De Croo: België steunt Oekraïne als kandidaat-lidstaat van de Europese Unie

De Croo legt wel een sterke klemtoon op het feit dat Oekraïne aan alle voorwaarden zal moeten voldoen om ook daadwerkelijk lid te worden van de EU. “Oekraïne moet ervoor zorgen dat de rechtsstaat opgebouwd wordt, dat er een strijd is tegen corruptie. Er zijn bijzonder veel hervormingen die moeten plaatsvinden”, zei hij vanmiddag. “Het wordt een proces van vele, vele jaren”, verwacht de eerste minister.

Daarmee deelt de Belgische regering het standpunt van de Europese Commissie. Voorzitter Ursula Von der Leyen zei vrijdag tijdens een persconferentie na een samenkomst van de Europese Commissarissen dat het toetredingsproces van Oekraïne gekoppeld wordt aan bepaalde voorwaarden.

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky reageert dankbaar op het positief advies van de Europese Commissie. “Het is de eerste stap op het pad naar EU-lidmaatschap, die onze overwinning zeker dichterbij zal brengen. Ik verwacht volgende week een positieve uitslag van de Europese Raad”, laat hij weten op Twitter.

Volgens de woordvoerster van het ministerie van Buitenlandse Zaken, Maria Zakharova, is het Europese engagement “een leugenachtige belofte die in de praktijk niets goeds teweegbrengt”.

De afgelopen dagen leken landen als België, Nederland, Denemarken en Portugal nog gekant tegen het verlenen van kandidaat-lidmaatschap aan Oekraïne. Dat de Duitse bondskanselier Olaf Scholz, samen met de Italiaanse premier Mario Draghi en de Franse president Emmanuel Macron donderdag naar de Oekraïense hoofdstad Kiev trokken om nadrukkelijk hun steun uit te drukken, zorgde voor een ommekeer.

Zo klinken de Denen welwillender. De Nederlandse minister van Buitenlandse Zaken Wopke Hoekstra liet vrijdag weten dat ze de kandidatuur van Oekraïne volgende week zullen steunen.

Vrijdag gaf de Europese Commissie ook groen licht voor het kandidaat-lidmaatschap van Moldavië. Net zoals bij Oekraïne benadrukte Von der Leyen dat er nog een lange weg te gaan is. Onder andere moet er een strijd gevoerd worden tegen oligarchen, georganiseerde misdaad en corruptie.  

Voor Georgië een positief advies kan krijgen van de Commissie, moet het werken aan hervormingen van de rechtbanken, depolariseren van de politiek en zorgen voor een pluralistisch en onafhankelijk medialandschap.

De huidige leden van de Europese Unie zullen zich volgende week op 23 en 24 juni uitspreken over het kandidaat-lidmaatschap van Oekraïne, Moldavië en Georgië. De staatshoofden en regeringsleiders moeten in Brussel tijdens de Europese Raad unaniem voorstander zijn, anders kunnen de landen ernaar fluiten.

Als de Europese lidstaten op het topoverleg unaniem akkoord zijn om Oekraïne het kandidaat-lidmaatschap te geven, dan moet het zware werk nog komen. Om als land lid worden van de Europese Unie moet je namelijk aan een hele resem criteria voldoen. 

Kort samengevat moet er in een land een functionele democratie en rechtsstaat zijn, moet het land het economisch aankunnen om deel uit te maken van de Europese markt en moet de overheidsadministratie Europese wetgeving kunnen verwerken en implementeren.

De voorwaarden in detail zijn opgedeeld in 35 hoofdstukken — over onder andere visserij, belastingen en vrij verkeer van goederen, mensen en kapitaal — die samen het ‘acquis’ genoemd worden. Volgens Europees Commissievoorzitter Von der Leyen is zo’n 70 procent ervan al geïmplementeerd door Oekraïne. 

Bij elk hoofdstuk moeten de EU-lidstaten en het kandidaat-land unaniem overeenkomen of ze er onderhandelingen over kunnen opstarten. Zo niet, wordt vastgelegd wat de startcriteria zullen zijn om wel te kunnen beginnen onderhandelen.

Er moeten uiteindelijk benchmarks per hoofdstuk worden opgesteld die bepalen wanneer onderhandelingen kunnen worden afgerond. Elk EU-land moet per hoofdstuk bepalen of alle voorwaarden zijn voldaan.

Als elk hoofdstuk van het ‘acquis’ is goedgekeurd en afgesloten, wordt het toetredingsverdrag opgesteld met daarin een hele resem afspraken, financiële regelingen en verdere deadlines. Dat is pas finaal als de Europese Raad, de Commissie en het Parlement hun goedkeuring geven. Daarnaast moeten alle EU-lidstaten het ondertekenen en ratificeren via een stem in hun nationaal parlement of aan de hand van een referendum. Dat moet ook de kandidaat-lidstaat doen.

Vanaf dan spreken we van een toetredend lid van de EU tot de afgesproken datum waarop het land officieel deel gaat uitmaken van de Europese Unie.

Lees ook:

Russische infiltrant bij Internationaal Strafhof in Den Haag bouwde jarenlang dekmantel op: “Dit gebeurt écht en er zullen er meer zijn” (+)

ANALYSE. Turkije foetert over NAVO-lidmaatschap Zweden en Finland, maar niets is wat het lijkt (+)

Frankrijk, Duitsland, Italië en Roemenië willen Oekraïne kandidaat-lidstaat van EU maken: “Geen tijd om te aarzelen”