Duitsland kondigt alarmfase af in noodplan voor gasbevoorrading: "Moeten ons op verdere prijsstijgingen voorbereiden"
Duitsland heeft als eerste Europees land de alarmfase van zijn nationaal noodplan voor gasbevoorrading afgekondigd. Aanleiding is de verminderde gastoevoer uit Rusland. Aan de Duitse bedrijven en bevolking wordt gevraagd om hun gasverbruik te beperken. Tegelijk wordt gewaarschuwd voor een verdere stijging van de - al hoge - gasprijzen. Ook in België bestaat het risico dat de prijzen nog verder stijgen.
"We zitten in een gascrisis. Gas is nu een schaars goed." Met zoveel woorden kondigde de Duitse minister van Economie Robert Habeck vanochtend aan dat Duitsland opschaalt naar de zogenoemde "alarmfase" van het Duitse noodplan voor gasbevoorrading.
Dat plan bestaat uit drie fases en is ontwikkeld voor situaties waarin er een tekort aan gas dreigt te ontstaan, zoals nu het geval is. De eerste fase van het Duitse noodplan- de zogenoemde early warning - werd eind maart al geactiveerd. Vandaag wordt de tweede fase - de alarmfase dus - geactiveerd.
BEKIJK - Zo kondigde minister van Economie Habeck de alarmfase voor gas aan:
Na de alarmfase is er nog een "noodgevalfase", waarbij de staat moet ingrijpen om ervoor te zorgen dat beschermde klanten, zoals de gezinnen, gas blijven krijgen. Maar dat is vooralsnog niet aan de orde.
Energie besparen
De alarmfase, die vandaag werd afgekondigd, houdt in dat er een storing is in de gasvoorziening of een buitengewoon hoge vraag naar gas, die leidt tot een "aanzienlijke verslechtering van de gasbevoorradingstoestand" in Duitsland.
Doordat Rusland de gaskraan richting Duitsland aanzienlijk heeft dichtgedraaid, is er dus sprake van een storing in de gasvoorziening. Momenteel is de bevoorrading met aardgas "verzekerd", zei minister Habeck op een persconferentie, "maar de toestand is gespannen".
Concreet wordt in deze alarmfase aan de Duitse burgers en bedrijven gevraagd om hun gasverbruik de komende maanden zoveel mogelijk te beperken. Ook komt er een veilingsysteem dat industriële grootverbruikers moet aanzetten om hun gasverbruik te verminderen.
Habeck kondigde vorige week ook al aan dat hij desnoods weer meer steenkolencentrales in plaats van gascentrales wil gaan gebruiken om elektriciteit te maken. "Pijnlijk, maar voor een overgangsperiode moeten we het doen, om gas te besparen en de winter door te komen", zei de Duitse minister van Economie vanochtend.
Voorraden aanvullen
Intussen zet de Duitse overheid nog een aantal dingen in gang om de bevoorradingszekerheid in de komende winter veilig te stellen. Zo proberen onze oosterburen - net als alle andere Europese landen - hun gasvoorraden zoveel mogelijk aan te vullen.
De Duitse voorraden zitten nu op 58 procent; tegen november moet dat naar 90 procent stijgen. Daarvoor maakt de Duitse regering 15 miljard euro vrij.
Duitsland is heel erg afhankelijk van Rusland voor de gasbevoorrading. Voor de oorlog kwam 55 procent van de Duitse gasimport uit Rusland; midden april was dit al naar 35 procent gezakt, zo blijkt uit gegevens van het Duitse ministerie van Economie.
De schrik zit er bij de Duitsers hard in dat ze de komende maanden met gastekorten te kampen zullen krijgen. Twee weken geleden kondigde de Russische staatsgasproducent Gazprom al aan dat het de leveringen via de Nord Stream-1 pijpleiding onder de Baltische Zee met 40 procent zou verminderen.
Duitsland houdt er rekening mee dat Rusland de kraan nog verder dicht zal draaien. Dat gebeurt ook gaandeweg, want sinds enkele dagen wordt nog maar zo'n 40 procent van de normale hoeveelheid gas geleverd.
"Economische aanval"
Dat Rusland de gaskraan richting Duitsland dichtdraait, noemt minister Habeck een "economische aanval" door de Russische president Vladimir Poetin.
Volgens de Duitse minister van Economie is het een duidelijke strategie van Poetin om "onzekerheid te creëren, prijzen op te drijven en de samenleving te verdelen".
Habeck zegt dat Duitsland zich hiertegen verdedigt, maar tegelijk waarschuwt hij ervoor dat dit niet gemakkelijk is en dat de - al hoge - prijzen nog kunnen stijgen.
"Samen voorbereiden"
In tegenstelling tot bijvoorbeeld België heeft Duitsland geen havens met LNG-terminals om gas elders uit de wereld te importeren, via schepen.
Dergelijke terminals zijn de Duitsers nu wel in sneltreinvaart aan het bouwen. Intussen kijken de Duitsers meer en meer naar de buurlanden om gas te leveren als de nood aan de man komt.
In een reactie op het Duitse nieuws van vanochtend laat de Belgische regering alvast weten dat ons land "via interconnecties op maximale capaciteit gas uitvoert" en dat "onze buurlanden hierop kunnen blijven rekenen".
Het risico dat de prijzen nog stijgen en hoog blijven is reëel.
Politiek gezien schaart de Belgische regering ook achter de Duitse. "Energie wordt ingezet als wapen en in het licht van de energieoorlog is het des te belangrijk om op alle scenario's voorbereid te zijn. Het is dus van essentieel belang om zich op alle fronten voor te bereiden samen met onze buurlanden", luidt het in een mededeling van minister van Energie Tinne Van der Straeten (Groen).
Van der Straeten voegt eraan toe dat België nog geen early warning moet afkondigen, zoals Duitsland en Nederland eerder deden. Maar dit betekent volgens de minister niet dat de situatie niet ernstig is. "Het risico dat de prijzen nog stijgen en hoog blijven is reëel."
Als we naar de termijnmarkt kijken voor de gasprijs, dan zagen we in de loop van de ochtend een stijging van om en bij de 10 euro per megawattuur. De steile stijging heeft zich 10 dagen geleden ingezet, toen Rusland aankondigde dat het 40 procent minder gas zou leveren via Nord Stream 1.