De Stichting Kankerregister berekende het voorkomen van alle kankers samen, ook borst-, prostaat-, teelbal-, nier- en blaaskankers, in de regio van 3 en 5 kilometer rond de site van chemiebedrijf 3M in Zwijndrecht, ten opzichte van heel Vlaanderen. Het onderzochte gebied bevat delen van Zwijndrecht, Beveren, Antwerpen en Kruibeke. Er werd rekening gehouden met de leeftijdsopbouw in de bevolking en de cijfers voor mannen en vrouwen werden apart geanalyseerd. De vergelijking met Vlaanderen werd zowel gemaakt voor de periode 2008-2020 als voor 2016-2020.

De vergelijking wijst uit dat kankers die mogelijk geassocieerd zouden kunnen zijn met blootstelling aan PFAS, of alle kankers samen, in het gebied rond 3M niet vaker voorkwamen dan in heel Vlaanderen. Sommige kankers kwamen zelfs minder vaak voor. Er wordt wel benadrukt dat kanker meestal ontstaat door de interactie van verschillende factoren en dat dit onderzoek dus geen uitspraken toelaat over de mogelijke link tussen PFAS en kanker.

Bijkomend onderzoek

Voor andere ziektes en aandoeningen bestaat er geen gelijkaardig register en kan er dus geen vergelijking worden gemaakt. Ook Vlaams PFAS-opdrachthouder Karl Vrancken wijst er in een eerste reactie op dat er nog onderzoek zal nodig zijn om andere gezondheidseffecten dan kanker in kaart te brengen. ‘PFAS wordt gekoppeld aan verschillende andere gezondheidseffecten zoals verhoogde cholesterol, verstoring van de schildklier, verlaagd geboortegewicht en verstoring van de immuniteit’, zegt hij.

‘Die gezondheidseffecten werden niet behandeld in dit onderzoek. Uit bijkomend onderzoek kunnen meer gegevens komen over de correlaties tussen PFAS en andere aandoeningen. Ondertussen is het goed om vast te stellen dat kankers in de regio rond 3M niet meer voorkomen dan elders in Vlaanderen.’

De Vlaamse regering stelt intussen bij monde van minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin Hilde Crevits (CD&V) dat dergelijk bijkomend onderzoek er in de toekomst nog komt. Dat zal onder meer gebeuren via bloedafnames en het koppelen van gegevens met dossiers van huisartsen in de bewuste zone. ‘De link tussen milieu en gezondheid is een complexe problematiek en verdient bijkomend onderzoek’, zegt Crevits. ‘Dergelijk onderzoek is heel belangrijk om de juiste gezondheidsmaatregelen te kunnen nemen.’

Het Agentschap Zorg en Gezondheid blijft de kankerincidentiecijfers intussen verder opvolgen.