VS waarschuwt Britse regering: "Morrelen aan de Ierse grens betekent geen vrijhandelsakkoord met ons"
De voorzitter van het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden Nancy Pelosi heeft een ernstige waarschuwing gestuurd naar de Britse regering in Londen. De Verenigde Staten vinden het zorgwekkend dat Londen de intentie heeft om op eigen houtje een deel van het Brexitakkoord te schrappen. Dat zogenoemde Protocol legt de afspraken vast over de zeegrens tussen Groot-Brittannië en Noord-Ierland.
Het zijn krachtige termen waarin Nancy Pelosi de Britten de levieten leest. "Het is bijzonder zorgwekkend dat het Verenigd Koninkrijk unilateraal het Protocol verwerpt dat een waarborg is voor de stabiliteit en de vooruitgang die er is geboekt sinds het Goedevrijdagakkoord." Pelosi verwijst daarmee naar het artikel uit dat akkoord uit 1998 dat zegt dat er nooit meer een fysieke grens mag liggen op het Ierse eiland.
Door die verplichting en omdat het Verenigd Koninkrijk met de Brexit ook uit de Europese douane-unie en de interne markt is gestapt, ligt er nu noodgedwongen een EU-buitengrens in de Ierse Zee. Daardoor gelden er in Noord-Ierland nog altijd Europese regels en zijn er controles nodig op Britse producten die aankomen in de Noord-Ierse havens.
"Zoals ik al eerder heb gezegd tegen de premier, de minister van Buitenlandse Zaken en de Britse parlementsleden, als het Verenigd Koninkrijk ervoor kiest om het Goedevrijdagakkoord te ondermijnen, dan kan en zal het Congres geen bilateraal vrijhandelsakkoord met jullie steunen." Pelosi deelde haar tekst uitgebreid op Twitter.
Pelosi vraagt alle betrokken partijen dan ook met aandrang "constructieve en oprechte onderhandelingen te voeren en een akkoord toe te passen dat de vrede in stand houdt".
Weg met het Protocol
De DUP, de unionistische en pro-Britse partij die na de verkiezingen in mei in Noord-Ierland weigert een regering te vormen zolang het Protocol van kracht is, reageert verbolgen op de uitspraken van Pelosi. "Als Nancy Pelosi het Goedevrijdagakkoord wil beschermen, dan moet ze inzien dat het juist het Protocol is dat het akkoord beschadigt en ondermijnt", zegt DUP-leider Jeffrey Donaldson. "En daarom moeten we ervan af."
De Ierse premier Micheál Martin, die vandaag in Belfast was om te bemiddelen, vindt het ongehoord dat de DUP 2 weken na de verkiezingen weigert om een parlementsvoorzitter te benoemen en een regering te vormen. Die verkiezingen werden gewonnen door het nationalistische en pro-Ierse Sinn Féin. "Een situatie waarin een partij bepaalt dat de andere niet kunnen samenkomen in het parlement is onaanvaardbaar", zei hij nog.
Wat willen de Britten veranderen aan het Protocol?
- Een "groen kanaal" voor goederen die van Engeland of Schotland naar Noord-Ierland gaan en daar blijven (en die dus niet hoeven te beantwoorden aan EU-standaarden).
- Een "rood kanaal" voor goederen die verdergaan naar de Ierse Republiek en dus in de Europese Unie (en die moeten beantwoorden aan EU-standaarden).
- Afschaffen van onnodige bureaucratische (EU-)maatregelen en regels.
- Alleen het Verenigd Koninkrijk kan beslissen over taksen en btw-regels in Noord-Ierland (en dus niet de EU)
- Het Europees Hof van Justitie mag geen zeggenschap meer hebben over handelsgeschillen met Noord-Ierland
De DUP verwacht dat Londen de wet waarin ze deze veranderingen aankondigt begin juni zal publiceren. In dat geval dreigt de EU met forse tegenmaatregelen. Volgens de Ierse premier zijn ernstige onderhandelingen tussen het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie dan ook de enige uitweg om uit deze impasse te geraken.
De Democratische Nancy Pelosi voelt zich overigens gesterkt door president Biden. Ook Biden, die prat gaat op zijn Ierse afkomst, kiest in dit conflict de kant van de Europese Unie en van de pro-Ierse partijen. "De kinderen van Noord-Ierland, die nooit het bloedige conflict hebben gekend en niet terug willen naar het verleden, verdienen een toekomst vrij van geweld waar ze zich kunnen ontplooien", besloot Pelosi haar mededeling.