Direct naar artikelinhoud
Belangrijk nieuwsVerkeersveiligheid

Studie over rijbewijs op punten besluit: boetes doen sociale norm in verkeerde richting schuiven

Studie over rijbewijs op punten besluit: boetes doen sociale norm in verkeerde richting schuiven
Beeld Vertommen

De regering-De Croo moet ‘zo snel mogelijk’ een rijbewijs met punten invoeren, zodat autobestuurders niet onbeperkt lichte overtredingen kunnen begaan. Dat schrijft verkeersinstituut Vias in een nieuwe studie die De Morgen heeft ingekeken.

Al meer dan dertig jaar wordt het rijbewijs met punten gezien als een manier om het aantal ongelukken op de Belgische wegen terug te dringen. Vooral hardleerse bestuurders zouden het systeem moeten voelen. Wie een verkeersovertreding begaat, krijgt een aantal strafpunten op zijn rijbewijs. Hoe zwaarder de overtreding, hoe meer strafpunten worden toegekend. Wie een bovengrens bereikt, krijgt een sanctie. Een (tijdelijke) intrekking van het rijbewijs bijvoorbeeld.

De studie van Vias leert dat de overgrote meerderheid van de EU-lidstaten, in een of andere vorm, een rijbewijs met punten heeft om herhaald gevaarlijk rijgedrag te bekampen. België niet. “In tegenstelling tot andere landen worden in België lichte snelheidsovertredingen, rijden onder invloed van alcohol met een promillage tussen 0,5 en 0,8 gram per liter bloed, het gebruik van een mobiele telefoon achter het stuur en het niet dragen van de gordel over het algemeen alleen met boetes bestraft, zonder rekening te houden met het aantal eerdere veroordelingen.”

Dat moet dringend anders, oordeelt Vias. “Als maatschappij kunnen we niet toestaan dat, met stagnerende verkeersveiligheidscijfers, bestuurders ongestraft bepaalde overtredingen kunnen blijven begaan.” Ook al omdat het niet of te weinig opvolgen van allerlei lichte overtredingen ervoor zorgt dat de sociale norm in de verkeerde richting verschuift, luidt het. De gemiddelde Belg gaat er ten onrechte van uit dat lichte overtredingen geen echte invloed hebben op de verkeersveiligheid. Je betaalt je boete en kan weer gewoon verder. Dat terwijl het verband tussen recidiveren en betrokkenheid in ongevallen wetenschappelijk al duidelijk is aangetoond.

Concreet beveelt Vias aan om zo snel mogelijk een ‘gecombineerd puntensysteem’ in te voeren. In dit systeem worden verkeersovertredingen automatisch gekoppeld aan strafpunten, maar niet aan een sanctie. Het bestraffen van hardleerse bestuurders wanneer ze een bovengrens bereiken, wordt overgelaten aan een rechter. Die kan geval per geval inschatten wat de juiste aanpak is. Er wordt hierbij ook gedacht aan alternatieve sancties zoals cursussen. Een gecombineerd systeem is voor Vias een manier om het “humane aspect” van het rijbewijs met punten te verhogen.

De studie van Vias komt er op vraag van minister van Mobiliteit Georges Gilkinet (Ecolo). Hij wil voorlopig geen commentaar kwijt. Gilkinet heeft wel al eerder verteld dat hij een voorstel zal maken voor de regering eens Vias klaar is met zijn onderzoekswerk. Sowieso spreekt de regering-De Croo zich in haar regeerakkoord uit voor een hardere aanpak van herhaald gevaarlijk rijgedrag, met “de wet betreffende het rijbewijs met punten als basis”.  Het rijbewijs met punten is al sinds 1990 ingeschreven in de Belgische verkeerswet, maar is al die tijd dode letter gebleven.