China begint aan grootscheepse militaire oefeningen in de buurt van Taiwan
China is begonnen met grootscheepse militaire oefeningen in de buurt van Taiwan. Er zijn raketten afgevuurd en volgens Taiwan hebben Chinese oorlogsschepen en vliegtuigen ook de zeegrens kort overschreden. Enkele raketten zouden ook zijn neergekomen in Japanse wateren. Aanleiding tot de maneuvers is het omstreden bezoek aan Taiwan van de Amerikaanse parlementsvoorzitter Nancy Pelosi die intussen is doorgereisd naar Zuid-Korea en Japan.
Om 6 uur vanmorgen onze tijd kondigde de Chinese staatstelevisie het begin aan van de Chinese militaire maneuvers in de buurt van Taiwan. "De oefeningen beginnen en zullen doorgaan tot zondagmiddag", meldde de Chinese openbare omroep CCTV op sociale media.
De bedoeling van de oefeningen is om een "blokkade" van het eiland te simuleren. De activiteiten omvatten "het aanvallen van doelen op zee en van doelen op de grond en het controleren van het luchtruim", meldt het Chinese nieuwsagentschap Xinhua. De militaire oefeningen waren dinsdag al aangekondigd en zijn een antwoord op het bezoek aan Taiwan van Nancy Pelosi, de voorzitter van het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden. China beschouwt dat bezoek als een provocatie, want het beschouwt Taiwan als een "afvallige provincie".
In een badplaats in de Zuid-Chinese provincie Fujian was de lancering van raketten goed te volgen. Veel badgasten juichen de krachtige reactie van hun leiders toe. Ze zien het eiland als een deel van China: “De bevrijding van Taiwan is de onvermijdelijke uitkomst van een historische ontwikkeling”, klinkt het.
Grootste maneuvers ooit nabij Taiwan
Het zou gaan om de grootste Chinese militaire maneuvers ooit in de omgeving van Taiwan, op verschillende plaatsen en tot op 20 kilometer van het eiland. Het Chinese leger meldt dat het precisieraketten heeft afgevuurd in de richting van de zeestraat tussen China en Taiwan. Er zouden ook twee raketten zijn afgevuurd vanop schepen vlakbij het Taiwanese eilandje Matsu in de richting van de Stille Oceaan.
Chinese rakettesten zijn een bedreiging voor de nationale veiligheid van Taiwan
Volgens het Taiwanese ministerie van Defensie heeft China 11 ballistische raketten afgevuurd in de wateren ten noorden, ten zuiden en ten oosten van het hoofdeiland. Er zouden ook 22 Chinese vliegtuigen de mediaanlijn tussen de beide kusten in de zeestraat van Taiwan overvlogen hebben. en ook tien Chinese marineschepen zouden even over de mediaan zijn geweest tot ze door Taiwanese vaartuigen werden verdreven.
Taipei veroordeelt die oefeningen en beschouwt hen als "een bedreiging voor de nationale veiligheid van Taiwan en een escalatie van de spanningen in de regio". Nog volgens Taiwan imiteert China de Noord-Koreaanse dreigingen met rakettesten. De Taiwanese president Tsai Ing-wen noemt de maneuvers van China, waardoor de zeestraat van Taiwan tijdelijk is afgesloten, een inbreuk op de internationale vrijheid van scheepvaart. "De militaire dreiging van China is niet enkel onverantwoordelijk voor Taiwan, maar voor de hele wereld", zei ze.
We zullen niet provoceren, maar we zullen ons wel verdedigen
De Straat van Taiwan is een van de drukst bevaren zeeroutes ter wereld en is van erg groot belang voor de internationale handel. Nu mogen er van China geen schepen meer door en ook vliegtuigen moeten uit de buurt blijven. Dat verstoort echter ook de Chinese uitvoer. De oefeningen zouden nog tot zondag duren.
Volgens het ministerie van Defensie van Taiwan hebben vanmorgen ook enkele Chinese vliegtuigen en schepen kortstondig de zeegrens overschreden. Taiwan zegt klaar te zijn voor oorlog, maar er niet op aan te sturen. Taiwan kreeg de voorbije dagen al te maken met Chinese sancties en met cyberaanvallen. Vandaag zijn een groot aantal vluchten naar Taiwan geschrapt. Veel maatschappijen zoals Cathay Pacific uit Hongkong leiden dan weer hun vluchten om om Taiwan te vermijden.
De voorbije nacht waren ook al ongeïdentificeerde vliegtuigen, wellicht drones, over de Kinmen-eilanden gevlogen. Taiwan zou daarop geschoten hebben op die drones. Kinmen hoort bij Taiwan, maar ligt vlakbij bij het Chinese vasteland. Er zijn daar een duizendtal Taiwanese militairen gelegerd. De oefeningen worden in de gaten gehouden door de Amerikaanse marine. Die heeft het vliegdekschip USS Ronald Reagan, een amfibisch schip, een raketkruiser en een destroyer ten oosten van Taiwan.
Japan tenslotte is boos omdat vijf Chinese raketten zouden neergekomen zijn in de Japanse exclusieve economische zone (EEZ) ten oosten van Taiwan. Volgens de Japanse minister van Defensie Nobuo Kishi zou het de eerste keer zijn dat Chinese raketten in Japans gebied zijn terechtgekomen. De Japanse archipel strekt zich met enkele kleine eilandjes uit tot 110 kilometer ten oosten van Taiwan en dat geeft Tokio dus rechten op die zee.
Taiwan is veel groter dan Taiwan
Concreet heeft Taiwan volgens het internationaal zeerecht territoriale wateren tot 12 zeemijl buiten de kust. Die rechten gelden echter ook vanaf een aantal kleine eilandjes die Taiwan her en der bezit, waardoor die territoriale wateren fors uitgebreid zijn, tenzij die in de buurt komen van een ander land. Zo heeft Taiwan ook de eilandjes van Matsu, Wuciou en Kinmen (Quemoy) tot vlakbij de Chinese kust, evenals de Pescadoren in de zeestraat tussen Taiwan en China. Meer nog: door het bezit van het eiland Pratas en het atol Itu Aba laat Taiwan rechten gelden op een groot deel van de Zuid-Chinese Zee.
De mediaanlijn waarover vaak gesproken is, slaat op het midden van de zeestraat tussen Taiwan en China, waarbij elk ongeveer de helft van de zeestraat omvat. Daarnaast is er ook een ADIZ (Air Defence Identification Zone), een eenzijdig door Taiwan afgekondigde zone waarvan Taiwan eist dat het daar vliegtuigen mag identificeren en controleren voor zijn nationale veiligheid.
Diplomatieke reacties
De ministers van Buitenlandse Zaken van de ASEAN -de Associatie van Zuidoost-Aziatische Landen- hebben op hun top in de Cambodjaanse hoofdstad Phnom Penh gewaarschuwd voor een escalatie. "De situatie in Taiwan kan leiden tot open conflicten", werd daar gezegd. Zuidoost-Azië zit erg verveeld met de spanningen tussen de VS, Taiwan en China, maar heeft daar weinig invloed op. De ASEAN kwam oorspronkelijk samen om de staatsgreep in Myanmar (Birma) te bespreken. Dat land is echter niet uitgenodigd op de top, maar wel de ministers van andere landen zoals de VS, de Europese Unie en China.
De Chinese minister van Buitenlandse Zaken Wang Yi heeft daar de maneuvers van zijn land in de buurt van Taiwan verdedigd. Wang zei dat China de grootst mogelijke diplomatieke inspanning had gedaan om een crisis te vermijden, maar dat het niet zou toelaten dat zijn essentiële belangen zouden worden geschaad. Wang noemde het bezoek van Nancy Pelosi "manisch, onverantwoordelijk en extreem onredelijk".
De Amerikaanse minister Antony Blinken wijst elke eenzijdige wijziging van het status-quo rond Taiwan af, zeker als dat gepaard gaat met geweld. Volgens hem is de huidige heisa een bedreiging voor de stabiliteit van de hele regio in Oost-Azië.
De Europese Buitenlandvertegenwoordiger Josep Borell is ook op de ASEAN-top. Voor Borrell is er geen rechtvaardiging om het bezoek van Nancy Pelosi als voorwendsel te gebruiken voor de Chinese militaire oefening.
Pelosi reist verder naar Korea en Japan
Intussen is de Amerikaanse politica Nancy Pelosi verder gereisd naar Zuid-Korea en Japan. In Korea heeft Pelosi haar Zuid-Koreaanse ambtsgenoot Kim Jin-pyo ontmoet en lag vooral de nucleaire dreiging vanuit Noord-Korea op tafel. Pelosi is ook eventjes naar de frontlijn met het stalinistische Noord-Korea gereisd. Haar onderhoud met de Zuid-Koreaanse president Yoon Suk-yeol verliep wel via de telefoon omdat Yoon met vakantie is. In Zuid-Korea is er kritiek op de president omdat hij de op twee na belangrijkste Amerikaanse politicus niet persoonlijk ontmoet. In de VS is de voorzitter van het Huis van Afgevaardigden (Pelosi) na de vicepresident (Kamala Harris) de tweede in lijn voor de opvolging van een president.
In Japan zal Pelosi wel worden ontvangen door premier Fumio Kishida. Eerder was Pelosi te gast in Singapore en Maleisië, twee bondgenoten van de VS in Zuidoost-Azië.