Met zeven terminals die vloeibaar aardgas kunnen ontvangen, is Spanje veruit het grootste land in Europa wat LNG-capaciteit betreft. Het land bestrijkt meer dan een derde van de Europese terminal- en een groot deel van de opslagcapaciteit. Het is daarnaast verbonden met verschillende gaspijpleidingen uit Noord-Afrika. Het kan dus een andere kaart trekken in de wedloop om gasleveringen dan de Russische. Al is het allemaal niet zo eenvoudig als het lijkt.
Terwijl Duitsland zich inspant om zijn terminals voor vloeibaar aardgas (liquefied natural gas of LNG) zo snel mogelijk operationeel te krijgen, en vaak in de schijnwerpers staat bij deze verwoede wedloop, draagt ook het zuiden van het continent, met name Spanje, zijn steentje bij in de race naar energieonafhankelijkheid van Rusland.
Premier Pedro Sanchez, maandagavond geïnterviewd door CNBC op de Davos-conferentie, legde uit dat Spanje al 37 procent van de hervergassingscapaciteit van het continent voor zijn rekening neemt. Speciale, op hervergassing gerichte technologie is vereist om bijvoorbeeld vloeibaar aardgas via een schip in te voeren. In totaal heeft Spanje zeven dergelijke hervergassingsterminals – de grootste capaciteit in Europa.
“Met buurland Portugal erbij heeft het Iberisch schiereiland de helft van alle LNG-opslagcapaciteit”, wierp Sanchez op.
Aan het einde van alle wegen
Spanje is een beetje het Santiago de Compostela van het gas. Veel (aanvoer)routes eindigen er. Per schip is het land gemakkelijk bereikbaar via de verschillende Atlantische en Middellandse Zeekusten, waar zich LNG-terminals bevinden.
De extra leveringen die de VS beloofd hebben (en die niet voldoende zullen zijn om het Russische gas te vervangen) kunnen dus nu al hun weg naar de Spaanse kust vinden. Schepen uit Qatar, dat zich er ook toe verbonden heeft de leveringen op te voeren, die het Suezkanaal opvaren, zouden gemakkelijk hun weg kunnen vinden naar Griekenland (één terminal), Kroatië (één terminal) of Italië (drie terminals), of zelfs door kunnen varen naar de Middellandse Zeekust van Spanje. In ieder geval pleit Sanchez ervoor dat Zuid-Europa een grotere rol speelt in deze.
Het land is ook goed via pijpleidingen verbonden, vooral met het Afrikaanse netwerk. Zo lopen twee Afrikaanse pijpleidingen naar Spanje: een via de Straat van Gibraltar en Marokko, en een andere vanuit Algerije. Dat laatste land is, net als Tunesië en Libië, is ook via een pijpleiding met Italië verbonden. Met name Algerije is een belangrijke pool, die over eigen gasvoorraden beschikt en zich ertoe verbonden heeft de leveringen aan Europa op te voeren. Het land ligt aan het uiteinde van de toekomstige gaspijpleiding uit Afrika ten zuiden van de Sahara, die aardgas uit Nigeria zal moeten vervoeren. De voltooiing is gepland voor 2027.
Anderzijds wordt Algerije ook gezien als een problematische voorzieningsbron. Er zijn spanningen tussen het land en buurland Marokko. Spanje heeft eerder dit jaar gas geleverd aan Marokko, wat Algerije erg boos maakte – zo boos zelfs dat het dreigde de kranen dicht te draaien.
Na Spanje?
Spanje heeft zelf voldoende capaciteit om gas te ontvangen, maar heeft slechts twee pijpleidingen naar Frankrijk en de rest van Europa, ten westen van de Pyreneeën. Een pijpleidingproject dat Catalonië met Frankrijk zou verbinden, werd in 2019 opgegeven als te duur en te schadelijk voor het milieu. Maar in de huidige context, waarin men een einde wil maken aan de Russische leveringen van gas en alle andere mogelijke bronnen wil exploiteren, is er weer belangstelling voor het project, meldt France 3.
In ieder geval zullen de gasleveringen in verschillende Europese landen moeten aankomen, want alles op één plaats afleveren zal nieuwe problemen met afhankelijkheid en distributie veroorzaken. Het valt nog te bezien of er voldoende hervergassingscapaciteit zal zijn om de geplande extra leveringen op te vangen, of dat dit tot opstoppingen in de havens zal leiden. De extra leveringen zullen ook niet voldoende zijn om de invoer van Russisch gas volledig te vervangen.
(lb, am)
