Staakt-het-vuren tussen Israël en Islamitische Jihad in Gazastrook voorlopig gerespecteerd

Onder bemiddeling van Egypte kwamen Israël en Islamitische Jihad een staakt-het-vuren overeen, dat zondagavond om 22.30 uur van kracht werd. Tot enkele minuten voor het staakt-het-vuren werden er nog raketten over en weer geschoten.

Veel is er niet bekend over de inhoud van het akkoord. Islamitische Jihad zegt wel dat twee van zijn leiders die in een Israëlische gevangenis zitten, vrijgelaten zullen worden. Eén leider van 61 is al meer dan een maand in hongerstaking omdat hij wordt vastgehouden zonder een aanklacht of proces. Hij wordt naar een ziekenhuis gebracht. De andere is iemand van Jenin op de Westelijke Jordaanoever die daar vorige week door Israël is gearresteerd.

De extremistische groepering Islamitische Jihad is een kleinere Palestijnse groepering dan het meer bekende Hamas, maar bestaat al iets langer. Ze werd begin jaren 80 opgericht. Net als Hamas erkent ze de staat Israël niet en wil ze Israël vernietigen en op het grondgebied een Palestijnse staat oprichten.

Maar anders dan Hamas heeft ze geen politieke verantwoordelijkheid in Gaza, terwijl Hamas de Gazastrook bestuurt. Hamas heeft Islamitische Jihad dan ook onder druk gezet om een staakt-het-vuren met Israël te aanvaarden. De organisatie vreesde dat de economische gevolgen voor de Gazastrook te groot zouden zijn bij een langdurig conflict.

Het geweld in de Gazastrook was vrijdag losgebarsten na een aanval van Israël tegen een leider van Islamitische Jihad, waarbij die werd gedood. De extremistische groepering reageerde daarop met het afvuren van raketten op Israël en zo escaleerde het geweld.

Zondagmorgen - terwijl er al volop over een staakt-het-vuren werd onderhandeld - bevestigde Islamitische Jihad dat nog een kopstuk van de organisatie om het leven was gekomen bij een Israëlische luchtaanval. Het gaat om Khaled Mansour, die de leiding had in het zuidelijke gedeelte van de Gazastrook.

Ook in de loop van zondag waren er nog verschillende luchtaanvallen op Gaza en ging zelfs in de Israëlische metropool Tel Aviv het raketalarm af. In totaal zijn de afgelopen dagen al zeker 44 mensen om het leven gekomen bij Israëlische luchtaanvallen, onder wie zeker 15 kinderen. Er zijn ook meer dan 300 gewonden gevallen.

Volgens Hamas, dat de Gazastrook controleert, zijn verschillende kinderen gedood bij een Israëlische aanval nabij het vluchtelingenkamp Jabalya. Israël zegt dat ze gedood zijn door een raket van militanten van Islamitische Jihad die voor Israël bedoeld was, maar haar doel niet heeft bereikt.

In de voorbije dagen zijn volgens Israël bijna 400 raketten afgevuurd vanuit de Gazastrook. De meeste van die raketten werden onderschept. Er zijn enkel lichtgewonden gevallen en er zijn geen meldingen van grote schade. Zondagmorgen zijn ook raketten neergekomen in het westen van Jeruzalem.

De nieuwe Israëlische militaire operatie had de codenaam "Breaking Dawn" (ochtendgloren) meegekregen. Volgens Israël ging het een "preventieve" actie om te verhinderen dat Islamitische Jihad vergeldingsacties zou uitvoeren, nadat maandag een ander kopstuk van de organisatie was opgepakt bij een Israëlische raid op de Westelijke Jordaanoever. Volgens Israël was Islamitische Jihad een aanslag aan het voorbereiden.

Maandag komt een VN-Veiligheidsraad achter gesloten deuren samen over de situatie. Het toegenomen geweld in de Gaza vormt de grootste escalatie sinds mei 2021, toen in elf dagen tijd 260 doden vielen langs Palestijnse kant en 14 Israëli's het leven lieten.