Russisch leger rukt op nadat het de hele week aan momentum won: wat betekent de nakende van van Severodonetsk?

Na wekenlange strijd om een van de belangrijkste doelwitten in de Donbas, zei de gouverneur van de regio Loehansk gisteren dat een terugtrekking op handen was. De Oekraïense militairen die nog het gebied in de industriële zone in handen hebben, hadden volgens Serhi Hajdaj opdracht gegeven elders nieuwe posities in te nemen.

Waar de soldaten naartoe zullen gaan, is nog onduidelijk. “Het heeft geen enkele zin om posities te blijven innemen die maandenlang aan stukken zijn geslagen, alleen maar om daar te blijven”, zei Hajdaj op berustende toon. Als Severodonetsk in handen van het Russische leger valt, is Kiev bijna geheel Loehansk kwijt. De Russen, gesteund door Oekraïense separatisten, moeten daarna nog wel de zusterstad Lysytsjansk veroveren.

Maar ook de val van deze stad lijkt nog slechts een kwestie van tijd te zijn. Het Oekraïense leger moet de laatste dagen toezien hoe de Russen vanuit het zuiden gestaag oprukken naar Lysytsjansk. Volgens het Britse ministerie van Defensie zou het Russische leger het zuidelijk deel van deze stad tot op vijf kilometer zijn genaderd. Ook zijn er berichten dat in de zuidelijke buitenwijken al strijd wordt geleverd met het Oekraïense leger, maar dit is nog niet bevestigd door onafhankelijke bronnen.

De opmars komt nadat het Russische leger deze week sterk aan momentum heeft gewonnen. Na wekenlange strijd wisten de Russen cruciale stappen te zetten om het laatste restje Loehansk in te nemen. Zo werden het ene na het andere dorp in de omgeving van Severodonetsk en Lysytsjansk veroverd. Ook werden de artilleriebeschietingen opgevoerd. De strop om de nek van vooral Severodonetsk werd zo nog strakker aangehaald.

Als Severodonetsk valt, staan president Volodymyr Zelensky en de Oekraïense legertop voor de keuze of ze Lysytsjansk ook tot het einde zullen verdedigen. De woorden van Hajdaj kunnen erop wijzen dat mogelijk ook hier wordt gekozen voor een tactische terugtrekking zodat het Oekraïense leger zich kan concentreren op de verdediging van het andere deel van de Donbas, de regio Donetsk. Omdat de Russen Lysytsjansk eveneens zullen verpulveren met hun artillerie, dreigt de strijd in deze stad namelijk net zo te verlopen als in Severodonetsk en Marioepol in het zuiden. Met als uitkomst: een Russische zege. 

De grote vraag is of de val van beide steden het begin van het einde zal zijn van ook de regio Donetsk. En daarmee van de gehele Donbas. Omdat het Oekraïense leger nog de helft van Donetsk in handen heeft, zal het niet makkelijk worden voor de Russen om deze regio snel te veroveren. “Poetin wilde de Donbas voor 9 mei bezetten”, aldus de Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken Dmytro Koeleba. “Het is nu 24 juni en wij zijn nog steeds aan het vechten. Terugtrekken uit een paar veldslagen betekent niet dat je de oorlog helemaal verliest.”

Zelensky en zijn generaals hopen dat de tijd in hun voordeel zal werken. Want hoe langer ze de Russen kunnen ophouden, hoe meer tijd de Oekraïners hebben om alle zware westerse wapens het slagveld op te krijgen. Zo ontving het Oekraïense leger deze week de vier Amerikaanse Himars-raketsystemen waarmee de Russische artillerie tot op 70 kilometer kan worden vernietigd. De VS besloten donderdag nog eens vier te sturen. Ook de twaalf geavanceerde Nederlandse en Duitse houwitsers zijn aangekomen. “Het wordt een hete zomer voor de bezetters”, twitterde minister van Defensie Oleksi Reznikov.

De Russen op hun beurt willen Donetsk zo gauw mogelijk innemen om te voorkomen dat ze nog grotere verliezen lijden. De Amerikaanse militaire denktank Institute for the Study of War (ISW) wijst er al weken op dat de Russen enorm veel militairen en materieel bij het offensief in de Donbas hebben ingezet. En ondanks de Russische overmacht, aldus de denktank, zijn de Oekraïners erin geslaagd de Russen te vertragen en te verzwakken. “De slag om Severodonetsk zal geen beslissende Russische overwinning blijken te zijn”, aldus de Amerikaanse deskundigen.