Jongeren storten zich nog snel op huizenmarkt voor rente stijgt: “En ze betalen ook veel geld”

2,7 procent rente, daar mag je dezer dagen al blij mee zijn als je wat banken tegen elkaar uitspeelt. De tijden van de écht lage hypotheekrentes voor wie een huis koopt zijn voorbij, en de verwachting is dat ze nog verder gaan stijgen. Die dreiging zet jongeren aan om nu snel te kopen. Dat zegt de notarisfederatie Fednot, dat met haar vastgoedbarometer voor de eerste keer in kaart heeft gebracht hoe actief jongeren zijn op de woningmarkt.

Daaruit blijkt dat ze wel degelijk actief zijn: 18- tot 30-jarigen maken 20 procent van de bevolking uit, maar in Vlaanderen staan ze in voor 34 procent van alle huizen die worden gekocht.

(Lees verder onder de kaart)

Wake-upcall

“We zien voor de eerste zes maanden van dit jaar een duidelijke inhaalbeweging”, zegt notaris Bart Van Opstal. “De stijgende rentes zijn een wake-upcall geweest, het heeft jongeren een duw in de rug gegeven om niet meer te twijfelen en toe te slaan.”

Dat heeft zijn prijs: de tijd is voorbij dat jongeren een goedkope bouwval kochten om daarmee aan de slag te gaan. “Jongeren betalen in Vlaanderen zo’n 295.000 euro”, zegt Van Opstal. “Dat is onder de globale mediaanprijs in Vlaanderen van 310.000 euro, maar ook niet zovéél eronder. En het ligt ook hoger dan wat ze in 2021 moesten neertellen (287.000 euro). Door de band genomen zijn ze al snel zowat tienduizend euro of meer kwijt, op een jaar tijd. Ik vind dat veel.”

(Lees verder onder de afbeelding)

Extra kosten

De gestegen rente betekent ook extra kosten. Wie 200.000 euro kon lenen aan 1,5 procent rente, betaalt per maand 965 euro af. Stijgt de rente verder door naar pakweg 3,5 procent, dan wordt dat 1.159 euro per maand afbetalen.

Maar waarom is er precies nú zo’n jongerenrush? De rente is de afgelopen weken niet aan het doorstijgen en daalde zelfs licht. “Het is psychologisch: de dreiging is er dat het de komende maanden en jaren erger wordt”, zegt John Romain van adviesverlener Immotheker-Finotheker. “Wat ook meespeelt: vanaf 2023 ben je bij de meest energieverslindende huizen verplicht om die woning binnen de vijf jaar grondig energetisch te renoveren tot minimum EPC-label D. Dat zet nu ook al druk.”

Pelt of Poperinge

Wat opvalt: jongeren kopen vooral in kleinere gemeenten een huis. Geen Antwerpen (26 procent jonge kopers), Brussel (16,5 procent) of Gent (31 procent) in de top tien, maar wel Bilzen, Zwevegem of Pelt. “Je ziet twee profielen”, zegt Van Opstal. “Je hebt twintigers die op zoek zijn naar een woning met terras en een tuin, en twee of drie slaapkamers. Zij moeten uitwijken. Wie echt in de stad wil blijven, moet daar een appartement kopen.”

En voor dat grotere huis kom je bijvoorbeeld in het Limburgse Pelt terecht: liefst 46 procent van alle huizen die daar worden verkocht, gaan naar twintigers. “We mikken daar ook specifiek op, want zij zijn de toekomst van de gemeente”, zegt burgemeester Frank Smeets (CD&V). “We hebben bijvoorbeeld extra ingezet op uitgebreide kinderopvang.”

Veel inwoners van Pelt gaan werken in grotere steden als Antwerpen, Brussel of Eindhoven, maar wonen daar niet omdat de huizenprijzen er te hoog liggen. “Wij willen die pendelaars hier houden, daar gaan we een specifieke campagne voor op touw zetten”, zegt Smeets. “Er zijn hier jobs genoeg: een uur in je auto zitten naar je werk is echt niet nodig.”

“Hier moesten we tenminste niet strijden om een huis te kopen”

Ze huren nu iets in Gent, maar daar een huis kopen was geen optie. De zoektocht van Free (28) en zijn vriendin Sigrid (27) eindigde uiteindelijk in Lotenhulle. “Er is hier veel plaats, veel groen, en er was geen strijd op leven en dood om iets te kunnen kopen.”

Ze hadden zelf niet verwacht dat ze in Lotenhulle, bij Aalter terecht zouden komen. Sigrid en haar vriend Free wonen nu in Gent. “De huizen daar zijn gewoon enorm duur, de zoektocht is enorm moeilijk, en daar hadden we geen zin in. We wilden ook dichter bij onze familie wonen: ik ben van Aarsele, mijn vriend van Knesselare.”

Het compromis was Aalter, maar dat bleek ook al heel duur. “Tot we in Lotenhulle, wat buiten Aalter, een volledig afgewerkt huis te koop zagen. Het biedt alles wat we willen: plaats, groen, een tuin, en we zitten dicht bij de mensen die we graag zien.”

Ze hapten snel toe. “Maar wij hebben wel nog rustig kunnen praten met de eigenaars”, zegt Sigrid. “In Gent hoor je vaak horrorverhalen van opbieden en stante pede beslissen. Dat zagen we niet zitten.”