Wapenstilstand op Gazastrook houdt voorlopig stand: Israël heropent grensposten

De wapenstilstand ging om 21.30 uur Belgische tijd in. Israëlische aanvallen en militante raketten gingen door in de minuten voorafgaand aan het begin van de wapenstilstand. Na het staakt-het-vuren gingen er waarschuwingssirenes af in plaatsen in het zuiden van Israël, in de buurt van de Gazastrook, meldt het Israëlische leger. Israël zei dat het “krachtig zou reageren” als het staakt-het-vuren zou worden geschonden.

Aanvankelijk stelde het leger dat het posities van de Palestijnse gewapende groepering had getroffen, enkele minuten nadat het bestand in werking was getreden. Maar in een tweede communiqué klonk het dat die aanvallen vijf minuten voor het ingaan van de wapenstilstand werden uitgevoerd.

Na drie dagen van gevechten slaagde bemiddelaar Egypte er zondag in om de twee strijdende partijen te bewegen tot een staakt-het-vuren. Voor de wapenstilstand inging hadden beide kampen apart een einde van het geweld aangekondigd.

Afgelopen weekend werd de enige elektriciteitscentrale in Gaza stilgelegd vanwege een brandstoftekort. Daardoor moesten de 2 miljoen inwoners het doen met vier uur elektriciteit per dag. Voor de start van de recentste escalatie moest de bevolking op Gaza het stellen met 11 tot 15 uur stroom per dag.

De grensposten tussen Israël en Gaza werden dinsdag door Israël afgesloten. “De terugkeer naar een normale gang van zaken zal afhangen van de ontwikkelingen van de situatie en als de veiligheid gerespecteerd wordt”, aldus een persbericht van een orgaan van het Israëlische leger dat instaat voor de burgeractiviteiten in de Palestijnse gebieden.

Zondag in de vooravond waren er nog verschillende luchtaanvallen op Gaza. Daarbij kwamen volgens Hamas, de militante groep die in het gebied regeert, vijf mensen (waaronder vier kinderen) om het leven. Daarmee zou het totale aantal doden sinds de aanvallen vrijdag begonnen, op 44 zijn gekomen. Vijftien daarvan zijn kinderen volgens het ministerie, dat ook 360 gewonden meldt. Ook in de Israëlische metropool Tel Aviv ging het raketalarm af. 

De Islamitische Jihad hoopt door de toezegging ervoor te zorgen dat twee gevangenen worden vrijgelaten: Bassem Saadi, een topman van de Palestijnse groepering die deze week werd opgepakt in de stad Jenin op de Westelijke Jordaanoever, en Khaled Awawdeh. Maar echte details over het akkoord zijn nog niet bekend.

Egypte waagde sinds vrijdag een poging om te bemiddelen in het conflict en “de rust te laten terugkeren”. Het land is van oudsher een belangrijke bemiddelaar tussen Israël en de gewapende groeperingen in Gaza. Egypte is echter ook medeplichtig aan de totale isolatie van de bevolking van de strook door over het algemeen de grens van ruim tien kilometer tussen Egypte en de strook dicht te houden.

Het staakt-het-vuren tussen Israël en Palestijnse militanten is dan ook een poging om een einde te maken aan bijna drie dagen van geweld. Israël bombardeert sinds vrijdag de dichtbevolkte afgegrendelde strook land waar meer dan twee miljoen Palestijnen vast zitten. Er wonen meer dan 5.000 inwoners per vierkante kilometer in de regio. Israël rechtvaardigt die aanvallen “uit vrees voor vergeldingsacties” na de arrestatie van Saadi en Awawdeh.

De Islamitische Jihad beantwoordde de aanvallen met honderden raketten op steden in Israël. Die werden volgens het Israëlische leger bijna allemaal onderschept met de zogenoemde ‘IJzeren koepel’. Er zijn tot nu toe geen doden of gewonden gemeld aan Israëlische zijde.

Sinds deze week laait het conflict tussen Israël en de Palestijnen opnieuw op. Het gaat om de ernstigste escalatie van het geweld tussen Israël en de gewapende groepen in Gaza sinds mei 2021, toen in elf dagen tijd 260 doden vielen langs Palestijnse kant en 14 Israëli’s het leven lieten.

De VN-Veiligheidsraad vergadert morgen achter gesloten deuren over de luchtaanvallen op de Gazastrook. De Verenigde Arabische Emiraten, Ierland, Frankrijk, Noorwegen en China vroegen dat.