Wat kunnen de verschillende regeringen van ons land doen om de oplopende energiefacturen aan te pakken? Daarover bogen 19 regeringsleiders en ministers zich woensdagnamiddag in het Overlegcomité. “De energieprijzen zijn gestegen tot een onhoudbaar niveau. Iedereen vraagt zich af: waar houdt dit op? En hoe raken we hier samen door? Er bestaat helaas geen mirakeloplossing. Maar we gaan wel alles uit de kast halen om ons hier door te slaan”, zei premier De Croo na afloop.

Een van de belangrijkste maatregelen moet volgens de eerste minister wel op Europees niveau worden besproken en beslist, namelijk een blokkering van de gasprijzen. “Het is enkel op Europees niveau dat we erin gaan slagen om het bloeden te doen stoppen. Ik blijf in contact met de Europese Commissie om zo snel mogelijk maatregelen te nemen”, zegt De Croo. Intussen wil hij er ook in eigen land alles aan doen om mensen en bedrijven zo goed mogelijk te beschermen. Wat heeft het Overlegcomité beslist?

1. Verlenging 6 procent btw en sociaal tarief

Het sociaal tarief, de verlaagde btw van 6 procent op gas en elektriciteit en de verlaagde accijnzen op brandstof en stookolie worden tot eind maart 2023 verlengd. “Zeer veel mensen halen daar voordeel uit, dus verlengen we dat tot het einde van de winter”, aldus De Croo.

2. Overleg met werkgevers

De komende dagen zullen de premier en de ministers-presidenten van de deelstaten met de bedrijven overleggen welke maatregelen zij nodig vinden. In ruil wordt hen wel gevraagd om minder energie te gaan gebruiken. Vlaams minister van Werk Jo Brouns (cd&v) heeft alvast de werkgevers en vakbonden binnen de Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen (SERV) hierover samengeroepen. In het kader van de begrotingsopmaak die de Vlaamse regering vrijdag aanvat, zal Brouns nagaan welke tijdelijke maatregelen wenselijk zijn en welke budgettaire ruimte er is om bedrijven te ondersteunen, om zo te voorkomen dat die de deuren moeten sluiten met veel jobverlies als gevolg.

3. Overleg met banken

“Voor heel wat mensen is de energiefactuur groter geworden dan hun hypothecaire leningslast. Dat is onhoudbaar”, aldus De Croo die overleg plant met de banken om mensen die het financieel moeilijk hebben uitstel van betaling voor hun woonkrediet te geven. De regeringen gaan de banken ook vragen om in meer voordelige groene leningen te voorzien, om zo goedkoper warmtepompen, zonnepanelen en andere duurzame investeringen zoals isolatie te kunnen doen. “Mensen willen investeren, maar er zijn drempels. We moeten dat mogelijk maken.”

4. Zelf het goede voorbeeld geven

“De overheid zal zelf ook moeite doen”, belooft de premier verder. Het gaat dan bijvoorbeeld over het lager zetten van de verwarming in overheidsgebouwen (19 graden) en het doven van de lichten in de federale gebouwen en aan monumenten tussen 19 uur en 6 uur. “We zullen ook met de privésector bekijken hoe dat in bedrijven en winkels kan gebeuren. Als iedereen energie bespaart, is dat goed voor ieders portefeuille en zullen de energieprijzen ook dalen.”

5. Overwinsten belasten

De federale regering wil ook de overwinsten van energiebedrijven afromen. Waar gaat dit over? Wel, de elektriciteitsprijs wordt internationaal bepaald. Daarbij bepaalt de duurste producent de dagprijs. Hoewel slechts een kwart van onze stroom met gascentrales wordt opgewekt, bepaalt de hoge gasprijs de elektriciteitsprijs. Maar wie goedkoper energie produceert (via kernenergie, zon, wind, biomassa…) mag ook die hogere prijzen aanrekenen en ziet dus zijn winstmarges stijgen. Het plan is dus om die bedrijven een bijkomende belasting op te leggen. “De opbrengst daarvan moet de middenklasse de energiecrisis helpen het hoofd te bieden”, zegt De Croo.

“Het is duidelijk dat er heel veel nodig al zijn om ons door deze crisis te loodsen”, besluit de eerste minister. “Wij gaan alles doen wat kan. En dit gaat niet alle problemen oplossen. Maar we gaan alles doen om mensen zo goed mogelijk te beschermen. Maar we raken hier enkel door als we dat samen doen.”

© rr