“Russen houden 100-tal medewerkers van kerncentrale Zaporizja gegijzeld”

Aan het Oekraïense persagentschap RBC verduidelijkte Kotin dat de Oekraïense personeelsleden en Energoatom nog steeds instaan voor de werking van de centrale en voor de nucleaire en radioactieve veiligheid. Russische militairen hebben de controle over het territorium van de kerncentrale en de fysieke beveiliging van de centrale. Volgens Kotin zijn er ongeveer 500 Russische soldaten en een vijftiental medewerkers van het Russische staatsenergiebedrijf Rosatom op het terrein. Die hebben de schuilkelders voor het personeel in geval van een kernramp ingenomen.

Kotin meldt dat de Russen een honderdtal Oekraïense werknemers van de kerncentrale hebben gevangengenomen. Eén iemand werd zwaar mishandeld en stierf in het ziekenhuis aan zijn verwondingen. Een andere werknemer werd thuis verrast door geweervuur en kreeg vijf kogels in het lichaam, maar heeft de aanval overleefd. Vijf mensen zijn nog vermist: zij werden meegenomen en van hen is niet geweten waar ze zich bevinden.

“Russische militairen in de kerncentrale van Zaporizja voeren het programma van Rosatom uit om de centrale aan te sluiten op het elektriciteitsnetwerk van de Krim”, vertelde Kotin verder aan de Oekraïense televisie. “Daarvoor is het eerst nodig om de elektriciteitsleidingen van de centrale die zijn aangesloten op het Oekraïense energienetwerk te beschadigen. Van 7 tot 9 augustus hebben de Russen al drie hoogspanningslijnen beschadigd. Op dit moment werkt de fabriek met slechts één productielijn, wat een uiterst gevaarlijke manier van werken is”, voegde hij eraan toe. “Wanneer de laatste productielijn is losgekoppeld, zal de fabriek worden aangedreven door dieselgeneratoren. Alles zal dan afhangen van de betrouwbaarheid en de brandstofvoorraden.”

Eerder zei Rafael Grossi, de directeur-generaal van het Internationaal Atoomenergieagentschap, al dat de kerncentrale niet meer onder controle is:

Dit proces van het spanningsloos maken van de centrale ter voorbereiding van de aansluiting op Rusland is uiterst gevaarlijk, waarschuwde Kotin nog. “Dit is een gevaarlijke situatie, want als de generatoren ermee ophouden, kan er een ramp gebeuren met smeltende nucleaire materialen,” zei hij aan CNN. Hij vergeleek de potentiële fall-out met de ramp in Fukushima in Japan in 2011. “Er zou daar grote radioactiviteit kunnen vrijkomen. Er zou een wolk kunnen ontstaan, een radioactieve wolk”, aldus Kotin.

De kerncentrale van Zaporizja, de grootste van Europa, ligt bij de stad Energodar aan de rivier de Dnjepr, niet ver van het Oekraïense schiereiland de Krim in het zuiden. Zes van de vijftien reactoren van Oekraïne bevinden zich in de kerncentrale van Zaporizja, die vier miljoen huizen van stroom kan voorzien. Ze kwam onder Russische controle te staan op 4 maart, kort na het begin van de Russische invasie in Oekraïne op 24 februari. 

Moskou en Kiev beschuldigen elkaar sinds vrijdag van bomaanslagen op de kerncentrale, hoewel geen enkele onafhankelijke bron dit kan bevestigen. De Oekraïense president Volodymyr Zelensky heeft al het doembeeld van de ramp van Tsjernobyl opgeroepen. VN-secretaris-generaal Antonio Guterres waarschuwde dat elke aanval op een kerncentrale “suïcidaal” zou zijn.

De Internationale Organisatie voor Atoomenergie (IAEA) zei zaterdag dat de berichten uit Zaporizja, waar een van de reactoren na een bomaanslag de vorige dag moest worden stilgelegd, “steeds alarmerender” waren. Het zette de IAEA ertoe aan te waarschuwen voor het “zeer reële risico van een nucleaire ramp”.