Nieuwe Franse regering voorgesteld: veel ervaring met een vleugje verrassing
Vijf dagen na de aanstelling van Elisabeth Borne als de nieuwe eerste minister in Frankrijk zijn de namen bekendgemaakt van de hele regering. Belangrijke ministeries zoals Binnenlandse Zaken of Economie blijven in dezelfde handen. Weinig verandering dus, al zijn er hier en daar wat verrassende namen. Zo wordt Pap Ndiaye, een zwarte historicus, de nieuwe minister van Onderwijs.
Van de vier eerste namen die secretaris-generaal Alexis Kohler op de trappen van het Elysée opsomde, klonken er drie vertrouwd in de oren. Bruno Le Maire is opnieuw minister van Economie en Financiën, Gerald Darmanin blijft op post bij Binnenlandse Zaken en Eric Dupont-Morretti mag - ondanks verzet bij het gerecht - Justitie blijven leiden. Veel zwaargewichten bleven dus op post. Is continuïteit voor president Emmanuel Macron dan belangrijker dan vernieuwing?
BEKIJK - Wie zit er in de nieuwe Franse regering.
Een vrouw voor Buitenlandse Zaken
Ja, maar niet helemaal. Op buitenlandse zaken wordt Jean-Yves Le Drian namelijk opgevolgd door Catherine Colonna. Een vrouw en een diplomate met een lange staat van dienst. Colonna was recent nog Frans ambassadeur in het Verenigd Koninkrijk en heeft de brexit-perikelen van nabij meegemaakt. In het verleden was ze al minister en ook woordvoerder van de gewezen centrumrechtse president Jacques Chirac.
In haar geval gaat het dus om een relatieve vernieuwing, geen 'surprise du chef'. In de huidige moeilijke internationale context wil president Macron duidelijk geen risico's nemen. Haar benoeming, samen natuurlijk met die van premier Elisabeth Borne, komt alvast wél tegemoet aan de kritiek dat president Macron weliswaar graag praat over de pariteit tussen man en vrouw, maar dat hij in de praktijk alle belangrijke ministerportefeuilles toch maar aan mannen gaf.
Pap Ndiaye en Rima Abdul-Malak
De vier bovengenoemde zwaargewichten uit de regering hebben allemaal een politiek verleden bij centrumrechts. Een kwestie van evenwichten allicht, nu er met Elisabeth Borne een eerste minister is aangetreden met een links (PS) verleden. De leegloop van de centrumrechtse LR - de partij van onder anderen gewezen president Sarkozy - gaat trouwens onverminderd voort.
Damien Abad is namelijk benoemd tot de nieuwe minister van Solidariteit, Autonomie en Handicap. Niet zo'n zware post op zich, maar toch opmerkelijk. Abad was tot voor kort fractievoorzitter van de LR in de Assemblée, de Kamer dus. Hij vervelt op slag van oppositieleider naar minister.
Maar de grootste verrassing is wel de benoeming van Pap Ndiaye tot minister van Onderwijs. Dat Jean-Michel Blanquer zou worden vervangen stond in de sterren geschreven, zijn hervormingen riepen véél verzet op in het onderwijs, tot stakingen toe.
Met Pap Ndiaye komt er nu een historicus aan het roer. Een zwarte professor met een onberispelijk intellectueel parcours maar weinig politieke ervaring. Ndiaye publiceerde onder meer over sociale geschiedenis, de integratie van minderheden en is voorzitter van het Franse "musée de l'immigration". Zelfs de uiterst-linkse gewezen presidentskandidaat Jean-Luc Mélenchon is blij met zijn benoeming. Aan de rechterzijde was er dan weer kritiek te horen. Wordt de Amerikaanse "woke-filosofie" nu gemeengoed in het Franse onderwijs?
Tot slot valt de benoeming op van Rima Abdul-Malak tot nieuwe minister van Cultuur. Ze is 43, heeft een Frans-Libanese achtergrond en was al cultureel raadgever van de president. Abdul-Malak heeft onder meer een verleden bij Clowns zonder Grenzen - een internationale organisatie die kinderen in oorlogssituaties wat plezier wil bieden.
En de ecologische transitie?
Tijdens zijn presidentscampagne maakte Emmanuel Macron grote ecologische ambities bekend. Hij wil van Frankrijk tegen 2050 het eerste grote Europese land maken dat volledig klimaatneutraal is. Er werd dus uitgekeken of daar iets van te merken zou zijn in de nieuwe regering. Maar behalve het feit dat eerste minister Elisabeth Borne persoonlijk zal toezien op de ecologische planning, is er weinig te merken van een vergroening. Dat leidde al tot teleurgestelde reacties bij de ecologisten. Al hoeft er natuurlijk geen groen boegbeeld in de regering te zitten, de transitie kan natuurlijk ook worden gedragen door de hele regering. De praktijk zal het uitwijzen.
Een voorlopige regering
Het komt voor ons Vlamingen misschien vreemd over dat er al een nieuwe regering is, nog voor de parlementsverkiezingen hebben plaatsgevonden. Maar in Frankrijk is dat heel normaal. De president moet om te beginnen al niet wachten op moeilijke coalitiegesprekken, hij (wie weet ooit zij) kan in bijna alle gevallen zélf zijn ploeg samenstellen.
Op voorwaarde natuurlijk, dat Macron en de partijen rond hem - ze komen op onder de naam Ensemble - in juni een meerderheid weten te vinden bij de parlementsverkiezingen. De peilingen geven nog altijd aan dat dat in principe moet lukken.
Maar de linkse coalitie onder leiding van Jean-Luc Mélenchon - Nupes wat staat voor Nouvelle union populaire écologique et sociale - hoopt nog altijd op een linkse meerderheid. En hoopt dus dat deze regering na 19 juni wordt vervangen door een nieuwe, linkse ploeg.
De ploeg die vandaag is voorgesteld is hoe dan ook ook maar een voorlopige regering. Want zelfs al haalt Emmanuel Macron met zijn coalitie de absolute meerderheid, dan nog is de kans reëel dat de regering nog wordt bijgestuurd. Verschillende ministers zijn namelijk kandidaat bij de parlementsverkiezingen. Wie kandidaat is en in juni toch géén zetel haalt, zal allicht niet lang minister mogen blijven. En ja, dat geldt zelfs voor premier Elisabeth Borne.
