Hoelang houden de supermarkten het nog vol? ‘Albert Heijn is de zandkorrel in de hele machine’
Stijgende kosten en amper mogelijkheid om de prijzen al te zeer op te trekken: de sowieso al piepkleine marges vreten momenteel aan onze warenhuisketens. Hoelang kunnen ze dit nog volhouden? Welke supermarkten zijn de winnaars? En waarom stijgen de voedingsprijzen hier veel minder dan in de buurlanden? Experten Pierre-Alexandre Billiet en Tom Simonts geven antwoord.
Colruyt verloor sinds vorig week dinsdag al bijna 9 procent van zijn waarde op de beurs. Directe aanleiding: de winstwaarschuwingen en bijhorende zware koersval van retailgiganten Walmart en Target in de VS. En het ging voor de marktleider uit Halle al maanden neerwaarts, na een winstwaarschuwing half december. Ahold Delhaize, het moederbedrijf van onder meer Delhaize en Albert Heijn, kondigde onlangs aan bijkomende kostenbesparingen te zullen doorvoeren in “uitdagende markten” als België.
Kostinflatie
Feit is: onze retailers worstelen met een torenhoge kosteninflatie, die ze almaar moeilijker aan de consument kunnen doorrekenen. Een redelijk uitzonderlijke situatie in Europa, volgens retailexpert Pierre-Alexandre Billiet, docent retailmanagement (Solvay Business School) en CEO van vakmagazine 'Gondola’. “In België werd voeding in de supermarkten dit jaar slechts 1,8 procent duurder, in Duitsland was dat 2,7 procent, en in Nederland zelfs 6,4 procent.” Omdat de marktleider een ‘laagste prijsvolger’ is, kennen we hier een atypische markt, weet de retailexpert. “Colruyt zal zelf nooit verhogen als de rest dat niet doet.”
“Albert Heijn (AH) is de zandkorrel in de hele machine: met zéér, zéér lage prijzen of straffe promoties op bepaalde producten verhinderen ze de concurrentie de prijs al te zeer op te trekken. En zo blijft de marktleider aan zeer lage prijzen verkopen.” Daardoor is volgens Billiet het prijsverschil met het buitenland veel kleiner geworden. “Bepaalde artikelen werden zelfs goedkoper. Een voorbeeld: een blikje Red Bull kost in Nederland 1,32 euro, hier is dat 1,09 euro. Bepaalde AH-winkels zijn hier nu zelfs goedkoper dan in Nederland.”
Lees ook
Hoe beleg je in tijden van hoge inflatie? Experts helpen u op weg: ‘Het is niet het moment om zwaar in aandelen te gaan’
Zijn cryptomunten wel te vertrouwen? ‘Bij die recente val bleef ik redelijk kalm. Ik zit erin voor de long run’
Wie belegt, mag de belastingaangifte niet negeren: dit moet u weten
Marge
Zitten onze warenhuizen nu in de problemen? “Als de marge in de technologie- of energiesector van 40 naar 39 procent gaat, is dat peanuts. Maar in de supermarktsector, waar met zeer lage operationele marges wordt gewerkt, is een terugval van 4 naar 3 procent enorm”, zegt Tom Simonts, financieel econoom bij KBC. “Als daaraan wordt gemorreld, schiet er binnen de kortste keren niks over.”
Colruyt, Carrefour en Delhaize krijgen momenteel de zwaarste klappen. Billiet: “Colruyt kan het met laagsteprijsgarantie als DNA niet maken de prijzen ineens op te trekken. Door de druk op de prijzen verdampt haar marge razendsnel. En dat terwijl het nog niet het marktaandeel heeft teruggewonnen dat tijdens de coronacrisis aan kleinere buurtwinkels werd verloren. Het worstelt nu met minder marktaandeel én minder marge.”
Delhaize, dat zich in het iets hogere segment positioneert, heeft meer margeruimte. Het heeft met Ahold Delhaize ook een internationale gigant achter zich. Toch zijn momenteel “kostenbesparingen belangrijker dan ooit om klanten de meest concurrentiële prijs te kunnen bieden, zonder investeringen in groei op te offeren”, sprak CEO Frans Muller onlangs bij de bekendmaking van de kwartaalcijfers.
Carrefour echter deelt in de malaise van de hypermarkten. In België blijft het bovendien het kind van de rekening van de vakbonden: weinig flexibiliteit, torenhoge arbeidskosten en een zwaar sociaal passief. Carrefour bezit daarenboven niet dezelfde buffer als Colruyt of Delhaize.
Discounters grote winnaars
Hard discounters Aldi en Lidl zijn dé grote winnaars, die een ferm stuk meer marktaandeel naar zich toetrekken nu de consument meer ‘op de kleintjes let’ en zijn toevlucht in goedkopere producten en huismerken zoekt. Simonts: “Zij zijn het ook gewoon om aan zeer lage marges te werken, om te vechten om 0,1 procent marge.”
Albert Heijn zit zowat tussen de twee groepen. “Een groot deel van de AH-winkels in België is verlieslatend, of werkt met risicomarges”, zegt Billiet. “Ook zij kunnen zich dat, eveneens gesterkt door de Ahold-groep waarin ze niet zwaar doorwegen, veroorloven. Ondertussen verstoren ze wel de hele Vlaamse markt.”
Van prijs- naar voorraadprobleem
En dat uit zich ook op de beurs, terwijl supermarkten, en bij uitbreiding de hele consumentensector, normaal toch een defensieve investeringskeuze zijn, met weinig risico voor de belegger? “Dat is ook zo in 80 procent van de gevallen. Nu verkeren we in die andere 20 procent, door crisis na crisis na crisis”, stelt Simonts. “De consument is meestal een stabiele motor, maar als die zoals nu minder of anders consumeert, komt de winstgevendheid snel in het gedrang. Dat zie je nu ook op de beurs.”
Of de warenhuizen de extra kosten wel zullen moeten doorrekenen, en dus de prijzen optrekken, is volgens Simonts “een beslissing voor in de bestuurskamers”. “Stel dat Colruyt beslist naar een operationele marge van 1 procent te gaan, dan zal het daarmee wel klanten winnen, maar niet de aandeelhouders plezieren. Want zoals Walmart en Target hebben aangetoond: kleine marges vinden aandeelhouders niet zo tof.”
Voor Billiet is deze situatie sowieso “absoluut onhoudbaar”. “Wat nog te veel onderbelicht blijft, is dat het prijsprobleem stilaan verschuift naar een voorraadprobleem.” Als onze prijzen onvoldoende stijgen, is onze markt niet meer interessant voor de grote, internationale producenten, die niet langer aan deze prijzen kunnen of willen produceren. “Neem het van mij aan: alle grote voedingsconcerns stellen zich de vraag hoever ze nog in deze absolute bodemmarges meegaan. Pas nog hoorde ik iemand van een wereldspeler zeggen: ‘Food wordt de nieuwe olie - onderhevig aan speculatie en naar verwachting wereldwijd duurder.’ Dat klopt. Waar de prijs niet stijgt, heeft men een structureel probleem. Waar hij te sterk stijgt, een economisch.”
Supermarkt kan (bijna) niet failliet gaan
Of dit alles ook betekent dat er warenhuizen in financieel slechte papieren zullen belanden? “Nee, dit brengt hen niet aan het wankelen”, verzekert Billiet. “Colruyt heeft haar reserves en vooral een zeer sterk leadership. Ahold Delhaize realiseerde in het eerste kwartaal een operationele winst van 829 miljoen euro, vooral dankzij het groot aantal activiteiten in de VS, waar het wel zeer rendabel is.”
Van schuldproblemen is geen sprake, is ook Simonts resoluut. “Een supermarkt kan ook bijna niet failliet gaan. Ze werkt volgens het omgekeerd businessmodel: de kist appelen die voor cash in de winkel wordt verkocht, wordt pas een maand later aan de leverancier betaald. Hun levensvatbaarheid is geen enkel probleem.”
Lees ook
Geselecteerd door de redactie