Zware auto's veroorzaken meer verkeersdoden: wat dan met elektrische wagens, die meer wegen?
Voor voetgangers en fietsers is het risico om te overlijden 50 procent groter als ze aangereden worden door een auto van 1.800 kilo in plaats van een voertuig van 1.200 kilo. Dat blijkt uit een studie van het Vias institute. Wat dan met elektrische auto’s? Die wegen door de zware batterijen doorgaans nog méér dan hun voorgangers. Geen zorgen, zeggen waarnemers, want over een paar jaar zullen die elektrische wagens minder wegen dan een huidige benzinewagen.
Dat ongevallen tussen zwaardere voertuigen en fietsers en voetgangers leiden tot meer ernstige ongevallen is een no-brainer. “Maar voor het eerst hebben we dat nu echt via cijfers hard kunnen maken,” zegt Stef Willems van het verkeersinstituut Vias in "De ochtend" op Radio 1:
Studie Vias: zware wagens zijn dodelijker dan lichte wagens
Zo is het risico om te overlijden voor voetgangers en tweewielers 50 procent hoger als ze aangereden worden door een voertuig van 1.800 kilogram in plaats van 1.200 kilogram. En het gewicht van auto’s neemt toe. Tussen 2000 en 2020 is het gemiddelde gewicht van een auto met ongeveer 140 kilo gestegen. Ook het vermogen van een auto speelt een rol. Als je aangereden wordt door een voertuig met 200 PK, dan stijgt het risico op verwondingen met 10 procent in vergelijking met een voertuig van 120 PK.
Dat betekent dat wanneer vandaag een voetganger of fietser wordt aangereden door een wagen gemiddeld 10 procent meer risico loopt om te sterven dan 20 jaar geleden, mocht er sindsdien geen verdere vooruitgang zijn op het vlak van de actieve en passieve veiligheid van personenauto’s voor kwetsbare weggebruikers.
Die vooruitgang is er nu net wél: auto’s worden anders ontworpen om de effecten van eventuele aanrijdingen met fietsers en voetgangers minder ernstig te maken, of zelfs te vermijden, bijvoorbeeld door middel van sensoren die je als automobilist waarschuwen voor actieve gebruikers vlakbij je auto.
Het effect van een SUV
Gaat het dan ook over de zogenoemde SUV’s, die doorgaans meer wegen? “Ja, en neen,” zegt Willems, “het gaat vooral om de intrinsieke voertuigkenmerken, vooral het gewicht is belangrijk. SUV of niet: leg een paar honderd kilo bagage of goederen in een gewone wagen, en de ernst van een aanrijding met een actieve weggebruiker is hetzelfde."
Is de omvang en de hoogte van een SUV niet ook een factor, vooral qua zichtbaarheid? Je ziet immers door de hoge zitplaats in je voertuig misschien minder snel een fietser. “Neen,” zegt Willems, “uit ons onderzoek blijkt niet dat ongevallen waarbij een SUV betrokken is dodelijker zijn. Het gevaar van een SUV voor kwetsbare weggebruikers op de Belgische wegen is relatief vergelijkbaar met dat van andere type personenwagens.”
“Er is echter wel een verschil tussen een bescheiden Europese SUV, zoals een Renault Scenic”, en een Amerikaanse tank zoals de Dodge Ram. In het laatste geval speelt de relatie tussen zichtbaarheid en een zware ongevallenkans mogelijk wél een rol. “Bij de Europese SUV’s denk ik dat ook de leeftijd van de bestuurder een rol speelt. Jongere bestuurders rijden impulsiever, oudere chauffeurs eerder defensief. Dat moet je allemaal mee rekenen.”
Elektrische wagens zijn zwaarder maar dat blijft niet zo
“Een doorsnee elektrische gezinsauto weegt nu al snel twee ton. Grotere SUV’s op batterijen flirten met de kaap van 2.5 ton,” zegt Urbain Vandormael in Knack, “hun overgewicht is toe te schrijven aan hun batterijcellen: een grote auto heeft een grote batterij nodig, en hoe groter de accu, hoe zwaarder het voertuig. Het totale batterijpakket inclusief behuizing, koelcircuits en randapparaten kan bij grote elektrische auto’s wel zeshonderd kilo wegen."
Dat is misschien slechts een tijdelijk probleem want de batterijtechnologie heeft de voorbije jaren forse vooruitgang geboekt. Specialisten in autotechnologie verwachten dat batterijen ruwweg elke tien jaar voor eenzelfde hoeveelheid energie half zo zwaar worden. Bovendien onderzoeken autoconstructeurs nu ook volop nieuwe materialen die de carrosserie lichter kunnen maken, zoals aluminium en carbon. Op termijn zouden elektrische wagens minder kunnen wegen dan onze huidige auto’s.
Elektrisch: vermogen is een probleem
Mark Pecqueur, docent en onderzoeker aan de Hogeschool Thomas More, weet nog niet zo zeker of het gewicht de bepalende factor is voor de ernst van ongevallen bij elektrische auto’s. “Het onderzoek van Vias legt terecht nadruk op het belang van het gewicht maar m.i. is vooral het vermogen van de wagen belangrijk, en dat is bij de elektrische wagen zéér hoog bij het starten van stilstand naar zeer snel rijden.”
Bezitters van elektrische auto’s zijn verbaasd hoe snel je daarmee van 0 naar 100 km/uur kan optrekken
“Veel bezitters of leasers van nieuwe elektrische auto’s zijn verbaasd hoe snel je met een elektrische auto van 0 naar 100 km/uur kan optrekken. Sommige elektrische wagens trekken vandaag op van 0 naar 100 kilometer/uur in minder dan drie seconden. Dat is een leuke gadget maar onderzoek moet uitwijzen of dat ook veilig is voor actieve weggebruikers."