Verenigde Staten stellen een gevangenenruil voor met Rusland: atlete Brittney Griner tegen wapenhandelaar Viktor Boet?
In een opmerkelijke zet stellen de Verenigde Staten aan Rusland voor om een aantal gevangenen te ruilen. Washington wil de vrijlating van de basketbalspeelster Brittney Griner en de voormalige militair Paul Whelan. In ruil zouden de Amerikanen de veroordeelde Russische wapensmokkelaar Viktor Boet vrijlaten. Er is nog geen antwoord van Rusland.
In volle crisis rond Oekraïne is het een opmerkelijk voorstel, maar geen uitzonderlijk. In april -dus na de Russische aanval op Oekraïne- hebben de VS en Rusland al eens gevangenen uitgewisseld. De voormalige Amerikaanse militair Trevor Reed die in Rusland gevangen werd gehouden, werd toen in Turkije geruild voor de Russische piloot Konstantin Jarosjenko.
Vanavond meldde de nieuwszender CNN op basis van bronnen binnen het ministerie van Buitenlandse Zaken dat de VS een gelijkaardige ruil heeft voorgesteld. Dat nieuws is kort nadien bevestigd door een medewerker van het Witte Huis. Die zei dat het voorstel om gevangenen te ruilen al enkele weken geleden is overgemaakt aan Moskou.
Nog volgens CNN zou de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken de volgende dagen contact opnemen met zijn Russische tegenhanger Sergej Lavrov. Dat is wel opmerkelijk, want de twee ministers hebben elkaar -officieel dan toch- niet meer gesproken sinds de Russische invasie in Oekraïne eind februari.
Concreet wil de VS dat Rusland twee Amerikanen vrijlaat die daar in de cel zitten. Het gaat om de voormalige "Marine" Paul Whelan die in 2018 werd opgepakt en een celstraf uitzit wegens "spionage". Dat wordt echter door hem en zijn familie ontkend. De andere gevangene is de basketspeelster Brittney Griner die in februari is gearresteerd in Rusland op beschuldiging van het bezit van drugs. Griner geeft toe dat ze cannabisolie bij zich had, maar dat ze die in beperkte mate gebruikte om medische redenen. Ze zou de olie per vergissing in haar bagage hebben meegenomen.
"De koopman van de dood"
In ruil wil de VS de veroordeelde Russische wapensmokkelaar Viktor Boet laten gaan, iets wat Moskou al langer vraagt. Viktor Boet -met de bijnaam "koopman van de dood"- is een erg beruchte en gevreesde figuur in de schimmige wereld van internationale illegale wapenhandel. Hij is een voormalig officier van het sovjetleger die na de val van de Sovjet-Unie voor eigen rekening wapens van sovjetmakelij wereldwijd begon te verhandelen.
Bout bouwde een erg efficiënte organisatie uit en leverde wapens aan tegen elkaar vechtende partijen in onder meer Liberia en Sierra Leone in West-Afrika, maar ook in Afghanistan en Colombia. Ook zou hij in 1997 een vliegtuig hebben geregeld om de zieke dictator Mobutu uit het in elkaar stortende Zaïre weg te halen. Bout verzorgde echter ook transport voor troepen van de Verenigde Naties in Somalië en Franse troepen in Rwanda. In 2008 werd hij in Thailand opgepakt en nadien uitgeleverd aan de Verenigde Staten. In 2012 werd hij in de VS veroordeeld tot 25 jaar cel.