Duitsland kondigt alarmfase af van noodplan voor gasbevoorrading: “Gasbevoorrading in België nog steeds gewaarborgd”

De alarmfase is de tweede fase van het noodplan. De eerste fase - de zogenaamde ‘early warning’ - werd eind maart geactiveerd. Ook Nederland, Denemarken en Zweden hebben de afgelopen dagen een ‘early warning’ afgekondigd, waarmee het totale aantal op 10 van de 27 lidstaten komt. In Nederland kan daardoor meer elektriciteit opgewekt worden door steenkool te verbranden.

De tweede fase houdt volgens het plan in dat er een storing is in de gasvoorziening of een buitengewoon hoge vraag naar gas, die leidt tot een “aanzienlijke verslechtering van de gasbevoorradingstoestand”. Momenteel is de bevoorrading met aardgas “verzekerd”, aldus het ministerie, “maar de toestand is gespannen”.

De regering ziet een hoog risico op langdurige bevoorradingsproblemen voor gas. Berlijn zal nu een kredietlijn verstrekken van 15 miljard euro om gasopslagfaciliteiten te vullen. De gasvoorraden zitten nu op 58 procent, maar moeten tegen november volgens de Duitse wet naar 90 procent stijgen. Daarnaast wordt deze zomer een gasveilingmodel gelanceerd om industriële gasverbruikers aan te moedigen om gas te besparen. Nutsbedrijven mogen de hogere gasprijs echter (nog) niet aan de klant doorrekenen om de vraag te drukken, iets wat normaal gezien wel toegelaten is in de alarmfase van het noodplan. 

Duitsland is het eerste land in Europa dat de tweede fase van het noodplan afkondigt. Duitsland is in vergelijking met veel andere Europese landen dan ook erg afhankelijk van Russisch gas. Voor de oorlog in Oekraïne kwam meer dan de helft van de Duitse gasimport uit Rusland. Ter vergelijking: volgens statistieken voert ons land slechts voor 4 tot 6 procent van zijn aardgas in uit Rusland.

Moskou heeft de voorbije weken echter de gastoevoer naar Duitsland duidelijk verminderd. Gazprom reduceerde die via de Nord Stream 1-pijpleiding met 60 procent. En Berlijn houdt er rekening mee dat Rusland de kraan nog verder dicht zal draaien.

“We mogen onszelf niet voor de gek houden”, aldus Habeck, die sprak van een “gascrisis”. “Het verminderen van onze gasbevoorrading is een economische aanval op ons door president Poetin.”

Na de alarmfase is er nog een noodgevalfase, waarbij de staat moet ingrijpen om ervoor te zorgen dat beschermde klanten, zoals  gezinnen, gas blijven krijgen. In de noodgevalfase kan de overheid overgaan tot rantsoenering. Gezinnen en ziekenhuizen zouden dan prioriteit krijgen.

Ons land werd afgelopen weekend op de hoogte gebracht van de plannen van Duitsland. Ook over de plannen van Nederland, dat maandag een ‘early warning’ afkondigde, werd België op voorhand verwittigd. “Onze landen zijn in voortdurend overleg met de buurlanden en de impact op België wordt op de voet gevolgd”, aldus het kabinet van minister van Energie Tinne Van der Straeten.

Bij elke wijzigende situatie wordt er een vast protocol gevolgd om de impact voor de bevoorrading voor ons land correct in te schatten, klinkt het. Zondagavond vond al een overleg plaats tussen FLUXYS, de gasnetbeheerder en AD Energie en het kabinet van Van der Straeten. “De Administratie Energie heeft veelvuldig overleg gehad met Benelux-tegenhangers, en heeft maandag deelgenomen aan een vergadering met Europese tegenhangers.”

“Uit de analyse blijkt dat de gasbevoorrading in België nog altijd gewaarborgd is”, aldus Van der Straeten. “Er zijn op dit moment geen elementen om in ons land een ‘early warning’ af te kondigen. België heeft twee grote voordelen. Enerzijds is er amper Russisch gas in ons Belgisch pijpleidingnetwerk en anderzijds hebben we met de haven van Zeebrugge en ook Duinkerke in Noord-Frankrijk een belangrijke toegangspoort.”

Ons land is het Europese kruispunt voor gas als invoer- en doorvoerhub. “België voert tot 3,5 keer het eigen verbruik uit naar Duitsland en Nederland en dat op maximumcapaciteit. Het verbruik van gas gaat in ons land op jaarbasis 53.5% naar onze gezinnen en KMO’s, 24,5% naar industrie en 22% naar elektriciteitsproductie.”

Het is niet omdat België geen ‘early warning’ moet afkondigen dat de situatie niet ernstig is, aldus de minister. “Het risico dat de prijzen nog stijgen en hoog blijven is reëel. België speelt met de gasterminals in Zeebrugge en Duinkerke een cruciale rol als doorvoerland. Via interconnecties voert ons land op maximale capaciteit uit en onze buurlanden kunnen hierop blijven rekenen. De situatie wordt dagelijks opgevolgd en geëvalueerd.”