Bewogen, zo kan je het bezoek van de Franse president Emmanuel Macron, de Duitse bondskanselier Olaf Scholz en de Italiaanse premier Mario Draghi wel noemen. De drie Europese leiders waren pas voor het eerst in Oekraïne sinds de Russische inval. Ze bezochten de vernielde buitenwijk Irpin.

Een bezoek dat de drie leiders duidelijk raakte, bleek achteraf op de persconferentie, toen het over de mogelijke toetreding van Oekraïne tot de EU ging. “Wij steunen allemaal het onmiddellijke statuut van kandidaat-lidstaat”, zei Macron. De boodschap betekent een enorme opsteker voor Zelenski. Hij ijvert al sinds de start van de invasie voor het kandidaat-lidmaatschap. “De Oekraïners hebben al het recht verdiend om zich op deze weg te begeven”, zei Zelenski. Oekraïne is nu “klaar” om te werken voor “het volwaardige lidmaatschap”, aldus de president.

“Geen enkele lidstaat gaat nu nog in de weg liggen en Oekraïne zal officieel kandidaat-lidstaat worden”, zegt Europakenner Hendrik Vos. “Uiteraard is er nog een lange weg af te leggen. Zo zal er onderhandeld worden over de voorwaarden waaraan Oekraïne zal moeten voldoen. Eén daarvan zal ‘vrede’ zijn en dat betekent dat Oekraïne zal moeten onderhandelen met Rusland en ook toegevingen zal moeten doen.” Toch zet deze eerste stap voor Oekraïne al heel wat in gang. “Je kan op zo’n uitspraak niet terugkomen. De bal is nu aan het rollen gegaan. Landen die officieel kandidaat-lidstaat zijn krijgen onder andere financiële steun om zich in regel te stellen met Europese regels. En als een land tijdens het hele proces bereid blijft om lid te worden, is dat geen proces dat eindeloos blijft duren.”

Voldongen feit

Dat net deze landen - die in het verleden eerder voorzichtig waren bij uitspraken over de invasie - nu hun steun laten blijken, is veelzeggend. “Ze zeggen eigenlijk ondubbelzinnig dat ze achter Oekraïne staan. Ongeacht wat Rusland daarvan vindt.”

Begin maart werd door de Europese lidstaten in Versailles nog overeengekomen dat Oekraïne ‘deel is van de Europese familie’. Maar daar nam Oekraïne geen genoegen mee. Volgende week komen de 27 leiders in Brussel opnieuw samen om over het lot van Oekraïne te beslissen. “Ons land is in dergelijke beslissingen vaak terughoudend. Vanuit het perspectief: laat ons eerst de interne keuken op orde krijgen voor er nog landen bijkomen. Wij kijken dan naar de problemen met Hongarije en Polen bijvoorbeeld.” En ook Nederland is geen grote voorstander. “Maar de uitspraken van vandaag veranderen de verhoudingen volledig. België staat voor een voldongen feit.