Waarom doet Poetin dit? En zal dit kansen doen keren op slagveld? Onze Ruslandkenner Carolien van Nunen beantwoordt alle vragen over Russische mobilisatie

Carolien van Nunen: “Je merkt duidelijk dat Poetin wanhopig is. Op het terrein doen de Russische troepen het absoluut niet goed. Poetin is eigenlijk in het nauw gedreven. Hij moet iets doen om met een succes naar buiten te kunnen komen. Gisteren hadden we al de aangekondigde referenda (in vier regio’s in Oekraïne, die op die manier bij Rusland willen aansluiten, red.). Vandaag is er de mobilisatie, die er komt omdat de Russen op dit moment niet opgewassen zijn tegen de Oekraïense troepen. Het is de eerste keer sinds de Tweede Wereldoorlog dat dit gebeurt in Rusland. Je merkt meteen ook dat het een zeer moeilijke evenwichtsoefening is voor Poetin. Enerzijds heeft hij manschappen nodig, maar anderzijds wil hij absoluut vermijden dat de Russische bevolking zich tegen hem keert. Daarom kiest hij voor een gedeeltelijke mobilisatie en niet een volledige. Alle Russische mannen naar het front sturen zou zijn einde betekenen.”

Carolien van Nunen: “Het ging tot nu toe vooral om jonge mannen uit armere gebieden, die vaak voor het geld in Oekraïne gaan strijden. Puur theoretisch, volgens de Russische wet, zijn reservisten mensen tussen 18 en 60 jaar. Dat is een grote groep. Het Russische ministerie van Defensie heeft dat nu wat verengd: het gaat om mannen die al eerder in het Russische leger hebben gediend en gevechtservaring hebben of bepaalde militaire vaardigheden. Studenten worden niet opgeroepen. Zij zijn vrijgesteld. Maar je merkt dat er veel onduidelijkheid is onder de Russen over wie nu precies naar Oekraïne gestuurd zal worden. Die onzekerheid weegt zwaar.”

Oud-kolonel Roger Housen: “Het zijn mannen tussen 20 en de 25 jaar die nu opgeroepen zullen worden. Het gaat om mensen die nog vrij recent gediend hebben in het leger en die dus nog over voldoende militaire expertise beschikken om op relatief korte termijn ingezet te kunnen worden. Die mensen zijn intussen elders aan de slag, als bakkers, mechanici of ambtenaren bijvoorbeeld. Zij zullen vrijgemaakt moeten worden op hun werk en zullen dan een trainingskamp van een maand moeten doorlopen om weer klaargestoomd te worden voor inzet.”

Oud-kolonel Roger Housen: “Ik denk dat het risico op dit moment nog heel erg beperkt is. Er zijn nog heel wat sporten op de escalatieladder die Poetin kan beklimmen. De Russen kunnen bijvoorbeeld nog de economische oorlog tegen Oekraïne verderzetten, door het beschieten van economische infrastructuur. Ze kunnen ook hun cyberaanvallen nog opdrijven. Er zijn dus nog heel wat mogelijkheden.”

Carolien van Nunen: “300.000 soldaten is heel veel, zeker als je weet dat er tot nu toe ‘nog maar’ 200.000 tot 250.000 Russische soldaten naar het front gestuurd zijn. Op korte termijn gaat dit echter niet veel veranderen. Die reservisten moeten nog wat opleiding krijgen om te kunnen gaan strijden. Daarnaast hebben we de afgelopen maanden gezien dat er een slechte organisatie was op het terrein. Je kan wel extra manschappen sturen, maar je moet ook je hele organisatie aanpassen om het tot een succes te maken. En een bijkomend probleem is de motivatie van de reservisten. Tot nu toe werden vooral mensen naar Oekraïne gestuurd die daar op een of andere manier zelf voor kozen, bijvoorbeeld om het geld. Deze reservisten worden gedwongen.”

Carolien van Nunen: “Er is wel protest, ook vandaag hebben we dat gezien na de aankondiging van Poetin. In tientallen steden in Rusland zijn mensen op straat gekomen. Maar je ziet ook meteen de politie die mensen oppakt. Er is dus ook repressie. Dat verklaart waarom het niet om massale acties gaat. Er zijn de afgelopen maanden al duizenden Russen in de cel beland omdat ze demonstreerden tegen de invasie.”

“Anderzijds mogen we ook niet vergeten dat een groot deel van de bevolking achter Poetin staat. Hoe dat komt? Voor een deel omdat ze naar de staatstelevisie kijken en daar krijgen ze dag na dag te horen dat het allemaal in het belang van Rusland gebeurt en dat het Westen de duivel is en Rusland beschermd moet worden. Als je dat elke dag hoort, ga je dat op den duur geloven. Voor veel Russen is de oorlog bovendien nog niet dichtbij gekomen. Veel grote steden zoals Moskou en Sint-Petersburg voelden het tot nu toe eigenlijk niet. Dat kan nu met de gedeeltelijke mobilisatie wel veranderen.”

Bekijk ook: