China stapt uit klimaatoverleg met VS, en legt Pelosi sancties op na bezoek aan Taiwan

De verhoudingen tussen de VS en China zijn de afgelopen jaren verslechterd, maar op klimaatgebied konden de twee grootmachten elkaar nog wel vinden. Zo spraken de landen tijdens de klimaatconferentie in Glasgow van 2021 onder meer af om de uitstoot van het sterke broeikasgas methaan aan te pakken. Onduidelijk is in hoeverre dergelijke overeenkomsten nu ook op losse schroeven komen te staan.

Gesprekken op militair vlak, bijvoorbeeld om elkaar op de hoogte te houden over de locatie van oorlogsschepen om misverstanden te komen, zijn eveneens afgeblazen. Hetzelfde geldt voor samenwerkingen op gebied van het terugsturen van illegale migranten en de aanpak van (drugs)criminaliteit.

De Chinezen beschouwen Taiwan als een afvallige provincie die bij China hoort en zijn furieus dat Pelosi langs is gegaan bij de Taiwanese regering. De Democraat is als voorzitter van het Huis van Afgevaardigden geen onderdeel van de Amerikaanse regering, maar wel een vooraanstaand politicus. Welke sancties er tegen haar worden getroffen, is nog niet bekend.

Witte Huis: ‘Onverantwoordelijke zet van China’

Washington noemt het “onverantwoordelijk” van China om de dialoog over de klimaatproblematiek op te schorten. Dat heeft een woordvoerder van het Witte Huis vrijdag bekendgemaakt. “China straft hier niet alleen de VS mee, maar ook de hele wereld”, aldus John Kirby, woordvoerder van de Amerikaanse nationale veiligheidsraad. Verder riep Washington Peking op om ook de militaire manoeuvres te staken om zo de spanningen te doen verminderen.

Militaire oefeningen

In reactie op het bezoek van Pelosi voert het Chinese leger tot en met zondag grootschalige militaire oefeningen uit rond het eiland, waarbij het een omsingeling en blokkade van Taiwan nabootst. Ook in de praktijk is Taiwan geblokkeerd, waardoor vluchten geannuleerd zijn. Volgens China hebben er de afgelopen twee dagen meer dan honderd gevechtsvliegtuigen en tien oorlogsschepen meegedaan aan de oefeningen, waarbij ook raketten zijn afgevuurd.

Vijf van deze raketten zijn in Japanse wateren terechtgekomen. Het Japanse ministerie van Defensie, dat hier ernstig bezwaar tegen heeft gemaakt, zegt te denken dat vier ervan over Taiwan heen zijn gevlogen. Taiwan heeft dit niet bevestigd. Dit zou de eerste keer zijn dat China raketten over het eiland laat vliegen. Volgens Taiwan zijn schepen en vliegtuigen wel herhaaldelijk de zogeheten ‘middenlijn’ gepasseerd, een onofficiële grens op zee halverwege de Straat van Taiwan.

De Amerikaanse regering heeft de Chinese ambassadeur naar het Witte Huis geroepen om te protesteren tegen de oefeningen. De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Antony Blinken, noemde de oefeningen vrijdag een “forse escalatie”. Volgens hem gebruiken de Chinezen het bezoek van Pelosi als smoes om de druk op Taiwan met militaire middelen op te voeren.

De vierdaagse tour van Pelosi door Azië, waar het bezoek aan Taiwan onderdeel van was, is inmiddels ten einde. Terugblikkend zei ze dat China er niet in mag slagen Taiwan te isoleren door te voorkomen dat hooggeplaatste Amerikanen er langs gaan.