Eerste Russische militair veroordeeld in Oekraïne: levenslang voor moord op 62-jarige ongewapende fietser

De 21-jarige Russische sergeant Vadim Sjisimarin is de eerste Russische militair die in Oekraïne terechtstond voor oorlogsmisdaden en moord, begaan tijdens de Russische invasie die op 24 februari begon. Vijf dagen geleden bekende hij tijdens zijn proces dat hij zonder reden een Oekraïense burger heeft doodgeschoten, naar eigen zeggen op bevel van een hogere militair.

Dat gebeurde op 28 februari, in de eerste dagen van de invasie. Sjisimarin was toen met zijn eenheid actief in de omgeving van de stad Soemi, ten noordwesten van Charkov. Nadat zijn eenheid was verslagen en uiteengejaagd door het Oekraïense leger was hij met vier andere militairen in een auto op de vlucht geslagen.

Die 28e februari schoot hij zonder reden een ongewapende 62-jarige man op een fiets dood. Volgens Sjisimarin kreeg hij het bevel om te schieten omdat de man op de fiets volgens een hogere militair mogelijk hun locatie zou kunnen verraden. De fietser zou op dat moment een gsm in de hand hebben gehad. 

Sjisimarin werd door de rechtbank in Kiev tot een levenslange gevangenisstraf veroordeeld. Volgens de rechter is het bewezen dat de Russische militair de man op de fiets verschillende keren met een automatisch wapen in het hoofd heeft geschoten. 

De Russische militair hoorde de uitspraak van de rechtbank in stilzwijgen aan. Eerder tijdens het proces had hij de weduwe van het slachtoffer om vergiffenis gevraagd. Zijn advocaat maakte bekend dat hij in beroep zal gaan tegen zijn veroordeling.

Het Oekraïense gerecht - maar ook internationale instanties - zijn onderzoeken gestart naar oorlogsmisdaden en misdaden tegen de mensheid door Russische troepen. In gebieden die een tijdlang bezet geweest zijn en recent bevrijd werden door het Oekraïense leger zijn op grote schaal burgers vermoord, mishandeld of verkracht. Dat was onder meer het geval in de stad Boetsja ten noorden van Kiev. 

Volgens Oekraïne zouden er 10.000 gevallen onderzocht worden en zijn er 600 Russische militairen en ambtenaren verdacht van oorlogsmisdaden. De Hoge Commissaris voor de Mensenrechten van de Verenigde Naties, Michelle Bachelet, zegt dat er in het bevrijde gebied ten noorden van Kiev ongeveer duizend lichamen van burgers zijn geborgen.

Maar ook aan Oekraïense kant doken beelden op van mogelijke oorlogsmisdaden, zoals een filmpje waarin Russische soldaten van dichtbij in de benen lijken te worden geschoten.

Intussen lijken ook de Russen en de pro-Russische rebellen in het oosten van Oekraïne processen voor te bereiden. Zo liet de leider van de zelfverklaarde Volksrepubliek Donetsk verstaan dat de gevangengenomen Oekraïense militairen uit de Azovstalfabriek in Marioepol in Donetsk zullen terechtstaan. Waarvan de militairen beschuldigd (zullen) worden, is niet gezegd.

Oekraïne hoopt dat de militairen uit Azovstal geruild zullen kunnen worden met door Oekraïne gevangengenomen Russische militairen. Rusland blijft daar voorlopig vaag over, maar het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken sloot vandaag niet uit dat daar gesprekken over (zullen) plaatsvinden. Mogelijk worden de militairen eerst veroordeeld, waarna een gevangenenruil zou kunnen plaatsvinden.