Burgers uit heel Europa vragen aandacht voor lgbtqi+-rechten op Belgian Pride: ‘We zijn er nog lang niet’

Een engel en een duivel flaneren arm in arm door de straat. Een exotische drumband geeft het beste van zichzelf aangevuurd door een stel Braziliaanse samba danseressen. Iets verderop halen een paar drag queens hun beste dansmoves boven op de tonen van Abba’s Dancing Queen. Een rondje op de Kunstberg leert dat de Belgian Pride voor veel van de deelnemers een gelegenheid is om hun meest extravagante kostuums uit de kast te trekken. Maar lang niet iedereen komt in vol ornaat naar Brussel afgezakt. 

Neem nu Elena Christidou. Wat glitters rond de neus, de regenboogkleuren op de wangen, een regenboogsjaal rond de nek en een blauw EU-vlagje in de hand. Meer hoeft het qua extravaganza voor haar niet te zijn. “Je moet op een dag als deze vooral doen waar je je goed bij voelt”, zegt ze. De Griekse is één van de pakweg honderd EU-werknemers die zich in het midden van de Pride rond een paar grote Europese vlaggen heeft verzameld. Het is niet de eerste keer dat zo’n Europese delegatie meeloopt in de Pride, maar het aantal eurocraten dat in regenboogkleuren de straat op trekt wordt wel elke editie iets groter.

Andrey Fister, afkomstig uit Slovenië, is één van hen. Hij trok al een aantal keer onder de Europese vlag de Brusselse straten op. “Omdat het moet”, legt hij uit. “Hier kan ik zijn wie ik ben, in Slovenië ook maar er zijn nog heel wat landen waar dat veel minder vanzelfsprekend is. We zijn er nog lang niet.” 

Zijn Griekse collega valt hem bij. “Ik trek al twintig jaar aan de kar voor gelijke lgbtqi+-rechten in mijn thuisland. Met succes. Maar trouwen met mijn vrouw bijvoorbeeld kan er nog niet. Sinds kort kunnen we wel officieel samenwonen. (lacht) Wat we dan ook meteen gedaan hebben.” Europa moet op het vlak van gelijke rechten het voortouw nemen, vindt ze. En als voorbeeld dienen voor de rest van de wereld. Al is er ook binnen de Europese grenzen nog werk aan de winkel. In landen als Polen of Hongarije staan de rechten van de lgbtqi+-gemeenschap steeds zwaarder onder druk. In Hongarije mogen lgbtqi+-thema’s niet aan bod komen op plaatsen waar kinderen zijn. Een honderdtal Poolse gemeenten en provincies hebben dan weer lgbtqi+-vrije zones geïnstalleerd.

Meer dan enkel symbolen

Meteen de reden waarom de Hongaarse Reka Hesztevenyi meeloopt in de Belgian Pride. “Ik schaam me voor mijn regering en de standpunten die ze op dat vlak inneemt. Door mee te lopen wil ik tonen dat hun ideeën niet noodzakelijk die van het Hongaarse volk zijn.” De conservatief christelijke regering van Viktor Orban maakt van de lgbtqi+-gemeenschap bewust een vijand denkt Hesztevenyi. “Ze zoeken problemen die er niet zijn om die daarna buiten proportie op te blazen.”

Bij de eurocraten die in de Belgian Pride meestappen bestaat de vrees dat die Poolse en Hongaarse houding ook andere EU-lidstaten kan inspireren. Het is dan ook zaak om duidelijk te maken dat gelijkheid hoog op de agenda van de Europese Unie staat. Door tijdens de Belgian Pride onder Europese vlag de straat op te trekken. Of door zoals het Europees parlement in maart van dit jaar de EU tot lgbtqi+ Freedom Zone uit te roepen. Maar er is meer nodig dan enkel dat soort symbolische acties, denkt Fister. 

“Pas als je aan hun geld gaat zitten, krijgen regeringen als die in Polen en Hongarije schrik. Wanneer zij zich, wat lgbtqi+-rechten betreft, niet achter het Europese beleid willen scharen moeten er financiële sancties volgen.” Want de strijd voor gelijke rechten lijkt dan misschien al lang beslecht, de Duitse eurocrate Lisa Maria maakt met een bord waarop ze pleit voor gelijke behandeling van transgenders duidelijk dat er wel degelijk nog problemen zijn. “Voor veel mensen lijkt die gelijkheid een verworven recht. Maar ik leer uit de verhalen van transgender-vrienden dat zij nog steeds gediscrimineerd worden.”

Teruggekatapulteerd 

Dat waakzaamheid nodig blijft, bleek de voorbije dagen uit de commotie rond het apenpokkenvirus. Toen de bron van de uitbraak in ons land een festival bleek te zijn dat vooral door homomannen werd bezocht, kreeg de aandoening meteen het etiket ‘homoziekte’. “In één klap worden we teruggekatapulteerd naar de jaren 80 en 90 toen HIV op dezelfde manier omschreven werd”, vindt Joeri Hamvas, die op de communicatiedienst van het Europees Parlement werkt. De kwestie zorgt ook op social media voor beroering. Rémy Bonny, directeur van Forbidden Colours een fonds dat lgbtqi+-organisatie ondersteunt, deelde een aantal tweets die aantonen hoe de berichten over het apenpokkenvirus meteen tot homohaat leiden. 

“Heel erg jammer”, vinden de deelnemers aan de Belgian Pride. “De foute communicatie rond het HIV-virus heeft de hele homo-gemeenschap met een gigantisch stigma opgezadeld”, zegt Fister. “We moeten oppassen dat nu niet hetzelfde gebeurd.” Het toont volgens hem nog eens aan hoe belangrijk het is om tijdens een evenement als de Belgian Pride op straat te komen. “Zoals Coca Cola en Mc Donald’s ondanks hun enorme naambekendheid ook nog steeds in reclamespots investeren moeten ook wij af en toe op straat komen om te laten zien wie we zijn.”