Verschillende Russische luchtvaartmaatschappijen zijn bijna niet meer in staat om hun vliegtuigen te onderhouden, als gevolg van westerse sancties aan het adres van Rusland.
Eind mei telde de Russische commerciële vloot 876 vliegtuigen, volgens gegevens van het adviesbureau Ascend by Cirium. De meeste van deze vliegtuigen zijn afkomstig van de fabrikanten Airbus of Boeing. Beiden hebben echter de levering van reserveonderdelen aan Russische luchtvaartmaatschappijen stopgezet, om aan de westerse sanctieregels te voldoen.
Het probleem voor Moskou is dat vliegtuigen voortdurend onderhoud, reparaties of vervangingen nodig hebben en dat is nu haast niet meer mogelijk. Doordat vliegtuigen complexe apparaten zijn, moeten bepaalde onderdelen zeer regelmatig worden vervangen.
Zo moeten de banden van een toestel elke 120 tot 400 landingen worden verwisseld. Boeing stopte echter met het leveren van banden aan de Russische markt op 1 maart en Airbus volgde een dag later. “We hebben de belangrijkste activiteiten in Moskou opgeschort. We schorten ook de onderdelen- onderhouds- en technische ondersteuningsdiensten voor Russische luchtvaartmaatschappijen op”, aldus het bedrijf in een verklaring destijds.
“Die banden gaan slijten en ze kunnen geen vervangende kopen”, aldus Max Kingsley Jones, adviseur bij Ascend by Cirium tegen Wired.
Computersystemen
Versleten banden zouden slechts de eerste indicatie van verval zijn. De toestellen worden ook aangedreven door complexe computersystemen die regelmatig geüpdatet moeten worden. Ook de elektriciteitsgenerator, die tijdens de vlucht samengeperste lucht door de cabine pompt en het ontsteken van de motor aandrijft wanneer het vliegtuig voor het eerst wordt ingeschakeld, vergt veel onderhoud.
Analisten verwachten dat de geleasde vliegtuigen in Rusland zullen worden gekannibaliseerd om anderen in de lucht te houden. “Omdat onderdelen beperkt zijn, verwachten we dat vliegtuigen die in Rusland aan de grond staan, zullen worden leeggeroofd om de rest van de vloot operationeel te houden”, zegt Patrick Ky, uitvoerend directeur van het Europees Agentschap voor de Veiligheid van de Luchtvaart.
“Rusland is een capabele natie”
“Verkijk je niet op de Russische capaciteit op het gebied van luchtvaarttechniek. Ze zijn een zeer capabele natie, ze hebben een eigen vliegtuigbouwindustrie en zijn heel goed in staat om de vliegtuigen die ze hebben, te onderhouden”, aldus Kingsley Jones, adviseur bij Ascend by Cirium.
Volgens experts is de kans groot dat Russische fabrikanten zelfstandig onderdelen zullen gaan produceren. “Als de situatie in de komende twee of drie maanden niet echt wordt opgelost, kunnen Russische vliegtuigen volledig aan de grond worden gehouden, of gedwongen worden te vliegen met niet-goedgekeurde onderdelen”, zegt Jones.
In april en mei hebben de Russische autoriteiten het aantal bedrijven dat onderhoud mag verrichten aan vliegtuigen verder uitgebreid. Daarnaast heeft het plannen om tegen 2023 in Kazan een nieuwe fabriek te bouwen, om zo de tekorten aan te vullen. De faciliteit moet onderdelen produceren voor verschillende typen vliegtuigen, die opereren in het eigen land.
Vliegtuigen worden geleased
Van alle Russische vliegtuigen is bijna 70 procent geleased. Als reactie op de Russische inval van Oekraïne, heeft de EU de verhuurders van vliegtuigen opgedragen om alle contracten met Russische vervoerders op te zeggen. Die leasden gezamenlijk ongeveer 500 vliegtuigen, die in totaal bijna 10 miljard euro waard zijn.
Met het beëindigen van de huurovereenkomsten moesten de luchtvaartmaatschappijen hun vliegtuigen weer teruggeven aan de Europese verhuurders, zoals het Ierse AerCap. Verhuurders kunnen hun vliegtuigen bijvoorbeeld terug in bezit nemen wanneer de toestellen op luchthavens buiten Rusland landen. Echter vanwege de ingestelde vliegverboden mogen Russische vervoerders, waaronder Aeroflot, niet landen op deze vliegvelden.
Hierdoor dreigen verhuurders nu gezamenlijk tot 10 miljard euro te verliezen. “Ik ben bang dat we getuige zullen zijn van de grootste diefstal van vliegtuigen in de geschiedenis van de commerciële burgerluchtvaart”, zei Volodymyr Bilotkach van het Singapore Institute of Technology eind maart.
Onderwijl staan Chinese bedrijven klaar om vliegtuigonderdelen te leveren aan Russische luchtvaartmaatschappijen, aldus de Chinese ambassadeur in Rusland Zhang Hanhui.
(evb)
