“Xi heeft zijn nek te ver uitgestoken”: Zet China de eerste stap naar oorlog door Taiwanees eiland Kinmen in te palmen?

Indien Nancy Pelosi dinsdagavond in Taipei landt, zou China wel eens kunnen terugslaan door eilandengroepen van Taiwan in te nemen.

Nancy Pelosi, de Amerikaanse voorzitter van het Huis van Afgevaardigden, lijkt sinds dinsdag wel degelijk een bezoek aan Taiwan te brengen. Volgens verschillende bronnen zou Pelosi dinsdagavond (lokale tijd) aankomen in Taipei en er de nacht doorbrengen in een hotel. Woensdag zou Pelosi vervolgens Taiwanees president Tsai Ing-wen ontmoeten.

SPAR19, het militaire vliegtuig dat Pelosi wellicht transporteert, vloog dinsdagmiddag na het diplomatieke bezoek in Singapore en Maleisië richting Indonesië. Vervolgens maakte het vliegtuig een bocht richting het noorden en dus Taiwan. Technische experts zouden ook correspondentie tussen SPAR19 en de luchthaven Songshan in Taipei onderschept hebben, wat een bezoekje aan Taiwan kan bevestigen.

Het lokale medium Apple Daily berichtte vervolgens dat de Taiwanese autoriteiten zo’n 200 politieagenten zullen inzetten om het hotel van Pelosi in Taipei te bewaken en de rest van haar verblijf in goede banen te leiden.

“Kan leiden tot zware internationale crisis”

De vraag blijft echter hoe China zal reageren. Het bezoek van een hoge functionaris zoals Pelosi bleek voor Peking een stap te ver. Er werd de afgelopen twee dagen dan ook uitvoerig bericht over troepenverplaatsingen in de provincie Fujian, het dichtst gelegen Chinese territorium voor Taiwan.

Belgisch politicoloog en Chinakenner Jonathan Holslag bracht op Twitter een heldere analyse over de mogelijke scenario’s die kunnen voorvallen. Volgens Holslag heeft Xi “zijn nek te ver uitgestoken”. De Chinese president, die een nooit eerder geziene derde termijn wil bemachtigen dit jaar, zou dus een stapje verder moeten gaan dan enkel “show of force”.

Binnen de komende 24 uur denkt Holslag dat China grootschalige militaire oefeningen zal organiseren nabij Taiwan. “Flinke psychologische oorlog op korte termijn, eerder politieke en economische repercussies op lange termijn”, klinkt het. Een volledige invasie van Taiwan door China, lijkt voorlopig uitgesloten.

Maar Holslag ziet wel een mogelijk Chinese bezetting van enkele Taiwanese eilandgroepen gebeuren. Vooral Kinmen, Matsu en Pescadores zouden wel eens ingepalmd kunnen worden door China, denkt Holslag. “Dit zou een erg risicovolle beslissing zijn, leiden tot een zware internationale crisis en mogelijk tot een groter conflict”, schrijft de Chinakenner.

Kinmen innemen om geen gezichtsverlies te lijden

Kinmen is inderdaad een bijzonder kwetsbaar territorium. De eilandengroep is maar zo’n 10 kilometer verwijderd van de kusten van de stad Xiamen in de Chinese provincie Fujian. Er woonden in 2014 meer dan 127.000 mensen op de eilandengroep.

De positie van Kinmen in de Straat van Taiwan leidde historisch al verschillende keren tot confrontaties tussen de Volksrepubliek China en de Republiek China (Taiwan). In 1958, zo’n 9 jaar nadat Chiang Kai-shek terugtrok naar Taiwan, werd Kinmen nog gebombardeerd door het Chinese leger tijdens de Tweede Taiwancrisis; een uitloper van de Chinese Burgeroorlog.

In 1994 konden de inwoners van Kinmen opnieuw naar Taiwan reizen nadat de eilandengroep decennialang bestuurd werd door een militaire overheid. In 2001 werd er zelfs een ferryroute opengesteld naar het Chinese Xiamen. 

Peking meent echter nog steeds dat Kinmen een onderdeel van de provincie Fujian zou moeten zijn. Omgekeerd meent Taiwan dat de Dadengeilanden, die gecontroleerd worden door China, onder het bestuur van Kinmen moeten vallen.

Kinmen innemen zou voor Xi Jinping een makkelijke zet kunnen zijn om geen gezichtsverlies te lijden na het bezoek van Pelosi aan Taiwan, zonder Taiwan rechtstreeks aan te vallen. Kinmen valt namelijk moeilijk te verdedigen en de kans op een vergelding van het Taiwanese of Amerikaanse leger lijkt onwaarschijnlijk. 

In Kinmen zelf ligt men er blijkbaar niet wakker van. Volgens de Taiwanese journalist Brian Hioe is een overname van Kinmen niet ondenkbaar, maar zou een militaire beweging richting de eilandengroep op voorhand detecteerbaar zijn.

(as)

Meer