Hoe scheepsverzekeringen de boycot van Russische olie eerder in werking doen treden

Sinds de invasie van Oekraïne heeft Rusland af te rekenen met heel wat economische sancties door het Westen. Een verbod op de invoer van Russische fossiele brandstoffen is momenteel nog niet van kracht, maar komt er wel eind dit jaar. Al kunnen de verzekeraars van olietankers dit proces echter versnellen.

Door een handigheidje in de Europese sancties is het voor verzekeringsfirma’s namelijk niet langer mogelijk om schepen die Russische olie vervoeren te verzekeren. Ook in het Verenigd Koninkrijk, dat met Londen de wereldwijde hoofdstad voor transportverzekeringen van schepen huisvest, wordt een dergelijke maatregel weldra ingesteld.

Als na Brussel ook Londen het onmogelijk maakt voor Poetin om de schepen die zijn olie vervoeren, te verzekeren, komen er moeilijke tijden aan voor de Russische olie-export. Varen zonder verzekering is nu eenmaal te riskant: door de verzekeringen worden schepen gedekt voor schade aan de vracht en het schip zelf, maar ook voor mogelijke rampen zoals aanvaringen of olielekken, die soms wel meerdere miljarden kunnen kosten.

Slechte economische zet

Uiteraard blijft het in theorie mogelijk voor rederijen om verzekeringen af te sluiten bij kleinere Russische of Chinese verzekeringsmutualiteiten, zogenaamde P&I-clubs. Deze protection & indemnity-mutualiteiten voorzien in de verzekering van zaken die normale maatschappijen niet willen dekken.

De kans dat grote rederijen hun grote, bekende verzekeraar inruilen voor een onbekende concurrent, is echter klein. PR-gewijs is het een slechte zet, en ook economisch is het niet slim om enkel in te zetten op het verschepen van Russische olie.

“90 procent van de wereldvloot is plots onbeschikbaar voor Russisch transport, tenzij schepen van verzekeringsmaatschappij veranderen”, vertelt Erik Broekhuizen, hoofd research naar tankers bij consultancybedrijf Poten & Partners, aan Politico. “Je vloot weghalen van een internationale markt die dagelijks 60 miljoen olievaten verhandelt, om enkel twee miljoen vaten Russische olie per dag te verschepen; ik denk niet dat veel rederijen dat een aanlokkelijk voorstel vinden.”

Geitenpaadje

Toch bestaan er voor Rusland nog geitenpaadjes om de olie alsnog geleverd te krijgen. Door op zee de Russische olie te mengen met olie van een andere herkomst (zoals bijvoorbeeld Kazachstan), kan de olie vanaf nu het label van dat land krijgen. Op olie uit Kazachstan is geen verbod opgelegd.

Ook varen er wereldwijd zo’n 200 “ghost ships” rond met olie. Deze schepen hebben alle communicatie-, radar- of gps-signalen uitgeschakeld, en varen zo ongezien naar een minder opzichtige haven, om daar hun lading te lossen. “De Noord-Koreanen doen het, de Iraniërs doen het. Het zou me verbazen als de Russen het niet doen”, polste Politico bij een medewerker van het Amerikaanse ministerie van Financiën.

Ook werkt Rusland zelf nog aan andere oplossingen. De voormalige president en huidig vicevoorzitter van de Russische veiligheidsraad, Dmitri Medvedev, opperde al dat Rusland zelf de scheepvaart recht kan houden en verzekeren met overheidsgaranties.

(lb)

Meer