Pukkelpop is terug: ‘We waren radeloos. We stonden te trillen in de startblokken, maar we mochten niet’

“Ik voel enorm mee met Adil en Bilall”, bekent Eppo Janssen aan het eind van ons gesprek. De programmator van Pukkelpop heeft net gelezen hoe Warner Bros besliste om Batgirl niet uit te brengen. De nieuwe film van het regisseursduo Adil El Arbi en Bilall Fallah is dan wel kant-en-klaar, maar zal op geen enkel platform verschijnen: noch in de bioscopen, noch op een betaalzender. 

“Zo machteloos en radeloos voelden wij ons ook twee jaar lang met Pukkelpop. We stonden al die tijd te trillen in de startblokken, klaar voor vertrek, maar we mochten niet. De frustratie die je dan voelt, is niet te schatten. Maar als ik Adil en Bilall iets kan aanraden, is dat ze de moed nooit mogen laten zakken. Ook bij ons is het tij gekeerd, en het enthousiasme dat nu door me raast, is met geen woorden te beschrijven.”

Na een verplichte pauze van twee jaar trekt Pukkelpop inderdaad alle registers open. Dit weekend annexeert het festival andermaal de Hasseltse binnenstad met PKP DWNTWN, waar onder meer Dikke, Cellini en Portland zullen aantreden. “Downtown is in de eerste plaats een oefening van de stad”, relativeert Pukkelpop-organisator Chokri Mahassine. “Daarmee wil het stadsbestuur samen met ons de link tussen Hasselt en Pukkelpop verder versterken. Alle concerten van lokaal talent liggen op wandelafstand van elkaar en zijn gratis bij te wonen.” 

Ode aan de indie

Het festival denkt veel ruimer dan muziek, vult programmator Eppo Janssen aan. “Er leeft een grote straatcultuur in Hasselt: zondag staat het Capucienenplein in het teken van streetstyle. Van basketbalwedstrijden en een skatejam tot live paintings door street artists. PKP DWNTWN trekken we dit jaar trouwens door naar het festivalterrein. Het playground-concept met streetart krijgt een plaats op Pukkelpop: vier zeecontainers worden omgevormd tot een bijzonder kunstwerk en verhuizen naar het festivalterrein. Ook de winnaars van de basketbalwedstrijd en skatejam mogen hun talent tijdens het festival aan het grote publiek tonen.” Op die manier wil Pukkelpop lokaal en jong talent een podium bieden, en aan de tijdelijke inwijkelingen van Kiewit tonen dat Hasselt een hotspot voor streetart ambieert te zijn.

Een week later maakt Kiewit dan weer de borst nat voor HEAR HEAR! Die zondag schuiven onder meer Editors, Pixies, Liam Gallagher en Strand of Oaks aan op het podium voor twintig tot vijfentwintigduizend bezoekers. “Dat idee leefde al veel langer, nog voor covid”, zegt Janssen. “Een kleiner evenement, en meer gefocust op het indiegevoel waar Pukkelpop vroeger zo stevig op inzette. Het festival is eigenlijk een lofzang op alle indiehelden. Het grote verschil met Pukkelpop? Bij HEAR HEAR! geldt what you see is what you get. En voor heel wat bands op die affiche waren we ooit een belangrijk schakeltje in hun carrière. Denk maar aan Editors, die bij ons zijn opgeklommen, maar net zo goed aan Black Francis van de Pixies of Thurston Moore van Sonic Youth. Die acts zijn door de jaren heen meegegroeid met het festival. Om die reden zie ik HEAR HEAR! in de eerste plaats als een ode aan indie. 

“Pukkelpop is dan weer meer een zoektocht, zowel voor het publiek als voor ons (lacht). Boris Daenen van Netsky bekende ooit dat hij drum-’n-bass op ons festival heeft leren kennen, en hier gelijkgestemden vond: die functie willen we blijven opnemen. We willen jonge mensen helpen om hun identiteit te vinden of te kneden bij ons. Dit betekent ook dat we de mainstream soms stappen voor moeten blijven. Daarmee is Pukkelpop niet langer iets van Chokri en mij alleen: heel wat jonge mensen hebben onze rangen vervoegd. Zo’n act als PinkPantheress? De jonge generatie kende zulke artiesten al van exploten op TikTok of andere sociale media voor ze haarscherp op mijn radar verschenen.”

Een Nieuwe Wereld

“We moeten een smeulend vuurtje opnieuw zien aan te wakkeren”, drukte Mahassine ons vorige zomer nog op het hart. De hoogmis in Kiewit leek toen even te mogen heropleven. Tenminste: zolang de besmettingscijfers de goede kant opgingen en de vaccinatiecampagne op koers bleven. Guess what didn’t happen. Pukkelpop was het kind van de rekening, en zat even op de schopstoel bij het grote publiek door het tomeloze enthousiasme van de pater familias van Pukkelpop. “Je mag ook weer vrij rondlopen, en elkaar kussen”, had hij eerder gejubeld op Studio Brussel, waardoor de klap eens zo hard aankwam toen de stekker op de laatste knip toch uit het festival moest worden getrokken.

Pukkelpop Kwartier werd daarop ingezet als een doekje voor het bloeden. “We wilden toch nog iéts kunnen betekenen voor de lokale artiesten”, blikt Mahassine vandaag terug. “Acts die een zomer lang verwacht hadden op ons festival te kunnen staan, kwamen van een kale kermis thuis. Pukkelpop Kwartier bleek gelukkig een succes, maar dat opzet is niet voor herhaling vatbaar: de capaciteit was te klein om zelfs maar break-even te draaien. We hebben twee vreselijke jaren achter de rug, dat durf ik je gerust te zeggen. We moesten met lede ogen aanzien hoe twee edities in rook opgingen. Maar de grootste klap was toch de laatste editie, omdat we volledig klaarstonden. Dat is in onze kleren gekropen. We zaten in zak en as.”

Maar zoals Mahassine zich ook al sterkmaakte toen de muziekwereld zich vorig jaar op een zinkend schip waande: “The most passionate will survive. We mogen niet doemdenken. Anders vergaan we met man en muis. We moeten denken dat we op een woelig water zitten. But a smooth sea never made a skilled sailor.” Dat niet één schuitje, maar een hele vloot de storm diende te trotseren, hielp alleszins. “Misschien leek het toen een schrale troost, maar we beseften dat we niet alleen stonden. Op internationaal vlak was het ook huilen met de pet op. Daarmee is een grotere solidariteit ontstaan onder festivals. We hebben samen in de loopgraven gezeten, en probeerden er ook zo snel mogelijk weer samen uit te klauteren. De organisatoren en promotoren in Europa helpen en voeden elkaar meer dan ooit. 

“Er is ook meer onderling overleg, terwijl we vroeger te snel op ons eigen eiland zaten. Destijds gebeurde het wel eens dat we allemaal afzonderlijk achter eenzelfde headliner zaten, en we allemaal achter de feiten aan holden. Nu wisselen we voortdurend know-how uit. Dat is ook nodig in een Nieuwe Wereld met nieuwe uitdagingen, zoals onze ecologische voetafdruk, veiligheid en het probleem met de energieprijzen. Europa staat bovendien zowat aan de rand van oorlog, en covid zorgde eerder al voor grotere labiliteit en onzekerheid. Dat heeft allemaal impact op Pukkelpop en andere festivals. Maar we weten ook: samen staan we sterker. Met gelijkaardige festivals, zoals Lowlands in Nederland, Reading in Engeland en Frequency in Oostenrijk, werken we intussen intensief samen. We hebben elkaar echt wel gevonden.”

Aanstormend talent

Pukkelpop staat vandaag ook voor andere, grote uitdagingen, zegt Mahassine. “Het was aartsmoeilijk om opnieuw de festivalpuzzel te leggen. Meer dan twee jaar hebben we nauwelijks tot geen concerten kunnen checken, en kregen beginnende acts amper speelkansen. Dat maakt het programmeren van frisse, nieuwe artiesten eens zo moeilijk. Maar ik durf me sterk te maken dat we daarin geslaagd zijn. Dat moest ook, want ontdekkingen doen is nauw verweven met het DNA van Pukkelpop. Die nieuwlichters zijn voor ons net zo belangrijk als de grote namen. Misschien zelfs nog belangrijker omdat ze zich twee jaar lang te weinig konden ontplooien, en die groei net van levensbelang is voor de toekomst van ons festival. De headliners van morgen en overmorgen moeten zich vandaag al kunnen bewijzen. 

“We hebben dus nòg meer oog voor dat jonge, aanstormende talent. Als we de buitenkans krijgen om Arctic Monkeys en Tame Impala binnen te trekken, grijpen we dat natuurlijk met beide handen aan (lacht). Maar we weigeren te teren op dezelfde grote namen. Dat bewezen we eerder al door Post Malone als headliner op de affiche te zetten. Nérgens in de wereld was dat al gebeurd. Die rol als voortrekker moeten we blijven opnemen.”

Janssen knikt: “Ik denk ook niet meer dat we headliners in hetzelfde licht moeten zien als in de jaren tachtig en negentig: toen zag je om de twee, drie jaar zowat dezelfde vaste zekerheden op de affiche. We moeten ook niet per se elk jaar Foo Fighters als headliner willen programmeren. De grootste uitdaging van Pukkelpop is om steeds meer te durven denken in de breedte.”

PKP DWTWN  op 6/8 en 7/8 in Hasselt.

HEAR HEAR! op 14/8 in Kiewit, www.hearhear.be

Pukkelpop van 18/8 tot 21/8 in Kiewit, www.pukkelpop.be