Uitreiking koninklijke eretekens voorlopig uitgesteld door discussie over koloniaal verleden in Kamercommissie

Normaal zouden er op donderdag 30 juni in totaal 31 eretekens uitgereikt worden aan voormalige ministers en volksvertegenwoordigers. Dat ereteken krijgt iemand wanneer die jarenlange dienst heeft bewezen aan ons land. Aan die titel zijn geen speciale voorrechten of voordelen verbonden, louter de eer.

Het debat over de eretekens loopt al langer. Verschillende partijen vinden het concept verouderd. Daarnaast ligt ook de naam gevoelig: de eretitels worden onder meer uitgereikt in de orde van Leopold II en de Leopoldsorde, die gesticht werd door Koning Leopold I.

Momenteel wordt er in de Kamercommissie over Congo druk gedebatteerd over de rol die koning Leopold II gespeeld heeft tijdens de kolonisatieperiode. De uitreiking van de eretekens stond dan ook nog eens gepland op 30 juni, de onafhankelijkheidsdag van Congo. 

Daarom hebben de fractieleiders van de verschillende politieke partijen in de Kamer gevraagd om de uitreiking van alle eretekens uit te stellen. Dat meldt Wouter De Vriendt (Groen) op Twitter. Hij zit ook de Kamercommissie over het koloniale verleden van België voor. De uitreiking van de eretekens wordt op de lange baan geschoven, tot de Kamercommissie een advies hierover heeft gegeven. 

"Een verstandige beslissing, want die eretekens zijn een erfenis uit de koloniale periode en compleet achterhaald. We moeten daar komaf mee maken en zoeken naar een alternatief. Verdienstelijke Belgen een ereteken geven, kan zeker, maar om daar de naam aan te verbinden van een vroeger staatshoofd dat een gruwelbewind heeft gevoerd in Congo, dat kan écht niet meer", legt De Vriendt uit aan VRT NWS.

"Je kan zo'n ereteken bijvoorbeeld vernoemen naar Elisabeth, de voormalige én toekomstige koningin van ons land. Of je kan uit het koninklijke kader treden, en die eretekens vernoemen naar een verzetsstrijder uit een van de twee wereldoorlogen", aldus Wouter De Vriendt (Groen). "Het debat is geopend, maar we moeten zeker af van de verwijzing naar Leopold II. Het heeft te lang geduurd voor dit ter discussie is gesteld."

Onder meer voormalig CD&V'er Eric Van Rompuy zou volgende week een ereteken krijgen na 36 jaar dienst in het parlement, meer bepaald het grootkruis in de orde van Leopold II. Maar Van Rompuy heeft gesuggereerd om een naamsverandering voor de onderscheiding te overwegen, omdat hij het ereteken ook niet per se wil weigeren. 

Een koninklijke onderscheiding in naam van de Belgische koning die in opspraak is gekomen voor zijn gedrag tijdens de koloniale periode in Congo is in elk geval niet langer gepast, vindt hij. Van Rompuy stelt voor om de orde te herdopen tot de orde van Boudewijn, als eerbetoon aan onze overleden vorst.

Niet enkel over de onderscheiding zelf is er discussie, ook over enkele namen op de lijst van excellenties die een ereteken zouden krijgen. Kamerlid Emir Kir, de burgemeester van Sint-Joost-ten-Node die begin 2020 uit de PS werd gezet na een ontmoeting met twee uiterst rechtse Turkse burgemeesters, zou Grootofficier in de orde van Leopold II worden.  

Veerle Heeren (CD&V) zou dan weer benoemd worden tot Grootofficier in de Leopoldsorde.  Heeren is echter vanaf 1 februari voor een periode van zes maanden geschorst als burgemeester van Sint-Truiden, omdat ze tijdens de coronacrisis vervroegd een vaccinatie regelde voor zichzelf en mensen in haar omgeving. 

Het is in ons land ongebruikelijk dat een burgemeester wordt geschorst, en al zeker voor zo'n lange periode. Een ereteken wordt normaal uitgereikt aan politici met een onberispelijke staat van dienst.