Hoe zal premier Alexander De Croo (Open Vld) onze energiefactuur doen dalen, dat was zondag de hamvraag in De Zevende Dag op Eén. De eerste minister zegt dat alle regeringen in ons land alles uit de kast zullen halen, om burgers en bedrijven te beschermen tegen de almaar stijgende energieprijzen, maar herhaalt de waarschuwing dat ons land dit niet kan blijven trekken. “Als de Europese Commissie niet ingrijpt, dreigen we in een echte oorlogseconomie te belanden.”

“Dit betalen we niet meer”

De Croo pleit nog altijd voor een plafond op de energieprijzen, maar daarvoor kijkt hij naar Europa en de bijeenkomst van de ministers van Energie komende vrijdag. “Er moet een plafond komen op de prijs van Russisch gas, anders zullen de gevolgen misschien niet te overzien zijn. We moeten een blok vormen van 450 miljoen mensen die zeggen: ça suffit, dit betalen we niet meer.” Maar zijn boodschap aan de Europese Unie is ook dat dit over veel meer dan energie gaat. “Dit gaat over de stabiliteit en veiligheid van het continent.”

Sprong van 20 jaar vooruit

Aan zijn intussen befaamde uitspraak dat we voor vijf à tien moeilijke winters staan (“vijf als we het onder controle krijgen, tien als we slechte politiek voeren”), voegt De Croo een positieve noot toe. “We kunnen op dit moment ook een sprong van twintig jaar vooruit zetten, door ons los te maken van fossiele brandstoffen en van landen waar we niet graag handel mee voeren.” Volgens De Croo dachten we eerder dat het jaren zou duren voor we onze afhankelijkheid van Russisch gas de kop kunnen indrukken, maar zal het al over enkele maanden lukken.

Hogere energiefactuur, lagere hypotheek

Maandag komen de verschillende regeringen van ons land en de sociale partners samen. De eerste minister kijkt niet enkel naar de overheid om maatregelen te nemen. Hij verwees naar de toplui van twee grote banken die de mogelijkheid opperden om tijdens de wintermaanden de hypotheekaflossingen te verlagen, zodat de energiefacturen betaald kunnen worden. “Dat is natuurlijk geen kwijtschelding van de hypotheekaflossing.” Het Vlaams netwerk van ondernemingen Voka legt alvast het systeem van tijdelijke werkloosheid (zoals we dat kenden tijdens de coronacrisis) op de onderhandeltafel.

Overwinsten

Wat de overwinsten van energiebedrijven betreft, wil De Croo de repartitiebijdrage die nu al geldt voor de nucleaire sector verbreden naar andere sectoren zoals die van de hernieuwbare energie. Die bijdrage zou ingezet worden om de kmo’s en de middenklasse te helpen. De maatregel ligt op tafel bij Engie.

Op 9 september komen de Europese ministers van Energie samen voor een noodtop om mogelijke maatregelen te bespreken, en ook de Europese Commissie zal tegen 14 september met ‘concrete plannen’ komen om de energieprijzen te beteugelen, in afwachting van structurele hervorming van de elektriciteitsmarkt.

(Ann-Sofie Dekeyser)