Hoe gaat het, twintig jaar later, met deze wereldbekende Feyenoord-fan?

Als Mikey Wilson (25) nu naar de foto van zijn vijfjarige ik kijkt, ziet hij een vrolijk ventje dat geen idee heeft wat hij doet. Die zijn vingertje omhoog steekt en niet eens weet dat het zijn middelvinger is – laat staan wat daarmee wordt bedoeld. Het is maar een foto, klinkt het relativerend aan de eettafel in Schiedam, het is een hoop drukte om niks.

Maar zo dacht de buitenwereld er niet over, over deze kiek van ANP-fotograaf Jasper Juinen. Want Mikeys ogenschijnlijke verontwaardiging werd een iconisch beeld, zoals dat heet. Het beeld ging twintig jaar geleden viraal, zou je nu zeggen.

Het werd een internetmeme, een afbeelding die telkens ongevraagd in een andere context opdook, zoals in Duitse, Zweedse, Poolse of Engelse periodieken, later op talloze websites overal in de wereld. Binnen- en buitenlandse media gebruikten zijn opgestoken middelvingertje als het beeld van de verloedering van Nederland, het boze gezicht van het Nederland na de moord op Pim Fortuyn, of de slechte opvoeding van de jeugd – bedenk het maar, en de foto werd de illustratie.

Minuut stilte

Mikey Wilson werd een plaatje bij een verhaal dat hij zelf niet wilde vertellen. Ja, het gebeurde in De Kuip in Rotterdam, bij de vorige Europese finale die Feyenoord speelde, voor de UEFA Cup tegen Borussia Dortmund op 8 mei 2002. Wilson weet nog dat hij voor de wedstrijd door zijn vader Ronald werd geschminkt en dat hij daar niet op zat te wachten. Hij ging op de schouders van zijn vader het stadion binnen, in een groep, met zijn opa en oma en zus. Hij droeg het uitshirt van het seizoen 2001-2002.

Er zou één minuut stilte worden gehouden voor de twee dagen eerder vermoorde politicus Pim Fortuyn. Dat liep in de soep, omdat de Duitse supporters de oproep van de Feyenoord-speaker niet begrepen. Ze zongen door de minuut heen en een fel fluitconcert was de reactie van de Rotterdamse supporters. Iedereen stak zijn middelvinger op – Mikey ook, hij dacht dat het moest, gezeten op de schouders van zijn vader, zijn ogen tot spleetjes samengeperst, alsof het vanuit zijn binnenste kwam. Hij wilde het zo goed mogelijk doen.

Jasper Juinen zag het gebeuren, vijftig meter verderop, en maakte de foto, en met hem talloze andere voetbalfotografen. Maar geen was zo intens als die van Juinen. Hij behaalde er dat jaar de derde prijs mee in de categorie landelijk nieuws voor de Zilveren Camera. Zijn ANP-collega Robin Utrecht won met zijn foto van de doodgeschoten Fortuyn, liggend op de parkeerplaats van het Mediapark in Hilversum.

Het opsteken van zijn middelvinger was hem een maand eerder geleerd in Milaan. Voorafgaand aan de halve finale Inter-Feyenoord zat hij met zijn vader Ronald en andere Feyenoord-fans op een terras in de binnenstad. Het was een thuishonk van AC Milan-supporters en het tegenover gelegen café behoorde aan de fans van Inter toe. In ruil voor chips en kleingeld moest hij van twee Italianen zijn vuistje ballen en langzaam zijn middelvingertje opsteken. “Finocchio!”, moest hij erbij zeggen, wat ‘venkel’ betekent, maar vooral ‘mietje’. Toe maar Mikey, en daar ging de middelvinger, aangespoord door een vol terras, Finocchio! richting het Inter-café. Wist hij veel.

Feyenoord-familie

Mikey Wilson is net thuis van zijn werk als teamleider logistiek bij Leen Bakker, een keten van meubel- en interieurbedrijven. Zijn kapsel zit verstopt onder een pet. Hij is vrijgezel en woont bij zijn moeder met zijn twee zusjes en twee honden. Lang werkte hij in de horeca en baatte zelfs zijn eigen snackbar uit, lunchroom-cafetaria Wilson in Schiedam. Maar het was alleen maar werken werken, zeven dagen per week. Deze baan is veel beter en hij kan gewoon naar Feyenoord. Op zijn armen staan getatoeëerd: ‘Sterker door Strijd’ en ‘You’ll Never Walk Alone’.

Nog steeds, net als twintig jaar geleden, is hij elke thuiswedstrijd in vak Z te vinden, met zijn vader, broer Brian Feyenoord (de bevalling was in België zodat hij die naam kon krijgen), zus Shirley en zijn vaders vrienden uit Waalwijk. Het is erin gegoten, Feyenoord, vier generaties lang. De clubliefde die nooit meer overgaat. Voor een thuiswedstrijd verzamelt hij in The Hide Away, een vaste stek voor Feyenoord-supporters. Twee uur indrinken en dan naar De Kuip.

Als Feyenoord morgen in Tirana tegen AS Roma speelt, zal hij er niet bij zijn. Balen, zeker weten, zijn maten gaan wel. Toch kan hij er niet enorm mee zitten. Het is wat het is. Gaat hij in De Kuip kijken, naar een groot scherm, of in het café. Hij had wel een kaartje, maar hij moet werken bij Leen Bakker. De andere teamleider logistiek had al vrij gevraagd, en ziek melden is echt geen optie. Dat doe je niet. Al sinds de kwartfinale weet hij dat hij de eventuele finale zou missen. Ze zeggen dat hij het kaartje makkelijk voor duizenden euro’s kan verpatsen, maar hij heeft het aan een vriend gegeven. Kan hem het geld schelen.

Nog steeds op de foto

Toen hij een jaar of twaalf was, kwam pas het besef dat er dus een foto van hem bestond die iedereen kende. Best leuk, meer niet. Eigenlijk wist hij niet wat hij ervan moest denken. Later keek hij weleens op internet, jezus, hij schrok zich rot. Hij zou een toekomstig crimineel zijn, of een neonazi worden. Of allemaal rare dingen. Verschrikkelijk!

Zijn pa had in hun oude huis in Putte een hele muur vol met foto’s die toen in de kranten stonden. Dat was leuk. Dat zijn foto een visueel verband legde met de boosheid in Nederland na de moord op Fortuyn, daar had hij echt nooit bij stilgestaan. Supporters die weten dat hij dat ene ventje was willen nog steeds met hem op de foto. Dan moet hij weer als een soort aap zijn middelvinger opsteken. Ze noemen hem een legende en vinden die foto nog steeds geniaal. Twee keer is hij op televisie geweest, maar meer omdat zijn vader en zus het leuk vonden. Hij vond er namelijk niks aan. Hij begrijpt niet dat iemand op televisie wil komen. Wat heb je eraan? Helemaal niks.

Laatst, er zat wat drank in vader en zoon, ging hij weer op de schouders van zijn vader, en stak hij zijn middelvinger op. Het gebeurde in The Hide Away, voor de wedstrijd tegen FC Twente. Dat was lachen, twintig jaar later. Maar Mikey zei nog: doe dat nou niet pa, je bent toch niet gek. Want pa kon het eigenlijk niet meer aan met zijn hernia, en Mikey tikt intussen de tachtig kilo aan.

Toen hij nog klein was, verbood zijn vader hem zijn middelvinger op te steken. Hij wilde het niet hebben, niet thuis, niet op school, nergens. Zijn vader zei altijd tegen mensen: het is een heel lief, vrolijk ventje, verlegen bovendien. En dat is hij nog steeds, al kan hij ook flink uit de hoek komen als de scheids tegen Feyenoord fluit. Dat hele negatieve heeft hij niet zo. Hij lacht liever. En hoopt zeker te lachen, morgen.

Nu maar niet hopen dat de Italianen snel met 1-0 voorkomen en alleen maar gaan verdedigen. Want dan wordt het niks. Zijn Feyenoord-hart zegt dat het 3-1 wordt, en dat Cyriel Dessers de grote man gaat worden, net zoals Pierre van Hooydonk dat was twintig jaar geleden. Toen zong het hele stadion: “Put your hands up for Pi-Air.” Nu is er een lied voor Dessers: “Juichen bij de cornervlag / De vakken zitten vol / De Kuip is in extase / Want Dessers scoort een goal.”

En als ze winnen laat hij een cup op zijn benen tatoeëren, net als zijn maten. Maar als ze verliezen, dan gaat zeker voor één keer weer zijn middelvinger omhoog.

Finale Conference League: AS Roma - Feyenoord, morgen om 21 uur op Canvas