“Als Donbas ‘Russisch’ is, heeft Poetin excuus om kernbom in te zetten”

Bouwmeester is nu universitair hoofddocent militaire strategie aan de Defensie Academie. Niet de eerste de beste dus. “Dit is echt een keerpunt”, klinkt het uit zijn mond. “Zeker na de laatste veroveringen van de Oekraïners in het noorden is er in het Russische leger paniek uitgebroken. En die paniek is ook doorgedrongen bij het ministerie van Defensie en president Poetin.”

Met de gedeeltelijke mobilisatie die Poetin in zijn speech aankondigde, proberen de Russen kost wat kost te behouden wat ze hebben in de Donbas-regio voordat de winter invalt. Het is een besluit dat volgens Bouwmeester ook niet los kan gezien worden van de referenda die binnenkort gehouden worden in vier regio’s die samen de Donbas vormen. Daarin mogen inwoners zich uitspreken over de vraag of ze bij Rusland willen horen. “Vermoedelijk wordt dat net zo georkestreerd als destijds bij de inname van de Krim en zal Rusland straks dit gebied claimen, ook al zal dat internationaal niet erkend worden.”

Maar voor Poetin is het volgens Bouwmeester wel van groot belang dat dit gebied straks ‘Russisch’ is. Dienstplichtigen mogen nu wettelijk niet ingezet worden voor oorlogshandelingen over de grens. “Straks kan hij zeggen dat hij de nu gemobiliseerde soldaten niet naar het front stuurt, maar hen inzet om het Russische grondgebied te verdedigen.”

“Legitieme reden”
Er is nog een militair strategisch voordeel. In zijn speech dreigde Poetin opnieuw met de inzet van nucleaire wapens. Niet offensief, maar wel als de ‘territoriale integriteit’ aangetast wordt. “Als de Russen de Donbas straks als hun grondgebied beschouwen, zou dat voor Poetin een legitieme reden kunnen zijn om deze vernietigingswapens te gebruiken. Of hij dat ook daadwerkelijk gaat doen, weet ik niet. In zijn speech heeft hij gezegd: het is geen bluf. Daar moet wel bij aangetekend worden dat we vaker dingen gehoord hebben die niet uitgevoerd werden. Poetin is goed in afschrikken.”

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky gelooft overigens niet dat zijn Russische ambtgenoot Vladimir Poetin nucleaire wapens zal inzetten. “De wereld zou dat ook niet toelaten”, zei hij in een interview met de Duitse krant ‘Bild’.

Of de 300.000 nieuwe rekruten het verschil kunnen maken aan het front is nog maar de vraag. Volgens Bouwmeester is er vooral behoefte aan slagkracht om gebieden te behouden en te veroveren. Die krijg je niet door militairen een geweer te geven, daarvoor heb je zware wapens nodig zoals tanks en artillerie. “De vraag is of deze mensen geschikt zijn om dit soort wapens te gebruiken en of er genoeg artillerie en tanks zijn. We hoorden Poetin in zijn speech ook zeggen dat de defensie-industrie een tandje moet bijzetten.”

Poetin had nog veel meer reservisten op kunnen roepen als hij wou. Bij een algehele mobilisatie heeft hij circa twee miljoen militairen ter beschikking. Volgens Bouwmeester deed de Russische leider dat bewust niet omdat dit veel teweeg zou brengen in de samenleving. De steun voor de oorlog brokkelt af, concludeerde een Amerikaanse denktank onlangs. Vlak na de invasie stond 80 procent nog achter de oorlog, na een half jaar was dat 70 procent. Nu het tij keert, stellen de onderzoekers vast dat de meningen sterk verdeeld zijn tussen ouderen en jongeren. Die laatste groep keert zich vaker tegen de gevechten.