Voor Van der Straeten is voorkomen beter dan genezen. “We kunnen ons nu al beter beschermen door op Europees niveau samenaankoop van gas te organiseren, de energietransitie te versnellen en in te zetten op energiebesparing. Meer hernieuwbare energie en energiebesparing is goed voor de portemonnee en slecht voor Poetin. Deze trieste escalatie van Rusland toont nog maar eens aan hoe de Europese afhankelijkheid van fossiele brandstoffen wordt gebruikt als wapen.”

Rusland levert sinds dinsdag geen gas meer aan Nederland. GasTerra, de enige Nederlandse gashandelaar die bij Rusland inkoopt, voorziet geen problemen, omdat de handelaar al elders gas heeft ingekocht. De Nederlandse overheid heeft ook geen ‘early warning’ uitgeroepen naar andere Europese landen in het kader van gasbevoorrading. Eerder stopte Rusland ook leveringen aan Bulgarije en Slovakije.

Het kabinet van de minister van Energie staat in permanent contact met Fluxys en AD Energie en volgt de situatie op de voet. Er zijn momenteel geen elementen om in België de eerste ‘Early Warning’-fase van het nationaal Noodplan Aardgas af te kondigen.

Draaischijf België

België is een draaischijf voor gasbevoorrading Europese Unie, en kent een zeer klein aandeel Russisch gas voor eigen verbruik (6%). Bovendien is de haven van Zeebrugge een troef, met voldoende capaciteiten om LNG gas van elders in te voeren. Het gas dat België binnenkomt wordt gekocht en verhandeld door private bedrijven. De betalingsvoorwaarden zijn contractueel en commercieel gevoelige informatie en niet publiekelijk bekend. De grootste shippers bevestigen aan het kabinet van Van der Straeten dat er zich momenteel geen contractuele problemen stellen voor levering aan België.

De minister wijst erop dat voor de gezamenlijke aankopen het EU-aankoopplatform er zo snel mogelijk komt. Dat vergt eensgezindheid tussen lidstaten, bijvoorbeeld om de nodige capaciteit op de Europese LNG-terminals en op het Europese aardgasnetwerk te garanderen voor het gas aangekocht via dit platform. Door samenaankopen van gas mogelijk te maken, bevriezen we in realiteit de gasprijs, aldus Van der Straeten.

Energiebesparing

Naast de versnelling van de energietransitie valt volgens de Groen-minister ook veel voordeel te halen op het vlak van energiebesparing. De federale overheid riep in april via de campagne ikhebimpact.be reeds op om Oekraïne te ondersteunen door met kleine maatregelen energie te besparen. Daarnaast besliste de federale overheid in maart 2022 een pakket maatregelen om energiebesparing goedkoper te maken. De federale regering verlengde de verlaagde btw voor afbraak en heropbouw, en heeft ook de btw voor zonnepanelen, warmtepompen en zonneboilers verlaagd naar 6 procent tot 31 december 2023.

“Isoleer huizen, isoleer Poetin. Een energiezuinig huis levert veel op: je verbruikt tot 30 procent minder energie, je bespaart op je energiefactuur en bouwt de afhankelijkheid van fossiele import af,” aldus Van der Straeten.