Akkoord over pensioenhervorming: minstens 20 jaar effectief werken voor minimumpensioen, maar lange overgangsperiode

Na een reeks marathonvergaderingen dit weekend bereikte het kernkabinet eindelijk een akkoord over een beperkte pensioenhervorming. Er komen strengere voorwaarden voor wie beroep wil doen op het minimumpensioen: daarvoor zal je minstens 20 jaar effectief gewerkt moeten hebben aan minimum vier vijfde, al zijn er uitzonderingen voor bijvoorbeeld vrouwen die vaak thuis bleven om voor de kinderen te zorgen.  Daarnaast wordt er een pensioenbonus ingevoerd voor mensen die langer doorwerken na hun vervroegd pensioen. Het deeltijds pensioen en het vervroegd pensioen verdwenen en cours de route van de onderhandelingstafel, net als een verhoging van de pensioenleeftijd bij Defensie en het rijdend personeel van de NMBS: daar wordt niet aan geraakt.

Het waren vooral de toegangsvoorwaarden voor het minimumpensioen die wrijvingen tussen de zeven partijen van Vivaldi veroorzaakte. Het ging daarbij concreet om het aantal gewerkte jaren, maar ook de zogenaamde gelijkgestelde periodes. Dat zijn periodes waarin niet effectief werd gewerkt, bijvoorbeeld wegens ziekte of werkloosheid, maar die vandaag wel evenveel meetellen - althans voor de toegang tot het minimumpensioen.

BEKIJK: Dit zegt premier De Croo over de pensioenhervorming

Minister van Pensioenen Karine Lalieux (PS) reageert verheugd op het akkoord. Volgens haar stemt het akkoord overeen met de “rode lijnen” die de PS de voorbije weken heeft verdedigd. Zo drongen de Franstalige socialisten aan op voldoende overgangsperioden rond de toepassing van de voorwaarde van 5.000 dagen effectieve tewerkstelling (strikt criterium, komt neer op 20 jaar 4/5 werken) en 3.120 dagen (soepel criterium) voor de toegang tot het minimumpensioen. Het feit dat er wordt gerekend in dagen in plaats van jaren van effectief werk gedurende de hele loopbaan, biedt mensen meer flexibiliteit om om te gaan met de nieuwe regels, legt de minister uit. Je hoeft dus niet op 20 jaar aan die gewerkte dagen te komen: als je er op een hele loopbaan aan komt is het ook goed.

Maar de overgangsperiodes zijn lang: geen enkele werknemer die op 1 januari 2024 ouder is dan 60 jaar hoeft volgens minister Lalieux aan deze effectieve arbeidsvoorwaarde te voldoen om toegang te krijgen tot het minimumpensioen. Voor hen blijft de oude regeling gelden: een loopbaan van minstens 30 jaar, gewerkt of niet gewerkt. Vanaf 2024 zal het aantal effectief gewerkte dagen dat nodig is voor de toegang tot het minimumpensioen geleidelijk toenemen. Wie dan 60 jaar is zal tegen zijn wettelijke pensioenleeftijd minstens 5 jaar effectief gewerkt moeten hebben. Wie 57 jaar is 9 jaar, wie 55 is 14 jaar. De 20 effectief gewerkte jaren zullen alleen gelden voor mensen die op 1 januari 2024 53 jaar of jonger zijn. De overgangsperiode is dus zeer lang.

Lalieux benadrukt ook dat wie tijdens een loopbaan perioden van invaliditeit heeft meegemaakt, zijn voorwaarde voor toegang tot het minimumpensioen daardoor niet verminderd ziet. “We weten dat invaliditeit vaker voorkomt bij vrouwen. Wij beschermen hen zo tegen het risico van uitsluiting van het recht op het minimumpensioen.” Voor 70% van de arbeidsongeschikten gaat deze uitzondering niet op, aldus bronnen in de regering: zij zullen net als iedereen moeten voldoen aan de effectieve tewerkstellingsvoorwaarden. “Ook zwangerschapsverlof, borstvoedingsverlof en palliatief zorgverlof worden als daadwerkelijke arbeid beschouwd”, aldus Lalieux. Werkloosheid telt niet meer mee. 

“We corrigeren nu ook bepaalde ongelijkheden en flagrante onrechtvaardigheden die bestaan bij vrouwen met een kortere loopbaan”, besluit minister Lalieux.

De nieuwe pensioenbonus - de oude werd door de regering-Michel afgeschaft - moet ervoor zorgen dat mensen die blijven doorwerken na de datum van hun vervroegd pensioen, meer pensioen krijgen per extra gewerkte dag. Eerst was er sprake van 3 euro per dag, maar de regering laat eerst enkele berekeningen uitvoeren door het Planbureau. Hoe dan ook zal de bonus neerkomen op 300 tot 500 euro extra netto-pensioen per gewerkt jaar, plus het extra positieve effect van het langer werken, luidt het.

Om half tien ‘s morgens wordt het akkoord verder toegelicht op een persconferentie aan de Wetstraat 16.

_{lees verder onder de tweet:}

Lees ook:

“Dit is geen grote hervorming” en “De weg is nog lang”: pensioenakkoord lauw onthaald door voorzitters Vlaamse meerderheidspartijen

Ook sociale partners lusten pensioendeal niet: “Gevolgen op pensioenuitkeringen en zorg zullen gigantisch zijn”

Slangen op maandag. Aan de royale pensioenen van sommige overheidscategorieën durft kennelijk geen enkele partij te raken (+)

Herbekijk: Van Peteghem: we moeten hervormen in de pensioenen