"Beelden van horror": duizenden gehackte politiefoto's tonen gezichten uit strafkampen voor Oeigoeren in China

"De gezichten uit China's detentiecentra voor Oeigoeren" is de titel bij de BBC, "Beelden van horror" bij het Duitse Tagesschau. Maar ook krantensites als Le Monde en USA Today publiceren vandaag duizenden foto's die een anonieme hacker in China van politiecomputers haalde in de uiterst westelijke provincie Xinjiang. Ze tonen gezichten van gevangenen, jong en oud, mannen en vrouwen. De jongste is amper 15, de oudste 73. Maar er zijn ook beelden van binnen in gevangenissen en strafkampen, en transcripties van toespraken van hoge functionarissen in de regio.

De foto's werden bezorgd aan de Duitse antropoloog Adrian Zenz, die ze op zijn beurt doorspeelde aan de media. Daar zijn ze de afgelopen maanden grondig onderzocht op hun echtheid. Bijna de helft van de beelden is intussen gekoppeld aan een bestaand persoon. Vaak gaat het om mensen van wie de familie al jarenlang het spoor bijster is. Naar schatting tot een miljoen Oeigoeren zouden vastzitten in speciale kampen. Xinjiang is een regio in het noordwesten van China waar een overwegend islamitische bevolking woont die verwant is met de Turken. 

Volgens de betrokken mediaorganisaties zijn de foto's het meest overtuigende bewijs tot nu toe dat China een grootschalig systeem heeft opgezet voor de "heropvoeding" van zijn Oeigoerse minderheid. Sommige foto's bevatten ook GPS-gegevens die gekoppeld konden worden aan kampen die tot nu toe alleen langs de buitenkant te zien waren of op satellietbeelden. Ze tonen beelden van zwaar beveiligde faciliteiten met gewapende bewakers en gevangenen aan kettingen.

De Chinese overheid houdt vol dat het geen systematische repressie uitvoert tegen de Oeigoeren. Alleen Oeigoeren die bewezen banden hebben met extremistische moslimorganisaties in het buitenland, die lid zijn van een separatistische organisatie of die terreurdaden hebben gepleegd in China zouden worden vervolgd. De zogenaamde strafkampen zouden in werkelijkheid opleidingscentra zijn die de achtergestelde minderheid meer kansen moeten geven op de arbeidsmarkt. 

Maar deze beelden en de getuigenissen van familieleden van de gevangenen schetsen een heel ander beeld. Zo kunnen Oeigoeren worden opgepakt voor het luisteren naar religieuze radiouitzendingen of een bezoek aan een land waar vooral moslims wonen. Ook mensen die vasten tijdens de ramadan of geen varkensvlees of alcohol consumeren, zijn verdacht. In de kampen moeten mannen hun baard afscheren, mogen vrouwen geen hoofddoek dragen en wordt alleen Chinees gesproken.

Net nu is de VN-commisaris voor de Mensenrechten, Michelle Bachelet, op bezoek in de provincie Xinjiang. Dat bezoek is er gekomen na jaren aandringen maar verloopt in mineur door de recente corona-uitbraken in China. Er is niets bekend over de plaatsen die Bachelet al dan niet mag bezoeken. Oeigoeren die in ballingschap leven in het buitenland, zeggen weinig vertrouwen te hebben in de uitkomst van haar bezoek.