“Door de Russische inval in Oekraïne en de ongekende internationale spanningen tussen kernmogendheden maken veel Europeanen zich zorgen over hun veiligheid”, aldus de Franstalige liberalen in De Kamer.

Zij wilden van minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden weten hoe ons land er bij een militaire aanval voor staat op het vlak van atoomschuilkelders.

Het antwoord is ontnuchterend. Navraag door de minister bij de Regie der Gebouwen – zeg maar de huisbaas van de federale overheid – leert dat de overheid nog slechts vier atoomschuilkelders bezit. Twee ervan – in het Luxemburgse Gouvy en het Naamse Vresse-sur-Semois – zijn intussen door Fedasil in gebruik als opvangcentrum.

Een derde – in Lier bij Antwerpen, goed voor 24 personen – “wordt gebruikt als archief en wordt niet langer onderhouden als atoomschuilkelder”, aldus Verlinden. Voor Brussel verwijst ze naar een schuilkelder uit de Tweede Wereldoorlog onder het Koninklijk Park. Maar “die is in zeer slechte staat”.

En dat betekent volgens Verlinden dat we ons, “in het geval van een militaire aanval, op alternatieve middelen moeten richten”. Denk aan schuilen in een gewone kelder, een ondergrondse garage “of zelfs een metrotunnel”. Is dat allemaal niet te vinden, dan schuil je het best “in het midden van de benedenverdieping, weliswaar ver van deuren en ramen (die van tevoren gesloten werden)”, geeft de minister als raad.

Terug naar het pittoreske Lier bij Antwerpen, bekend van de Zimmertoren en Walter Grootaers van De Kreuners, de enige plek in Vlaanderen dus waar de overheid het nodig vond een atoomschuilkelder te voorzien.

Het waarom daarvan? “Wij als stad hadden daar niks mee te maken”, zegt burgemeester Rik Verwaest (N-VA). “Het waren de hogere overheden die dat beslisten en het complex hier bouwden, mogelijk omdat Lier redelijk centraal in de provincie Antwerpen ligt.”

Verwaest heeft over de atoomschuilkelder niks te zeggen, evenmin staat hij op de lijst van personaliteiten die er zich bij een militaire aanval schuil mogen houden. Tenminste mochten die zich er naar binnen kunnen wurmen. “Wat ik ervan weet, is dat de verschillende ruimtes inderdaad vol archiefdozen staan van het vredegerecht en van de belastingadministratie.”

Of de schuilkelder nog ietwat up-to-date is? Dat valt erg te betwijfelen. “Er staat bijvoorbeeld een fiets op rollen – inclusief een fietsbel – om daarmee een aantal toestellen aan te drijven, waarschijnlijk voor wanneer de elektriciteit uitvalt. Maar erg hightech komt het zeker niet over”, aldus Verwaest.