Russische diplomaat in Genève stapt op: ‘Ik heb mij nog nooit zo geschaamd voor mijn land’

Bondarev, die sinds 2019 voor de missie van Rusland bij de Verenigde Naties in Zwitserland werkte, is de eerste Russische diplomaat die publiekelijk opstapt en afstand neemt van de oorlog. Hij zegt niet langer deel te willen uitmaken van “deze bloedige en absoluut onnodige schande”. Voorlopig wil hij wel in Genève blijven.

Zijn ontslag is ook een van de weinige protesten van Russische overheidsmedewerkers die tot nu toe naar buiten zijn gekomen. “Boris Bondarev is een held”, zei directeur Hillel Neuer van de Zwitserse mensenrechtengroep UN Watch. De diplomaat, die deel uitmaakte van het middenkader van de Russische VN-missie, kreeg bijval van diplomaten van andere landen.

Bondarev had zijn ontslagbrief behalve naar de Russische ambassadeur nog naar zo’n veertig buitenlandse diplomaten gestuurd. “Moedig”, zo noemde de Nederlandse ambassadeur voor ontwapening, Rob Gabriëlse, de opvallende stap. Het Kremlin, dat vanaf het begin kritiek op de oorlog de kop indrukt, heeft nog niet gereageerd op het vertrek van Bondarev.

Uithaal naar Poetin

De Russische carrièrediplomaat, al twintig jaar werkzaam voor het ministerie van Buitenlandse Zaken, haalt in zijn brief hard uit naar de Russische president Vladimir Poetin.

“De agressieve oorlog die door Poetin is ontketend tegen Oekraïne, en in feite tegen de hele westerse wereld, is niet alleen een misdaad tegen het Oekraïense volk, maar misschien ook de meest ernstige misdaad tegen het Russische volk”, betoogt Bondarev. “Met een hoofdletter Z worden alle hoop en vooruitzichten op een welvarende vrije samenleving in ons land doorgestreept.”

De diplomaat, die betrokken was bij de VN-ontwapeningsgesprekken in Genève, doelt met de ‘Z’ op het symbool dat het Russische leger gebruikt in Oekraïne. Hij zegt dat Poetin en de andere leden van het Russische regime die de oorlog zijn begonnen, voor altijd aan de macht willen blijven. “Om in pompeuze, smakeloze paleizen te wonen, te zeilen op jachten die qua tonnage en kosten vergelijkbaar zijn met de hele Russische marine, te genieten van onbeperkte macht en volledige straffeloosheid.”

‘Roekeloze beleid’

Bondarev levert ook harde kritiek op minister van Buitenlandse Zaken Sergei Lavrov. Onder zijn leiding is het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken volgens hem een bron van leugens en propaganda geworden. Hij zegt dat Lavrov ooit gerespecteerd werd door veel Russische diplomaten, maar dat van dat respect helemaal niets meer over is.

“In achttien jaar is hij iemand geworden die voortdurend tegenstrijdige verklaringen aflegt en de wereld, waar ook Rusland deel van uitmaakt, bedreigt met kernwapens. Vandaag draait het ministerie van Buitenlandse Zaken niet om diplomatie”, aldus Bondarev. “Het draait allemaal om oorlogszucht, leugens en haat. Het dient de belangen van enkelen en het draagt zo bij aan een verder isolement en achteruitgang van mijn land. Rusland heeft geen bondgenoten meer en zijn roekeloze en slecht doordachte beleid is hiervan de schuld.”

De opgestapte diplomaat zegt in zijn afscheidsbrief niet waarom hij drie maanden wachtte met zijn besluit om te vertrekken. Tegen de New York Times erkende Bondarev dat hij eigenlijk veel eerder had moeten opstappen om te protesteren tegen de oorlog en de vele doden die er zijn gevallen. Hij zegt dat hij dit onder andere vanwege “familiezaken” niet kon doen. Ook moest hij moed verzamelen om de stap te zetten.