Duitsers mogen vrij reizen voor 9 euro, of toch niet?

Het ‘9-euro-ticket’ begon als een politiek compromis. Daags na de Russische inval van Oekraïne rezen de benzine- en dieselprijzen ook in autominnend Duitsland de pan uit. En dat boven op de sterk gestegen elektriciteits- en verwarmingskosten. 

Minister van Financiën Christian Lindner, leider van de centrumrechtse ‘pro-auto’-partij FDP, stelde een ‘Tankrabatt’ voor: korting op een volle tank om de hardwerkende Duitse forens tegemoet te komen. Ho ho, zei coalitiepartner De Groenen: wij maken natuurlijk liever het openbaar vervoer aantrekkelijker. Resultaat: we doen het allebei, voor drie maanden vanaf 1 juni. Werkende Duitsers krijgen daarnaast een eenmalige tegemoetkoming voor energiekosten van 300 euro over 2022.

Onrust

Dat was op 24 maart, toen de prijzen op hun hoogst waren, de onrust daarover ook en de nog jonge regering wilde laten zien dat zij daadkrachtig de belangen van alle Duitsers zou beschermen in deze moeilijke tijd. Fastforward naar nu. De eerste schok over de Oekraïne-oorlog is weer wat afgenomen. De inflatie is weliswaar dramatisch, maar de brandstofprijzen zijn juist weer wat gezakt. En in de tussenliggende tijd heeft het 9-euro-ticket vooral voor onrust gezorgd.

De Duitse federale overheid begroot de kosten van de maatregel op 2,5 miljard euro en maakt dat geld over naar de zestien deelstaten die er in eerste instantie voor opdraaien. Verdomd als het niet waar is: veel deelstaten vrezen dat hun aandeel van die 2,5 miljard niet genoeg is. Ondertussen waarschuwt de ondernemingsraad van de Deutsche Bahn Regio voor chaos in de treinen en op de stations deze zomer.

Onbeperkt treinen

Want wat is nu het leuke aan dat 9-euro-ticket? Het geldt nadrukkelijk alleen voor het Öffentliche Nahverkehr, het regionale openbaar vervoer. Opportunisten kunnen niet met hun 9-euro-ticket lekker de IC(E) van Berlijn naar München of Frankfurt pakken, 600 kilometer lang, voor een weekendje weg. Maar het ticket geldt onbeperkt voor de treinen van de Deutsche Bahn Regio en ook dat zijn geen boemeltreintjes. Wie een beetje tijd heeft, en dat hebben vakantiegangers, komt voor 9 euro per maand overal.

Slimmeriken hebben de leukste mogelijke routes al uitgerekend. Keulen naar Berlijn: 9 uur 40 minuten, drie keer overstappen. München naar Hamburg: 12 uur, vier keer overstappen. Niet iedere vakantieganger lijkt te profiteren van de bijna-gratis treinen: een radicaal-linkse Facebook-groep roept mensen op om massaal af te reizen naar waddeneiland Sylt, een ‘bourgeois’ vakantiebestemming ter hoogte van de Duits-Deense grens. Daar zouden ’s zomers de mensen te vinden zijn die schuldig zijn aan de economische tegenspoed. Ruim 3.300 treinliefhebbers hebben beloofd te komen.