Te streng en te strikt? Zet hoger onderwijs studenten te veel onder druk?

Uit een recent onderzoek van de Vlaamse Vereniging van Studenten (VVS) blijkt dat 45% van de studenten "zeer regelmatig tot constante studiedruk ervaart". Onder meer door te veel taken, te hoge verwachtingen van ouders, en te weinig begeleiding. Is ons onderwijs genoeg op maat? En moet een hogeschool of universiteit zich aanpassen aan de noden van haar studenten? Of moeten studenten zich aanpassen aan het onderwijssysteem?

Hanne Thiessen (21) uit Antwerpen studeert Communicatiewetenschappen aan de UGent en heeft er niet het makkelijkste parcours op zitten.  In haar eerste jaar aan de universiteit ontwikkelde ze een angststoornis en werd ze daar fysiek ziek van. Hanne vond het heel overweldigend om plots losgelaten te worden en zoveel vrijheid te krijgen.  Daar had ze liever wat meer begeleiding bij gekregen. Volgens haar zijn studentenpsychologen enorm belangrijk, want de drempel om hulp te gaan zoeken is al heel hoog. 

Hanne voelde heel erg de maatschappelijke druk om een universitaire master te behalen. Zelf had ze liever iets creatiefs gedaan. Ze wou heel graag musical gaan studeren, maar kreeg van haar omgeving te horen dat ze eerst "een serieus diploma" moest halen.  Dat vindt ze spijtig. "Die gedachte dat je een keuze maakt voor de rest van jouw leven, kan echt gemist worden. Mensen zouden wat meer mogen zeggen dat je je altijd kan heroriënteren."

Anton Schelfaut (22) uit Bornem zit in zijn master Communicatiewetenschappen aan de UGent. Zelf heeft hij een vrij vlekkeloos parcours afgelegd.  Die druk die studenten ervaren, hoort erbij,  zegt Anton. "Ik denk dat die druk een goede voorbereiding is op een latere carrière." Anton vindt ook dat studenten er niet te lang over moeten doen om hun studies af te maken. "Tegenwoordig lijkt het alsof iedereen moet studeren, waardoor steeds meer mensen blijven aanmodderen. Dat zou niet mogen, want dat kost veel geld aan de staat."

Dat studenten het moeilijk hebben, kan Anton nog begrijpen. Maar hij vindt niet dat de hogescholen en universiteiten moeten instaan voor de psychologische begeleiding van studenten. "Daar bestaan genoeg externe instanties voor", zegt hij. Anton vindt dat de nadruk moet liggen op "excelleren".  "Een universiteit moet elitevormend zijn en moet zich enkel focussen op kwaliteitsvol onderwijs", zegt hij.

Femme Swinnen (25) is welzijnsmedewerker aan de Universiteit Antwerpen en zorgt preventief voor het mentaal welzijn van de studenten. Femme zag hoe de coronacrisis een gigantische impact had op het mentaal welzijn van de studenten. "Ze moesten blijven presteren terwijl hun sociaal leven wegviel en ze hun batterijen niet meer konden opladen. Maar ook los van corona is het een gevoelige levensfase waarin studenten op zoek gaan naar zichzelf. De vrijheid die ze krijgen, brengt veel kansen met zich mee.  Maar het is niet  voor iedereen even gemakkelijk om zijn eigen weg daarin te vinden."

Volgens Femme zijn de verwachtingen naar studenten ook heel anders dan vroeger. "Je moet tegenwoordig heel andere vaardigheden aanleren om op de arbeidsmarkt mee te kunnen." Femme vindt het dus belangrijk om de studenten zoveel mogelijk ondersteuning te bieden. "Student zijn is veel meer dan studeren alleen", zegt ze. "Kwaliteitsvol onderwijs gaat bij ons verder dan enkel de opleiding volgen." Femme is dan ook een grote voorstander van studentenpsychologen op de campus. "De waarde van onze psychologen zit er ook in dat ze de context heel erg goed kennen en exact weten wat het is om hier student te zijn. Ze zijn ook heel bereikbaar, de drempel om aan hun deur te gaan staan is heel laag."