Eerst wilden ze Villa Maritza nog slopen, nu kost de Oostendse penthouse 2,5 miljoen euro

Op deze plek, de Albert I-promenade in Oostende, leerde wijlen Dirk Vandepitte als bezieler van de stadskrant De Stoeten Ostendenoare me een jaar of veertig geleden stilstaan. “Bezie dat”, zei hij. “Neem je tijd.” Ik was vijftien en zag mijn vocabulaire verrijkt worden met een woord. Eclectisch.

Meer dan machteloos toekijken leken we niet te kunnen. Nadat de nazi’s in mijn geboortestad het wondermooie casino en ontelbaar veel villa’s en ­hotels uit de belle-époqueperiode in as hadden gelegd, waren de toenmalige stielgenoten van Versluys Groep gekomen. Het prachtige stadstheater, de hele Parijsstraat, Hotel Continental: alles moest weg. “Je kunt het nog zien op oude postkaarten”, zei Dirk. “Hoe de promenade ooit was in de tijd van James Ensor, Albert Einstein en Joseph Roth.”

Hoogdagen van Oostende

Villa Maritza was toen, vroege jaren tachtig, het laatst overgebleven relict uit een periode waarin Oostende net zo uniek was als Venetië. De villa was in 1885 opgetrokken naar een ontwerp van Antoine Dujardin, een van de markantste architecten uit de tweede eclectische periode. Nagenoeg zijn hele Oostendse oeuvre is gesloopt en vervangen door betonnen gedrochten met frontaal of ­lateraal zeezicht.

Vanaf 1950 was Villa Maritza het kantoor en verblijfplaats van notaris Alphonse Lacourt, uit wiens nalatenschap later een reeks Permekes en Delvauxen zouden worden geveild. De notaris en zijn echtgenote bleven tot in 1980 in de villa wonen. De kosten voor onderhoud en verwarming waren volgens een krantenartikel van toen “niet langer te dragen”. Het waren dan ook de hoogdagen van het vals plafond.

Tania Laridon heeft vaag nog een notie van de David die haar vader ooit was in zijn conflict met Goliath. Roland Laridon (Oostende, 1936-2017) was volgens Wikipedia “een Belgisch estheticus” en tot in 1996 voorzitter van het Vermeylenfonds. “Hij is daar veel mee bezig geweest”, herinnert Tania zich nog. “Met die villa.”

In 1980 start notaris Lacourt een procedure om Villa Maritza van een eerste lijst van (slechts) zestien beschermde monumenten in Oostende te doen schrappen. De notaris vindt steun bij een bevriende schepen die bereid blijkt een sloopvergunning af te leveren, zodat er een appartementsblok van acht verdiepingen kan worden neergezet – tel de winst maar zelf op. Een gemeenteraadsverslag evoceert een van de gebezigde argumenten: “De villa staat tussen twee appartementsgebouwen die aan de architectonische waarde van het ­geheel afbreuk doen.”

Redder in nood

In een interview met De Stoeten ­Ostendenoare in april 1981 gaat Roland Laridon in op de vraag wat hem in godsnaam nog kan motiveren, in een stad waar alles van waarde altijd weer weerloos blijkt. Zijn repliek: “Als je zo denkt, laat je dan iemand die honderd moorden heeft gepleegd rustig verderdoen?”

Hij, Roland Laridon, eenzame idealist, heeft de villa van de sloophamer gered. Door een stomme procedurele fout op te merken in de sloopaanvraag. De Vlaamse regering kocht de villa, maar geen enkele herbestemming leek verzoenbaar met een businessplan. Villa Maritza stond lange tijd leeg, wachtend op een nieuw grandioos idee. Dat is er nu, dankzij de Versluys Groep.

“Wij hebben zeven jaar gereno­veerd en de hele binnenkant in zijn oorspronkelijke staat hersteld”, zegt Bart Versluys. “Zonder subsidies, als dat even gezegd mag worden. Omdat we wilden laten zien dat wij ook wel eens iets willen doen uit pure liefde voor het culturele erfgoed van deze stad. Ik ben hier trots op, het was voor mij een kinderdroom.”

De vraagprijs voor enkel het pent­house – met ingebouwde lift – is 2,5 miljoen euro. Of zeven Richard Milles.