Een satellietbeeld van Maxar Technologies toont het Slangeneiland op 17 juni.

Russische leger trekt zich terug van strategisch en symbolisch belangrijk Slangeneiland voor Oekraïense kust

Russische troepen hebben zich teruggetrokken vanop Slangeneiland, een strategisch gelegen eiland in de Zwarte Zee op zo'n 30 kilometer voor de Oekraïense kust.  Het kwam bij het begin van de inval in handen van de Russen en werd de voorbije weken zwaar gebombardeerd door het Oekraïense leger, onder andere met nieuwe, geavanceerde wapens die het Westen heeft geleverd. Rusland noemt de terugtrekking een gebaar van goede wil, om de export van Oekraïens graan te vergemakkelijken. Maar Oekraïne spreekt van een overwinning. 

De laatste Russische militairen hebben vannacht in twee speedboten het Oekraïense Slangeneiland verlaten. De stafchef van de Oekraïense president zegt dat ze het Russische leger verdreven hebben. Maar Rusland beweert dat de terugtrekking een teken van goeie wil is, om de export van Oekraïens graan niet te hinderen.

Of de Russische terugtrekking echt een teken van goeie wil is en geen militair noodzakelijke beslissing, is zeer de vraag. Het Kremlin zei vorige week nog dat het Russische leger een Oekraïense poging om het eiland weer in te nemen, had afgeslagen.

Oekraïne begon vorige week met een grootscheepse aanval op het eiland, met artillerie en raketten. Eergisteren zouden daarbij drie Russische luchtafweersystemen die gestationeerd waren op het eiland vernietigd zijn, en ook een radarstation zou zijn gebombardeerd, waardoor er geen steun meer mogelijk was voor de Russische troepen op het eiland. 

Een satellietbeeld van 12 mei toont vernielde Oekraïense militaire infrastructuur op Slangeneiland.
AFP or licensors

Strategisch en symbolisch verlies

Voor Rusland is de terugtrekking van het eiland in elk geval een strategisch verlies. Slangeneiland ligt in de Zwarte Zee op zo'n 30 kilometer voor de Oekraïense kust en is cruciaal voor de controle over de scheepvaartroutes in de noordoostelijke hoek van de Zwarte Zee. Door de Russische militaire aanwezigheid daar wordt de export van graan vanuit de haven van Odessa in de praktijk onmogelijk gemaakt. 

De EU noemt de Russische blokkade van miljoenen tonnen graan "een oorlogsmisdaad" en een poging om de druk op het Westen te verhogen door honger te creëren in de wereld. Rusland zegt dan weer dat de sancties verantwoordelijk zijn voor de moeilijke graanexport en ook de Oekraïense mijnen die de havenstad Odessa moeten beschermen.

Maar Slangeneiland was voor de Russen niet enkel van belang voor de controle over de vaarroutes in de Zwarte Zee. Sinds het Oekraïense leger er in april in was geslaagd om het Russische vlaggenschip Moskva te doen zinken, werd Slangeneiland alleen maar belangrijker en nam het de functie van dat vlaggenschip in zekere zin over. Rusland plaatste krachtige raketsystemen op het eiland om zijn grondtroepen te ondersteunen.

Ook symbolisch is het vertrek van de Russische soldaten vanop Slangeneiland niet onbelangrijk. Het Russische leger nam het eiland al op dag één van de invasie in. Toen de Russen de Oekraïense grenswachten op het eiland vroegen om zich over te geven, zouden ze geantwoord hebben dat ze "de pot op" konden. Daarna werden ze meegenomen als krijgsgevangenen. De cassante uitspraak "Russisch oorlogsschip, loop naar de hel!" is sindsdien een propagandaslogan die je in heel Oekraïne voortdurend hoort en ziet opduiken.

Demonstranten veranderden de naam van de "Russische straat" in Praag, Tsjechië in de "Russisch oorlogsschip, loop naar de hel"-straat.

Westerse wapens

De bevelhebber van het Oekraïense leger zegt dat de Oekraïense Bohdan-houwitser een belangrijke rol daarin heeft gespeeld, maar bedankt ook de "buitenlandse partners" voor hun steun. Want vermoedelijk waren wapens die de VS en EU-landen hebben geleverd ook een van groot belang, zoals de Amerikaanse HIMARS-artillerieraketsystemen of de Deense harpoenraketten. 

Meest gelezen