken vanzelf uitgedijd. Het coronavirus ging echter gepaard met wereldwijde lockdowns, reisverboden en mondmaskers.
Symptomen
Het coronavirus ging vaak gepaard met de symptomen van een zware verkoudheid. Een loopneus, hoofdpijn, vermoeidheid, niezen en keelpijn zijn volgens een Britse studie de vijf vaakst voorkomende effecten. Bij een kleine 14 procent van de coronapatiënten ontwikkelen zich ernstigere symptomen, zoals kortademigheid (in maar liefst 18 op de 100 besmette personen), een versnelde ademhaling, dalende zuurstoflevels in het bloed, en de aanwezigheid van slijm, bloed of eiwitten in de longen.
Bij de apenpokken zijn de eerste symptomen gelijkaardig. Denk aan koorts, hoofdpijn en spierpijn, tot gezwollen lymfeklieren, rillingen en vermoeidheid. “Maar het meest kenmerkende aan het apenpokkenvirus is de typische huiduitslag”, zegt Brosius.
RNA- versus DNA-virus
Het coronavirus is een RNA-virus, het erfelijk materiaal bestaat uit RNA-materiaal dat een grote plasticiteit heeft en gemakkelijker muteert. Daardoor moesten we met tal van varianten afrekenen en waren vaccins soms minder doeltreffend.
Het apenpokkenvirus is een DNA-virus. “Die virussen muteren veel trager”, zegt Van Ranst. “Daarom worden we niet geplaagd door varianten en werken vaccins ook veel langer."
Mortaliteit
De mortaliteit van het coronavirus varieert sterk, afhankelijk van het land, de lokale gezondheidszorg, de manier van rapporteren, vaccinatiegraad en de variant. Een overkoepelende analyse stelde in 2020 dat 1 op de 100 mensen die tijdens de eerste golf besmet raakten met het coronavirus ook stierf aan de gevolgen. Onder 90-plussers is het sterftecijfer tot 16 procent. Voor kinderen onder de 4 jaar is het 0 procent.
De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) noemt de apenpokken “een opkomende infectieziekte”. “Doorgaans is de mortaliteit bij uitbraken van apenpokken 1 tot 11 procent, maar met de juiste zorg zullen de meeste patiënten herstellen”, klinkt het. “Deze cijfers zijn wel afkomstig van Centraal- en West-Afrika. We zien daar ook twee aparte virusstammen, waarbij de West-Afrikaanse stam een lagere mortaliteit heeft dan de Centraal-Afrikaanse stam”, legt Brosius uit. In Europa is voorlopig enkel de West-Afrikaanse variant opgedoken.
Nog belangrijk volgens Brosius: “De gegevens uit Afrika moet je in hun context plaatsen: er is enerzijds een mindere gezondheidszorg, anderzijds wordt wellicht slechts het topje van de ijsberg gerapporteerd.”
Risicogroepen
Bij het coronavirus lopen vooral ouderen en kwetsbare personen met een verminderde immuniteit het grootste risico op ernstige symptomen.
Bij het apenpokkenvirus zijn het net jongeren die kwetsbaar zijn. “Zij lopen een risico omdat ze niet gevaccineerd zijn”, aldus Van Ranst. Oudere generaties hebben in het verleden nog een vaccin gekregen tegen mensenpokken (small pox). Dat vaccin beschermt ook (deels) tegen de apenpokken. “Je mag natuurlijk niet overdrijven, want de cijfers zijn ook bij niet-gevaccineerden nog steeds laag. In principe zijn ze vatbaar, maar dan moeten ze eerst in contact komen met het apenpokkenvirus.”
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
PREMIUM
Zo’n 40.000 Belgen leven met parkinson. Kunnen we de hersenaandoening ooit genezen?
-
Mysterie ontrafeld: wetenschappers ontdekken hoe eeneiige tweeling ontstaat
Wetenschappers van de universiteit van Maastricht hebben een ‘baanbrekende ontdekking’ gedaan. Zij zijn erin geslaagd een menselijke eeneiige tweeling te kweken, zonder daarbij een eicel of spermacel te gebruiken. Dankzij de kweek zien wetenschappers voor het eerst hoe zo’n tweeling ontstaat. “Dit kan vrouwen met zwangerschapsproblemen helpen.” -
Neem nu deel aan de Gouden Giro en maak kans op de hoofdprijs van 5.000 euro dankzij HLN
Volgende week zaterdag gaat in Turijn de Ronde van Italië van start. In de eerste grote ronde van het seizoen strijden de renners om de felbegeerde roze trui. Met de Gouden Giro kan jij bewijzen dat je de strafste ploegleider bent en prachtige (geld)prijzen winnen dankzij HLN. Deelnemen is dus de boodschap! -
-
Op naar het ultieme (alcoholvrije) pintje? Wetenschappers voorspellen kwaliteit en smaak van bier dankzij AI
-
Hoe herken je apenpokken? Wat zijn de symptomen?
De eerste gevallen van het apenpokkenvirus zijn nu ook opgedoken in ons land. Eerder doken er al enkele gevallen op in het Verenigd Koninkrijk, Spanje, Portugal, Italië, Zweden, Canada en de Verenigde Staten. Hoe weet je of je het virus hebt? Wat zijn de kwaaltjes die ermee gepaard gaan? -
NASA onderzoekt of gedropt afval uit ISS op huis in Florida is gevallen
Het Amerikaanse ruimtevaartagentschap NASA zal “een object” analyseren dat volgens een inwoner van de Amerikaanse staat Florida op zijn huis terechtkwam. Mogelijk gaat het om afval dat gedropt werd uit het Internationaal Ruimtestation (ISS). -
HLN Shop
“Gebruik er verschillende door elkaar”: podoloog geeft raad bij het kiezen van jouw perfecte wandelschoenen
-
PREMIUM
Aan tafel in het rusthuis van Erps-Kwerps weten ze niet dat Jean Meeus (95) een sterrenkundig genie is
Erps-Kwerps -
Mijnenergie
Klopt jouw energiefactuur wel helemaal? En hoe betwist je een te hoge afrekening?
Af en toe berichten media over absurd hoge energiefacturen die bijvoorbeeld het gevolg zijn van een nulletje te veel of een vergeten komma. Dergelijke frappante fouten spot je als klant meteen. Maar soms duiken er ook afwijkingen op, die – hoewel ze minder in het oog springen - je toch een aardige duit kosten. Hoe stel je deze vast en op welke manier kan je ze aanvechten? Mijnenergie.be helpt je stap voor stap. -
PREMIUM
Zitten we met een nieuwe gezondheidscrisis? Experts beantwoorden 9 belangrijke vragen over de opstoot van apenpokken
Sinds half mei duiken in Europa en Amerika besmettingen op met het zeldzame apenpokkenvirus. En vandaag is ook de eerste besmetting in ons land vastgesteld. Wat grote zorgen baart, is dat het virus nu buiten Afrika van mens tot mens gaat. Dat is nooit eerder gezien. Bovendien verspreidt de zeldzame ziekte zich als een olievlek. Amper zes dagen (!) na de eerste melding uit het Verenigd Koninkrijk aan de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), zijn nu al zes westerse landen getroffen met in totaal 32 bevestigde gevallen en nog eens 69 verdachte gevallen. Wat komt er op ons af? -
PREMIUM
Grootste stap voorwaarts sinds de jaren 70: onderzoekers vinden manier om gevaarlijke infecties klein te krijgen