Atoomenergieagentschap vraagt dringend veiligheidszone rond kerncentrale Zaporizja: "Situatie is onhoudbaar"
Het Internationaal Atoomenergieagentschap (IAEA) vraagt dat er dringend een veiligheidszone komt rond de door Russische troepen bezette kerncentrale van Zaporizja in Oekraïne. Een groep experts van het IAEA trok vorige week naar de kerncentrale voor een veiligheidscontrole, en heeft zijn bevindingen nu gepubliceerd. Volgens Oekraïne werd de stad waar de kerncentrale staat vandaag nog gebombardeerd.
De situatie rond de kerncentrale in het Oekraïense Zaporizja is onhoudbaar, stelt het Internationaal Atoomenergieagentschap (IAEA) in een rapport dat vandaag is gepubliceerd. In het ruim 50 pagina's tellende rapport schrijft het IAEA dat er "dringend voorlopige maatregelen moeten worden genomen".
Het IAEA vraagt dat er een veiligheidszone wordt ingericht om te garanderen dat de kerncentrale veilig kan functioneren en een kernramp kan worden voorkomen. Het agentschap toont zich bereid om hierover overleg tussen de betrokken partijen op te starten. Eerder hadden de Oekraïense president Volodimir Zelenski en VN-secretaris-generaal Antonio Guterres al aangedrongen op een veiligheidszone.
"Constante grote stress en druk"
Het IAEA wijst erop dat het de eerste keer is dat er zich een militair conflict afspeelt tussen de faciliteiten van een gevestigd kernenergieprogramma. "Het IAEA blijft ernstig bezorgd over de situatie", schrijft topman Rafael Grossi.
In het rapport waarschuwt het IAEA dat het beperkte Oekraïense personeel van de kerncentrale "werkt onder constante grote stress en druk". "Dat is onhoudbaar en kan leiden tot meer menselijke fouten met gevolgen voor de nucleaire veiligheid."
De onderzoekers schrijven ook dat ze op verschillende plaatsen, ook in de buurt van kernreactoren, Russisch militair materieel zagen. Ze vragen de terugtrekking van de apparatuur omdat deze de veiligheid in gevaar zou kunnen brengen.
Ze zagen ook zelf dat het terrein onder vuur werd genomen. Door welke partij vermelden ze niet. De bombardementen op de kerncentrale en de omgeving moeten onmiddellijk ophouden, zegt het IAEA, "om nieuwe schade aan de installaties te vermijden". Volgens de burgemeester van Enerhodar, de stad gebouwd rond de kerncentrale, zou de stad vanavond echter opnieuw gebombardeerd zijn, nauwelijks enkele uren na de publicatie van het rapport van de IAEA.
Veiligheidscontrole
Een groep experts van het IAEA trok vorige week, na weken van overleg, naar de kerncentrale van Zaporizja voor een veiligheidscontrole.
Het team werd persoonlijk geleid door Rafael Grossi, de topman van het IAEA. Sinds vorige week is er een akkoord met Rusland waardoor er voortaan twee inspecteurs van het Internationaal Atoomenergieagentschap (IAEA) in de kerncentrale mogen werken.
De kerncentrale in Zaporizja in Oekraïne is de grootste kerncentrale op het Europese vasteland. Ze wordt al sinds maart bezet door Russische troepen, maar het Oekraïense personeel is er nog steeds aan de slag. Het terrein rond de centrale vormt al wekenlang het terrein voor gevechten tussen Russische en Oekraïense troepen en werd al meerdere malen gebombardeerd. Beide landen beschuldigen elkaar van die aanvallen.
