Vias pleit voor rijbewijs met punten om lichtere overtredingen beter op te volgen
Het verkeersveiligheidsinstituut Vias pleit ervoor om snel een rijbewijs met punten in te voeren waar tot op een bepaald niveau automatisch maatregelen aan gekoppeld zijn. Dat staat in een studie op vraag van federaal minister van Mobiliteit Georges Gilkinet (Ecolo). Wie verschillende inbreuken begaat, zou na een reeks sancties dan voor de rechter moeten verschijnen.
Vias vergeleek het Belgische systeem om verkeersrecidivisten (iemand die een misdrijf pleegt nadat hij al eerder voor een dergelijk misdrijf veroordeeld is, red.) op te volgen met die van andere landen. "De hoofdconclusie is dat België achterophinkt als het gaat over opvolgen en straffen van zogenoemde lichte verkeersovertredingen", luidt het.
Het gaat om overtredingen waarvoor de bestuurder niet rechtstreeks voor de rechtbank moet verschijnen, zoals lichtere snelheidsovertredingen, rijden onder invloed met een alcoholgehalte tussen de 0,5 en 0,8 promille, het gebruik van de gsm achter het stuur of rijden zonder gordel. "Het zijn allemaal overtredingen die meestal met een boete afgehandeld worden, zonder rekening te houden met eerdere veroordelingen", zegt Vias. "Overtreders kunnen in de fout blijven gaan. Zolang ze de boetes betalen, worden daar geen verdere sancties aan gekoppeld."
"Nodig om herhaalde lichtere overtredingen systematisch op te volgen"
Tegelijk telt België meer verkeersdoden dan het Europese gemiddelde (56 tegenover 51 doden per miljoen inwoners). En terwijl de mortaliteit in het verkeer in 15 jaar bijna gehalveerd is, zakt ons land verder weg op de Europese ranglijst. Dat bestuurders bepaalde overtredingen kunnen blijven begaan, speelt daarbij een rol, volgens Vias. "Het rechtstreekse verband tussen veelvuldig overtredingen begaan en een verhoogde ongevalsbetrokkenheid is al verschillende keren aangetoond. Het is dus nodig om herhaalde overtredingen systematisch op te volgen."
Daarom is het instituut voorstander van een rijbewijs met punten om lichtere overtredingen systematisch op te volgen. Het pleit er wel voor om maar tot een zekere hoogte automatisch maatregelen te verbinden aan het systeem, zoals rehabilitatiemaatregelen, het verval van het recht tot sturen, of een evaluatie van de rijgeschiktheid. Vanaf "een bepaalde drempel aan overtredingen of punten" blijft een gerechtelijke beoordeling "het meest geschikt in de huidige Belgische context", zegt Vias.
"Hybride aanpak die ook al bestaat in Groot-Brittannië"
Wie verschillende inbreuken begaat, zou na een reeks sancties dan voor de rechter moeten verschijnen.
"Wanneer er meer en ernstigere overtredingen worden gepleegd, neemt de mate van automatisering af en neemt de mate van personalisering toe", legt Vias uit. "Deze gecombineerde aanpak maakt gerichte en gepersonaliseerde maatregelen mogelijk zoals tussentijdse waarschuwingen en andere educatieve maatregelen, vooraleer over te gaan naar zwaardere straffen. Een gecombineerd systeem biedt dus veel mogelijkheden, zowel op het vlak van educatie als op het vlak van sancties. Een soortgelijke 'hybride' aanpak bestaat al in Groot-Brittannië."
Het is niet de eerste keer dat Vias zich over het rijbewijs met punten buigt. In 2018 was de conclusie van het instituut nog dat het niet aangewezen was om het systeem onmiddellijk in te voeren, omdat de pakkans in België te laag was. Toenmalig minister van Mobiliteit François Bellot (MR) greep die studie aan om een mogelijk rijbewijs met punten af te voeren. Het rijbewijs met punten wordt al tientallen jaren gezien als de oplossing om het aantal ongevallen terug te dringen. Het is ook opgenomen in het federale regeerakkoord.