LEES OOK. Vias pleit voor rijbewijs met punten: een goed idee?

Het rijbewijs met punten: het is één van die politieke monsters van Loch Ness. Ondertussen is het al 32 jaar geleden dat wijlen Jean-Luc Dehaene als minister van Verkeer het systeem nog invoerde. Eigenlijk bestaat het dus al. Alleen werd de wet nooit uitgevoerd, door geen enkele regering of minister die nadien aan de macht kwam. Terwijl het in zo goed als alle Europese landen wel bestaat.

Wat is het precies? Het gaat om een systeem met strafpunten, waarbij bepaalde verkeersovertredingen op je rijbewijs minpunten opleveren. Heb je bijvoorbeeld 10 of 12 strafpunten verzameld, dan zou je rijbewijs ingetrokken kunnen worden, moet je een cursus over verkeersveiligheid volgen of zou je voor de rechter kunnen verschijnen. Er zijn dus verschillende manieren om het te doen.

Aantal verkeersdoden daalt niet

Basisfilosofie van het rijbewijs met punten is wel dat chauffeurs die recidiveren en altijd maar (dezelfde) overtredingen blijven maken daarop kunnen worden aangepakt. Wie te snel rijdt, de gsm gebruikt, de gordel niet draagt of onder invloed van alcohol rijdt en daarvoor een boete betaalt, kan dat in principe eindeloos blijven doen. Volgens Vias moet daar dringend iets aan worden gedaan. “De link tussen recidiveren en een verhoogde ongevalsbetrokkenheid is al verschillende keren aangetoond. Het is dus nodig om herhaalde overtredingen systematisch op te volgen,” stelt Vias.

Dat ons land er verkeersmatig niet veiliger op wordt, is duidelijk. De laatste jaren is het aantal verkeersdoden niet gedaald. Vorige week bleek nog dat het aantal slachtoffers ondertussen op hetzelfde niveau zit van voor de coronacrisis. België doet het slechter dan het Europees gemiddelde en zakt in de rangschikking verder weg.

Bestaat in Frankrijk

In een advies aan federaal minister van Mobiliteit Georges Gilkinet (Ecolo) pleit Vias daarom zeer duidelijk voor de invoering van het rijbewijs met punten. Een studie daarover stond in het regeerakkoord van Vivaldi. Bedoeling is dat Gilkinet ermee naar het parlement trekt en nog voor de zomer een voorstel op de tafel van de regering legt. Het verkeersinstituut is dus alvast duidelijk voor. Het is geen groot voorstander van automatisch maatregelen te laten ingaan vanaf een bepaald aantal strafpunten - je rijbewijs bijvoorbeeld intrekken voor twee weken vanaf 12 strafpunten - en laat het oordeel graag aan een rechter over. Vooraleer over te gaan tot zware maatregelen kunnen eerst waarschuwingen worden gegeven of moeten veelplegers bijvoorbeeld een cursus volgen.

In Vlaanderen kent het rijbewijs met punten al lang grote voorstanders. Bij de Franstalige partijen - en vooral bij de MR - ligt het allemaal veel gevoeliger, ook al bestaat het systeem al een tijdje in Frankrijk en werkt het er ook vrij goed. Het is meteen ook de reden waarom het allemaal zo lang duurt en het regeerakkoord niet onomwonden over de invoering van het puntensysteem spreekt.

Niet treuzelen

Voor de Vlaamse socialisten mag er nu geen seconde meer worden getwijfeld en dient het rijbewijs met punten er nu snel te komen. “Wij blijven in vergelijking met het buitenland ter plaatse trappelen, net omdat we de chauffeurs niet aanpakken die altijd in dezelfde fouten vervallen. De studie van Vias is zo klaar als een klontje en bevestigt ook wat alle experten al jaren zeggen: dat je dat inderdaad moet doen,” zegt Kamerlid Joris Vandenbroucke.

Ook CD&V is al jaren voor. “Dit is een gerichte stap voor meer verkeersveiligheid. We moeten mensen die niet wakker liggen van een boete meer of minder verantwoordelijk houden voor hun risicovol gedrag. Ook het regeerakkoord bevat het voornemen om hardleerse bestuurders aan te pakken. Door cursussen, door een psychosociale benadering, door hen desnoods gericht uit het verkeer te halen. Het rijbewijs met punten geeft ons die mogelijkheden,” stelt federaal parlementslid Jef Van den Bergh. Hij benadrukt dat de voorbije jaren hebben bewezen dat strengere straffen en hogere boetes gewoon niet werken.

Geen excuses meer

Ook Kim Buyst (Groen) zegt dat het rijbewijs met punten kan helpen om hardleerse chauffeurs van gedachten te doen veranderen. Net zoals haar N-VA-collega Wouter Raskin, die met de vinger wijst naar de Franstaligen en minister Gilkinet. “Diverse studies toonden eerder al aan dat het rijbewijs met punten een positieve impact zou hebben op de verkeersveiligheid, maar toch besloot de minister Gilkinet om nóg een bijkomende studie op te vragen bij Vias. Gilkinet heeft nu dus geen enkel excuus meer om de invoering nog langer uit te stellen.”

De grote vraag blijft dus of het er deze keer wel zal van komen. Naar verluidt wordt er tussen kabinetten wel gewerkt aan een systeem op basis van het voorstel van Vias, met 12 strafpunten en de tussenkomst van een rechter. Maar alles blijft wel bijzonder gevoelig liggen. Dat blijkt ook uit de voorzichtige reactie van minister Gilkinet.

F1-circuit

“De uitdaging om de verkeersveiligheid te verbeteren is een absolute prioriteit. Het drama in Strépy herinnert ons eraan dat we de strijd nog niet gewonnen hebben, vooral tegen wie zich gedraagt alsof de openbare weg een Formule 1-circuit is en die nu ongestraft zo’n gevaarlijk rijgedrag blijft herhalen. We werken hier met de hele regering aan, want België is een van de weinige landen in Europa dat nog geen rijbewijs met punten heeft. Uiteraard zal de studie van Vias hierover meegenomen worden in onze overwegingen.”