Assisenvoorzitster op proces aanslagen beslist: aparte boxen waar beschuldigden zitten, moeten afgebroken worden
De aparte glazen boxen waar de beschuldigden zitten, moeten dan toch omgebouwd worden. Dat heeft de voorzitster van het hof van assisen beslist. Zij stelt één grote box voor met een glazen wand met grote gaten in. De advocaten van de beschuldigden hadden tijdens de zitting maandag geëist dat de boxen aangepast zouden worden, omdat ze door het glas moeilijk kunnen overleggen met hun cliënten. Volgens hen werd ook het beeld gecreëerd van de beschuldigden als beesten in een kooi.
De preliminaire zitting maandag verliep behoorlijk tumultueus door de discussie over de glazen boxen waar de beschuldigden moeten zitten. Voor het proces over de aanslagen, het grootste ooit in ons land, is de oude NAVO-site in Brussel speciaal omgebouwd tot gerechtsgebouw. Er zijn negen aparte boxen gemaakt in de assisenzaal, waar de beschuldigden elk apart in zitten. Die individuele boxen waren volgens het federaal parket nodig, onder meer om de veiligheid in de zaal te garanderen.
Maar de beschuldigden vonden zelf dat ze als beesten in een kooi werden opgesloten. En volgens hun advocaten stond het de kans op een eerlijk proces in de weg. De voorzitster van het hof van assisen Laurence Massart volgt hen daarin nu.
Bekijk hieronder een stuk uit de conclusie door assisenvoorzitster Massart:
Massart vraagt om de individuele boxen af te breken, omdat die de rechten van de verdediging schenden. Wat er in de plaats moet komen, zegt de voorzitster niet expliciet. Ze verwijst wel meermaals naar het proces in Parijs, waar de beschuldigden in een grote collectieve box samenzaten. Die zou dan van de rest van de zaal afgescheiden worden door een glazen wand met open stroken, zodat communicatie tussen beschuldigden en advocaten mogelijk blijft.
In zo'n collectieve box gelden ook hogere veiligheidsmaatregelen, met de inzet van extra agenten die kunnen ingrijpen bij incidenten. Maandag was er al een incident met een van de beschuldigden die boos werd en met zijn vuist tegen het glas sloeg. Het risico op incidenten is nooit volledig uit te sluiten, of de beschuldigden nu in een aparte of een collectieve box zitten, benadrukte voorzitster Massart.
In het arrest heeft de voorzitster alle argumenten van de advocaten en het openbaar ministerie overlopen, de argumenten voor en tegen de individuele boxen dus. Daaruit concludeerde ze dat de boxen een schending zijn van artikel 6 van het Europees verdrag voor de Rechten van de Mens. Dat betekent een schending van het recht op een eerlijk proces en het vermoeden van onschuld.
De voorzitster zei bijvoorbeeld dat de aparte boxen op een cel lijken waar de beschuldigden inzitten. “Volgens de voorzitster zijn de beschuldigden zo afgesloten van hun eigen proces", zegt collega Caroline Van den Berghe vanuit het Justitiagebouw. "Ze kunnen zo het proces moeilijk volgen, horen amper wat er in de zaal gebeurt en kunnen moeilijk communiceren met hun advocaat, wat normaal wel hun recht is.”
Caroline Van den Berghe legt uit wat er in het arrest van de voorzitster staat:
Advocaten tevreden, slachtoffers willen nu antwoorden
De advocaten van de beschuldigden zijn tevreden met het arrest van de voorzitster. Stanislas Eskenazi die Mohamed Abrini (de man met het hoedje) verdedigt, had ermee gedreigd om tijdens het proces op te stappen als de glazen boxen niet aangepast zouden worden. Dit is het bewijs dat we in een rechtsstaat leven, zegt hij: "Deze uitspraak is heel evenwichtig. Ik ben ook blij dat er naar het proces in Parijs gekeken is, dat een goed voorbeeld was onder andere op het vlak van veiligheid."
Bekijk de reacties van de advocaten op de beslissing:
Advocate Maryse Alié die voor slachtoffervereniging Life4Brussels optreedt, zegt dat de slachtoffers hopen dat het proces nu snel kan beginnen: "Voor de slachtoffers is het naast veiligheid vooral belangrijk dat de beschuldigden spreken. We hopen dat de omstandigheden voor hen nu aanvaardbaar zijn zodat ze zullen antwoorden op de vragen."
Een oplossing tegen 10 oktober
Justitie moet nu bekijken welke oplossing de beste is. In een reactie benadrukt de overheidsdienst wel dat "de huidige oplossing op maat het resultaat is van jarenlang denkwerk en overleg met zowel de leverancier als de betrokken partners inzake veiligheid en juridische vereisten".
De oplossing moet er wel snel komen: de assisenvoorzitster vraagt die tegen 10 oktober, dan begint het proces met de samenstelling van de assisenjury. Het is ook nog maar de vraag wat dat zal kosten. De bouw van de glazen boxen kostte zo'n 250.000 euro. Volgens Justitie is het "momenteel voorbarig om in te schatten welke impact deze aanpassingen zullen hebben op vlak van budget en timing. De FOD Justitie doet er alles aan om te komen tot een nieuwe oplossing op maat die het gepland verloop van het proces zo min mogelijk verstoort."