Televisietoespraak Poetin lokt protest uit in Rusland: al zeker 1.330 Russische burgers opgepakt bij acties in minstens 38 steden

Het werd vanochtend al snel duidelijk dat de televisietoespraak van de Russische president Vladimir Poetin ook in Rusland heel wat commotie veroorzaakt. Nadat Poetin verkondigde dat ongeveer 300.000 reservisten werden opgeroepen om te vechten in Oekraïne, probeerden velen het land in allerijl te ontvluchten.

Vluchten die vanuit Rusland vertrokken naar het buitenland waren in een mum van tijd uitverkocht. De prijs van vliegtickets schoot daardoor de lucht in tot 300.000 roebels (ongeveer 5.000 euro). Dat is vijf keer het gemiddelde maandloon. Veel mannen vreesden dat ze het land niet meer zouden kunnen verlaten. 

Ook met de auto probeert men massaal het land te verlaten. Zo staan er wagens aan te schuiven aan de Russische grens met Mongolië, in Kjachta en Boerjatië. De minister van Buitenlandse Zaken van Letland heeft laten weten dat het geen onderdak zal bieden aan Russen die de mobilisatie proberen te ontvluchten, en ook Finland werkt een "nationale oplossing" uit om de doorreis van "Russische toeristen" op zijn grondgebied te beperken of zelfs volledig te blokkeren. 

Sommige Russen verzetten zich intussen ook tegen de beslissing van de president. Her en der doken in verschillende Russische steden al kleinschalige protestacties op. Gezien de zware straffen is dat best opmerkelijk. Op Telegram werd een bericht verspreid waarin een openbaar aanklager waarschuwt dat de deelnemers van die protestacties tot 15 jaar cel riskeren.

Er zouden al zeker 1.330 betogers in 38 steden zijn gearresteerd. Journalisten van AFP zagen hoe in Moskou minstens 50 mensen opgepakt werden. In Sint-Petersburg werd een bus vol arrestanten door de politie afgevoerd. Demonstranten scandeerden "Nee tegen de oorlog!" en "Geen mobilisatie!". Het zijn de grootste protesten in Rusland sinds die na de aankondiging van het offensief van Moskou in Oekraïne eind februari.

We vroegen ook zelf naar de mening van Russische inwoners. "Ik behoor niet tot de reservisten", vertelt Anatoli, een inwoner van Moskou. "Dus ik ben daar niet echt ongerust over." Dennis, een andere inwoner van de hoofdstad, voelt zich wel ongerust. "Je voelt je altijd wel wat ongerust in dergelijke situaties", vertelt hij. "Ik heb een vrouw en kinderen, en daar hou je rekening mee. Ik wil hen niet achterlaten, want er kan iets met hen gebeuren." 

Ook in Vlaanderen wonen heel wat mensen die vrienden en familie hebben in Rusland. Anastasia Arnhold is een studente culturele studies aan de KU Leuven. Haar vrienden en familie wonen in Rusland. Ze merkt dat haar vrienden in Rusland schrik hebben. "Het ene deel is erg bang en doet er alles aan om eraan te ontsnappen. Er bestaan heel wat bureaucratische manieren om niet opgeroepen te worden. Het andere deel probeert een document te verkrijgen waarop ze medisch afgekeurd worden om zo de dienstplicht te vermijden." 

Ook Regina Valeeva, een Russische die al 20 jaar in België woont, hoort bij vrienden en famile dat heel wat mensen willen vertrekken uit Rusland. "Het is verboden voor de reservisten die nu zijn opgeroepen om Rusland te verlaten. Maar zij die mogelijk in de toekomst zullen opgeroepen worden, willen het land verlaten", vertelt ze in "Laat". Volgens Valeeva gaat dat moeilijk want "de vliegtuigtickets zijn heel duur en het is ook moeilijk om in Europa aan een visum te geraken." Heel wat Europese landen hebben als deel van de sancties tegen Rusland het onmogelijk gemaakt om nog een visum aan te vragen als Rus.

Anastasia Arnhold merkt op dat het Russische regime zich de afgelopen decennia in de eigen voet geschoten heeft. "Jarenlang heeft het regime gesteund op de morele demobilisatie van de bevolking. Zo probeerde het regime de bevolking passief te maken. Die demobilisatie moet de bevolking doen denken dat hun stem geen verschil uitmaakt en dat protesteren op straat geen zin heeft." Nu merken ze daar de negatieve gevolgen van. "Veel Russen willen de glorie en de overwinningen wel zien op de televisie vanuit hun sofa, maar willen daar liever niks voor doen. Ze zijn niet gewend om actie te ondernemen, ze zitten liever veilig in hun sofa."

Dat bevestigt ook Ksenia Koeznetsova, afkomstig uit Moskou. "Mensen willen niet vechten. Vanuit hun sofa is het veel eenvoudiger om de oorlog te steunen. Ze gaan niet naar Oekraïne trekken om te vechten."