Mysteries ontrafeld: Hoe komt het dat er een Ostende bestaat in Argentinië?

Aan de Argentijnse kust ligt het stadje Ostende. Met zijn zandwegen lijkt het in de verste verte niet op onze koningin der badsteden. Maar wat is de link tussen beide kuststeden? En wie kwam ooit op het idee om aan de Atlantische kust een Oostende op te trekken? Radio2 zocht het uit.

Radio 2 ontrafelt de hele zomer lang mysteries uit Vlaanderen en Brussel. Met de hulp van luisteraars en experten proberen we het antwoord te vinden op geheimzinnige verhalen.

"Nooit van gehoord" is het meest gehoorde antwoord op de vraag waarmee Radio2 Oostende in trok: Wist je dat er nog ergens ter wereld een Oostende bestaat? Of liever Ostende, met één o. Bij een enkele Oostendenaar gaat een klein belletje rinkelen. "In Portugal?", waagt een voorbijgangster een gokje. Portugal is het niet. Maar wel Argentinië. Op zo'n 350 kilometer van Buenos Aires ligt Ostende, een 6000 zielen tellend kuststadje.

Grondplan van Ostende
Radio 2

De plattegrond van Ostende is bijzonder. Langs de kustlijn vormen de straten concentrische cirkels. Achterin gaan ze over in dambordpatronen, doorsneden door diagonalen. Maar wat nog het meest opvalt: er is een Brusselsestraat ("Bruselas"), een Antwerpsestraat ("Anvers") en een Rubensweg. Er moet wel een link zijn met ons land.

"Zeker", zegt Alain die een Bed & Breakfast uitbaat in het Belgische Oostende. "Er zijn Oostendse vissers uitgeweken naar Argentinië en die hebben daar een soort visserscommunity gesticht."

Een Oostendse vissersgemeenschap in Argentinië

Het verhaal van de Oostendse vissers blijkt te kloppen. Na de Tweede Wereldoorlog is een onbekend aantal Oostendse vissers richting andere wateren vertrokken. Ook naar Argentinië. Ze deden dat uit economische redenen (na de oorlog verdienden zij nog amper geld), maar sommigen ook om politieke redenen (heel wat collaborerende Vlamingen trokken na de oorlog naar veiligere oorden). De vissers kwamen terecht in Mar del Plata, waar ze een kleine Oostendse nederzetting stichtten.  

Hadden de vissers heimwee en wilden ze daarom hun Oostende kopiëren aan de Atlantische Oceaan, zoals hier en daar wordt gesuggereerd? Het antwoord is: nee. Uit posters en ander promomateriaal van de Argentijnse stad blijkt dat die al in 1913 werd gesticht. Een paar decennia voordat de Vlaamse vissers er hun anker uitgooiden dus. 

"Ik ben er 15 jaar geleden geweest", liet luisteraar Katrien Lannoye weten. Haar grootvader was één van de West-Vlamingen die na WOII (tijdelijk) naar Argentinië verhuisde. Haar tante woont nog steeds in Buenos Aires. Samen bezochten ze Ostende. "Het enige wat nog overblijft dat naar België verwijst, is een hotel: Viejo Hotel Ostende." Katrien herinnert zich wel nog dat Ostende gesticht zou zijn door twee Belgen, al waren het géén Oostendenaars.

Katrien Lannoye met haar Argentijnse tante voor het Viejo Hotel Ostende, het vroegere Hotel Termas
Radio 2
Maria Luisa Parmentier, al van in het begin een vaste bezoekster van Ostende, voor hotel Termas
Mu.ZEE

Geplaagd door bergen zand

In dat hotel - een van de allereerste gebouwen in Ostende - liep niet alles van een leien dakje. "Toeristen moesten vaak het hotel binnenkomen door een terrasdeur op de eerste verdieping, omdat het gelijkvloers geblokkeerd was door de vele zandophopingen", vertelt Gregory Boite van Mu.ZEE. Voor een expo in de bibliotheek van het Oostendse museum verzamelde hij beeldmateriaal van en in de Argentijnse zusterstad, waaronder een hoop propagandamateriaal. "Eigenlijk was het een initiatief van de Argentijnse overheid. Die wou Belgische immigranten aantrekken naar zijn land."

Heleen Claeys en Gregory Boite van de Mu.ZEE museumbibliotheek

Waarom stichtten twee niet-Oostendenaars een Ostende in Argentinië? Het verlossende antwoord komt van Land Van Wynsberge. De lokale krant El Mensajero de La Costa berichtte in 2014 over "Belgische documentairemakers op bezoek in Ostende." Die documentairemakers waren regisseur Land met zijn vrouw en broer. 

Belgische reportagemaker Land schopte het tot de voorpagina van de lokale krant

Was Ostende de droom van een absinthmaker uit Mons?

"Iemand van Mons, een zekere Fernand Robette, is 108 jaar geleden naar daar getrokken om er een stad op te richten", vertelt Land. Robette had fortuin gemaakt als absinthmaker en zag een nieuw zakelijk avontuur wel zitten.  Het Oostende van toen, in de Belle Epoque, was een rijke, mondaine stad. Hij wilde ook zoiets. 

Radio 2
De man met hoed en zijn voeten in de put is stichter Fernand Robette, bij de bouw van "zijn" Ostende

Meest gelezen