Poetin dreigt alle gascontracten met Europa te verscheuren: Rusland vaart een oosterse koers

Poetin ging nog een stap verder door te stellen dat Rusland ‘nog niets heeft verloren en niets zal verliezen’. Daarmee ging hij voorbij aan de duizenden Russische militairen die zijn omgekomen in Oekraïne en berekeningen van zijn eigen ministerie van Economie, dat in een deze week gelekt rapport rekening houdt met een recessie tot 2030.

Met zijn toespraak sloeg Poetin dreigende taal uit richting zowel het Westen als de eigen bevolking. Hij zei dat er sprake is van ‘een zekere polarisatie’ in Rusland, maar dat die uiteindelijk goed is voor het land. ‘We zullen ons ontdoen van alles wat onnodig en schadelijk is en van alles wat ons ervan weerhoudt vooruit te gaan.’

Met nieuwe dreigementen probeerde Poetin de solidariteit van westerse landen met Oekraïne te breken. Hij zei dat alle gascontracten met Europa verscheurd kunnen worden. Europa zou dan bevriezen als de wolvenstaart uit een Russisch sprookje, zei Poetin – in het sprookje komt een wolf vast te zitten doordat zijn staart vastvriest in een wak, waarna mensen uit hun huizen komen om de wolf af te tuigen (het dier overleeft, maar verliest zijn staart).

Graandeal in twijfel

Ook trok Poetin de graandeal in twijfel die ervoor zorgt dat Oekraïne weer graan kan exporteren. Poetin stelde dat Oekraïne te veel graan naar welvarende landen exporteert in plaats van naar ontwikkelingslanden. De Verenigde Naties stellen juist dat de hervatting van de Oekraïense export de graanprijzen over de hele wereld naar beneden hebben gedreven. De Russisch-Oekraïense graandeal, die via de VN tot stand is gekomen, moet in november worden verlengd.

Het vierdaagse forum in Vladivostok waar Poetin sprak (thema: op weg naar een multipolaire wereld), is bedoeld om te laten zien dat Rusland nog bondgenoten heeft, ondanks de invasie van Oekraïne. Het jaarlijkse economisch forum in Sint-Petersburg was in juni uitgelopen op een Russisch onderonsje door het wegblijven van de meeste buitenlandse gasten. In Vladivostok wist Poetin zich te omringen met de juntaleider Min Aung Hlaing uit Myanmar, de premiers van Armenië en Mongolië en de voorzitter van het Chinese parlement. De premiers van India, Maleisië en Vietnam stuurden een videoboodschap.

‘Hoe graag je Rusland ook wil isoleren, het is onmogelijk’, zei Poetin. ‘Je hoeft alleen maar naar de kaart te kijken.’

Hij maakte duidelijk dat Rusland definitief een oosterse koers is ingeslagen. Hij sprak van ‘onomkeerbare’ en ‘tektonische’ verschuivingen in de wereld, waarbij het oosten er beter vanaf komt dan het westen. De meeste Zuidoost-Aziatische landen noemde Poetin ‘verantwoordelijk’ en ‘betrouwbaar’, omdat ze geen sancties tegen Rusland hebben afgekondigd.

Rusland hoopt vooral op toenadering tot China. De Russische ambassadeur in China zei woensdag dat Poetin en de Chinese president Xi Jinping elkaar binnenkort ontmoeten. De twee presidenten zouden elkaar volgende week donderdag of vrijdag treffen in de Oezbeekse stad Samarkand tijdens de eerste buitenlandse reis van Xi sinds het begin van de coronapandemie.